قوچ مینیاتوری در پارک جنگلی چیتگر چه می‌کند؟

۲۰ سالی می‌شود که بوستان جنگلی چیتگر زیستگاه قوچ لارستان یا قوچ مینیاتوری یکی از نادرترین حیوانات دنیاست.

به گزارش همشهری آنلاین، این قوچ‌ها اهلی شده‌اند و دیگر با حضور گردشگران نمی‌هراسند و از دست آن‌ها فرار نمی‌کنند. حتی پا را فراتر گذاشته و به حصار‌ها نزدیک می‌شوند تا از خوراکی‌های خوشمزه بی‌نصیب نمانند. گاهی می‌دوند و گاهی به سمت علفزار می‌روند. همین جنب‌وجوش قوچ‌های مینیاتوری برای شهروندانی که می‌خواهند ساعتی از دیدن آسمان‌خراش‌ها، آلودگی هوا و سر و صدای شهر خلاصی یابند، جذاب و خیره‌کننده است.

میشه‌زار پارک جنگلی چیتگر در میان انبوه درختان تنومند و سرسبز پارک، با فاصله اندکی از برج‌های بلندمرتبه و بزرگراه‌های پر تردد غرب پایتخت قرار گرفته است. این پارک یکی از بهترین و مجهزترین پارک‌های جنگلی کشور و این میشه‌زار یکی از جذاب‌ترین و زیباترین مکان‌های دیدنی در قطب جهانگردی تهران است. «علیرضا علی بخشی» معاونت خدمات شهری و فضای سبز شهرداری منطقه ۲۲ می‌گوید: «بوستان جنگلی چیتگر بعد از بررسی‌های لازم به‌عنوان مکان مناسب و شبه اقلیم طبیعی برای‌گونه‌های زیستی از منظر اکوتوریسم و حیات وحش انتخـــاب شد.

قابلیـت نگهداری و تکثیرگونه‌های پستانداران و پرندگان، محیط طبیعی، زیستگاه مناسب جانوری، موقعیت جذب توریسم، اکوتوریسم و محل قرار گرفتن آن در حاشیه شهر از جمله دلایلی بود که باعث شد تا میشه‌زار «قوچ و میش لارستان» در بوستان چیتگر با هدف نگهداری ازگونه کمیاب قوچ و میش «لارستانیکا» راه‌اندازی شود.
این میشه‌زار در زمینی به مساحت یک هکتار با امکاناتی همچون ایستگاه و زیستگاه زمستانی و تابستانی حیوانات، آبشخور، انبار علوفه و فنس‌کشی‌های اطراف محوطه ساخته و براساس قرارداد منعقد شده بین شهرداری منطقه ۲۲ با کانون تخصصی حیات وحش ایران، ۱۸رأس قوچ و میش وحشی از نوع لارستان با اخذ پروانه انتقال و نگهداری از سازمان حفاظت محیط‌زیست به پارک جنگلی چیتگر انتقال پیدا کردند. در واقع اداره فضای سبز منطقه ۲۲، با ساخت میشه‌زار زیستگاه مناسبی برای پرورش یک‌گونه جانوری کمیاب ایرانی فراهم کرده است. این‌گونه منحصربه‌فرد از قوچ که دارای شهرتی جهانی است به‌عنوان ریزترین قوچ دنیا یا «قوچ مینیاتور» شناخته می‌شود.»

تخیل و داستان‌پردازی در میشه‌زار

باتوجه به زاد و ولد این قوچ‌ها برخی از آن‌ها به نقاط دیگر منتقل شدند. اکنون ۱۴ رأس از این‌گونه نایاب در این میشه‌زار نگهداری می‌شود. علی بخشی ادامه می‌دهد: «غنی‌سازی اوقات فراغت، تقویت روحیه گروهی، شناخت بیشتر طبیعت، ارتقای حس کنجکاوی، ایجاد نشاط و شادابی، تقویت هوش‌های مختلف، ارتقای تخیل در زمینه هنر و داستان‌پردازی همه و همه از جمله فرصت‌هایی است که با گشتزنی در این میشه‌زار نصیبتان می‌شود. میشه‌زار بوستان جنگلی چیتگر با ۱/۲ هکتار مساحت در فاز غربی این بوستان به‌عنوان تنها میشه‌زار پایتخت مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. وجود چنین زیستگاه و محیط‌زیست طبیعی جانوری، وسعت و گستردگی، شرایط اقلیمی کوهپایه‌ای و رعایت اصول و مراقبت از این قوچ و میش‌های مینیاتوری باعث شده تا خطر انقراض و نابودی این حیوانات کمتر شود.»

همه جانوران یک بوستان

محمدی می‌گوید که میشه‌زار این پارک از جنبه‌های زیباشناختی، بوم‌شناسی، ژنتیکی، آموزشی، گردشگری و اجتماعی‌ـ اقتصادی بسیار اهمیت دارد: «برای اطمینان از سلامت حیوانات، دامپزشک هفته‌ای ۳ روز و در موارد اورژانسی، دائم در میشه‌زار حضور دارد و شرایط بهداشتی و درمانی حیوانات را بررسی می‌کند تا از سالم بودن قوچ و میش‌ها اطمینان پیدا کند. همچنین برخلاف نقاط حفاظت شده که امکان حضور برای شهروندان وجود ندارد، این میشه‌زار با پوشش گیاهی درختان کاج، سرو و اقاقیا، طوری محصور شده که علاوه بر حفظ محیط‌زیست طبیعی بازدیدکنندگان می‌توانند هر روز از ساعت ۸ تا ۱۸ از نزدیک حیوانات میشه‌زار را ببینند. لاما، شتر، اسبچه، الاغ، طاووس، قرقاول، مارال، بز کوهی، ملکه زنبورها، گونه‌هایی از روباه و سنجاب هم در بوستان جنگلی چیتگر زیست می‌کنند و در بین حیوانات این باغ دیده می‌شوند.»

از کوچک‌ترین گوسفند وحشی بیشتر بدانید

قوچ لارستان از راسته «زوج سمان» و از خانواده «گاوسانان» است که جزء کوچک‌ترین‌نژاد «گوسفند وحشی» ایران و حتی دنیا به شمار می‌آید. کمیاب‌ترین زیرگونه گوسفند وحشی در ایران است و در معرض خطر انقراض قرار دارد. روزگرد هستند، ولی اغلب صبح زود و عصر چرا می‌کنند و بین روز به استراحت و نشخوار می‌پردازند. گروهی زندگی می‌کنند. محل زندگی این قوچ کوچک در ارتفاعات «کوه شب» در منطقه لارستان در جنوب‌شرقی استان فارس است. کوچکی این‌گونه برای موزه‌های حیات وحش اهمیت بسزایی دارد. دم قوچ لارستان حداکثر ۱۵ سانتیمتر طول دارد و گوش‌های آن نسبت به بدن بزرگ‌تر و رنگ پوستش نسبت به قوچ و میش‌های دیگر، روشن‌تر و نازک‌تر است.