فلزات به دو گروه آهنی و غیرآهنی تقسیم میشوند که ما در این مقاله قصد داریم در خصوص نوع غیرآهنی آن صحبت کنیم. همانطور که میدانید هر دو نوع فلزات دارای زیرمجموعههایی هستند که هر کدامشان نیز از خواص و ویژگیهای بخصوصی برخوردارند. این در حالی است که فلزات غیرآهنی خود، به دو دستهی سبک و سنگین دستهبندی شده که در ادامه به طور مفصلتر آنها را به صورت مجزا توضیح خواهیم داد.
فلزات به دو گروه فلزات آهنی و فلزات غیر آهنی منقسم هستند. فلزات غیر آهنی آن است که در ترکیبات شیمیایی آن از فلز کمتر استفاده شده است. فلزات آهنی مقدار زیادی از ترکیبات شیمیایی را در خود دارند. اگر درصد زیادی از ترکیبات فلزی را آهن تشکیل ندهد به گونه ای که اولین و یا دومین عنصر در ترکیبات شیمیایی فلز باشد فلز به وجود آمده فلز غیر آهنی خواهد بود. انواع مختلف و با کیفیتی از فلزات غیر آهنی را در سایت تجارت گرام مشاهده نمایید.
فلزات غیرآهنی سبک
به طور کلی فلزات غیرآهنی که جرم آنها از 5 کیلوگرم بر دسی مترمکعب پایینتر باشد، در دسته فلزات غیرآهنی سبک قرار داده میشود. از جمله فلزاتی که سبک هستند میتوان به مواردی مانند آلومینیوم، منزیوم، بریلیم و تیتانیوم اشاره کرد. گفتنی است که از مشخصههای اصلی اینگونه فلزات وزن بسیار پایین آن نسبت به آهن است. از دیگر ویژگیهای فلزات غیرآهنی نیز میتوان به پایین بودن سختی آنها اشاره کرد. همچنین اینگونه فلزات در برابر خطراتی مانند بریدگی ایمن نیستند.
میتوان ادعا کرد که تقریباً 7 درصد پوستهی زمین را این عنصر تشکیل داده است و با توجه به اینکه قیمت بصرفهای دارد به کرات از آن استفاده میشود. از ویژگیهای آلومینیوم میتوان به پایین بودن چگالی آن اشاره کرد. همچنین این فلز سبک بسیار راحت قابل جابجایی بوده و ضمناً دارای مقاومت بسیار خوبی نیز هست، مخصوصاً اگر بنا به بکارگیری از آن در دماهای زیر صفر باشد. از دیگر مزیتهای استفاده از این فلز سبک میتوان به هدایت الکتریکی فوق العاده آن اشاره کرد به همین دلیل از آن در تولید تجهیزاتی که کارشان انتقال حرارت است، استفاده میشود.
از این فلز سبک در صنایع هوایی استفاده میشود چرا که در این صنعت نیاز به فلزاتی با مقاومت بالا است. همچنین با توجه به اینکه تیتانیوم در برابر ضربه استحکام خوبی دارد و با توجه به وزن پایینش کاملاً مناسب استفاده در صنعت هوایی خواهد بود. فلز غیرآهنی تیتانیوم با توجه به سخت بودنش در پروژههای پزشکی نیز بکارگیری شده و از آن در پروتزهای دندانی استفاده میشود.
این فلز سبک از مقاومت اندکی در برابر اکسید شدن و یا خوردگی برخوردار است، به همین دلیل از آن برای تولید محصولات صنعتی استفاده نخواهد شد. این فلز زمانی که در حال سوختن باشد، نور بسیار شدیدی از خود ساطع میکند، به همین دلیل بکارگیری از منیزیم در وسایل آتش بازی مرسوم است.
فلزات غیرآهنی سنگین
در مقابل فلزات غیرآهنی سبک، نوع سنگین نیز وجود دارد که از جمله میتوان به جیوه، منگنز، تنگستن، مس، قلع و دیگر مواردی مانند نقره، طلا و غیره اشاره کرد. اینگونه از فلزات غیرآهنی وزنی بیشتر از 5 کیلوگرم بر سی مترمکعب دارند، به همین علت در ردیف فلزات غیرآهنی سنگین قرار میگیرند. حال اجازه دهید برخی از این نوع از فلزات را به طور خلاصه توضیح دهیم.
از مهمترین فلزات غیرآهنی سنگین میتوان به مس اشاره کرد که بعد از فلز نقره دارای ضریب هدایت الکتریکی بسیار خوبی است. استفاده از این فلز اکثراً به صورت خالص بوده و آلیاژهایی که از آن ساخته میشوند، کمتر بکارگیری خواهند شد. از مزیتهای این فلز غیرآهنی سنگین میتوان به قابلیت جوشکاری و خاصیت ماشینکاری و ریختهگری آن اشاره کرد. گفتنی است که این فلز به شکل خالص دارای مقاومت بسیار خوبی بوده و در حوزهی مهندسی کاربردهای بسیاری دارد.
مقاومت این فلز سنگین در برابر نمک یا اسید، بسیار پایین بوده اما در عوض در برابر مجاورت هوا کاملاً برعکس عمل خواهد کرد. همچنین فلز روی از خاصیت انبساطی بسیار خوبی برخوردار است. گفتنی است که بیشترین استفاده از آلیاژ این فلز سنگین در تولید چرخدنده، ترازو، دستگیره و دستهی برفپاککن خواهد بود. ضمناً از روی برای ریختهگری در فشار و از ورق آن نیز در تولید پلاک نشانی یا باتریهای الکتریکی بکارگیری میشود.
از دیگر فلزاتی که سنگین به حساب میآید سرب است. این فلز غیرآهنی مقاومت بسیار خوبی را در برابر خوردگی از خود نشان میدهد. همچنین از دیگر قابلیتهای سرب میتوان به چکشخوار بودن آن اشاره کرد. ضمناً ناگفته نماند که ترکیبات این فلز کاملاً سمی هستند پس توصیه میکنیم بعد از اتمام کار با آن مسائل بهداشتی را به طور جدی در نظر بگیرید. از این فلز غیرآهنی در فولاد بعنوان یک روانکار بکارگیری میشود. از ورقههای سربی نیز برای سپر تشعشعی استفاده خواهد شد.