روز گذشته، قیمت دلار شدیدترین ریزش یک ماه اخیر را تجربه کرد و تا آستانه مرز ۱۱ هزار تومانی پایین رفت امروز هم این کاهش قیمت ادامه داشت و به طوریکه امروز قیمت دلار در بازار تا ۱۰ هزار و ۹۵۰ تومان هم کاهش یافت.
به گزارش دنیای اقتصاد و گفته فعالان بازار سه عامل مشخص موجب شده است که انتظارات افزایشی معاملهگران کمرنگتر شود و جای خود را به انتظارات کاهشی یا ثبات قیمتی بدهد.
الف- تغییر فضای سیاسی: از ابتدای هفته، خبرهایی منتشر میشد که حاکی از تلاشهای فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا بود. عنوان شد که فرانسه این طرح را به آمریکا پیشنهاد کرده است که ایران معافیتهایی برای فروش نفت دریافت کند. سفر غیرمنتظره وزیر امور خارجه ایران به فرانسه و ملاقات با مکرون در حاشیه نشست جی ۷، احتمال تغییر فضای سیاسی را برای معاملهگران بازار داخلی جدیتر کرد.
یکی از نشانههای تاثیر این اتفاق، افزایش فعالیت معاملهگران خالیفروش در ساعات انتهایی روز یکشنبه بود که قیمت را حتی در مقطعی به زیر محدوده ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان برد و قیمت ابتدایی معاملات روز دوشنبه را تحتتاثیر قرار داد. البته اثرات این خبرهای سیاسی نیز تا حدی با مواضع آمریکاییها تعدیل شد.
ب- محدود شدن دامنه نوسان:اگر چه تغییر فضای سیاسی تا حدی زمینهساز گردش انتظارات معاملهگران فعال در بازار شده است، ولی نباید نقش عوامل دیگر را نادیده گرفت. یکی از مهمترین عواملی که حداقل نوسانگیران را در ماههای اخیر از بازار عقبتر رانده است، کاهش تغییرات قیمتی شاخص ارزی بوده است.
یکی از مهمترین نماگرهای کاهش نوسانات بازار، میزان انحراف معیار قیمتی دلار است که در مرداد به کمترین سطح در ۱۷ ماه گذشته رسید. طبیعی است که هر قدر نوسانات قیمتی دلار کاهش یابد، نوسانگیران انگیزه کمتری برای ورود به بازار و انجام معامله در آن داشته باشند. عدم حضور نوسانگیران در بازار بهطور کلی نگرشهای حاکم بر بازار را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
ج- سه ماه بازدهی منفی دلار: سفتهبازان معمولا زمانی وارد بازار میشوند که انتظار داشته باشند قیمت دلار رو به سوی سطوح بالاتر داشته باشد. با این حال در سه ماه گذشته روند قیمت دلار نزولی بوده و سه ماه بازدهی منفی را به ثبت رسانده است. رشدهای منفی پیاپی انتظارات معاملهگران سفتهباز را تغییر میدهد و تمایل آنها را برای حضور در بازار کم میکند.
اما آیا کاهش قیمت دلار ادامه دار خواهد بود؟
کمال سیدعلی معاون اسبق ارزی بانک مرکزی با اشاره به اینکه نرخ ارز باید در یک نقطه بهینه ثبات پیدا کند، گفت: «برای صادرات، واردات و سرمایهگذاری دلار باید در قیمتی آرام بگیرد که انجام تمامی این سه رکن به صرفه باشند تا هم چرخ اقتصاد بچرخد وهم کسب و کارها رونق بگیرد، این درحالیست که الان برخی محدودیتها وجود دارد.»
سیدعلی همچنین در مورد اینکه چه اتفاقاتی میتواند دلار را بیش از اینها باکاهش قیمت روبرو سازد، پاسخ داد: «با توجه به خوابیدن التهابات دلار، سفته بازی از این بازار به طور کامل خارج شده و برخی از کسانیکه ارز را در قیمت بالا خریداری کرده بودند، دارایی خود را به بازار عرضه کردند.»
وی بیان کرد: «از سویی دیگر به نظر میرسد همچنان میتوان این توقع را داشت که افراد بیشتری ارزی را که به منظور سرمایهگذاری، در دست دارند، آن را به بازار عرضه کنند تا قیمتها بیشتر کاهش یابد.»
این کارشناس مسائل ارزی ادامه داد: «اگر ارز حاصل از صادرات نیز به خوبی و مطابق انتظار به سامانه نیما تزریق شود، قیمت دلار میتواند تا محدوده ۱۰۵۰۰ تومان نیز کاهش قیمت داشته باشد.»
معاون اسبقارزی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه باید محدودیتهای واردات کاهش باید، گفت: «چرا که در حال حاضر کالاهایی که در بازار است با قیمت ارزهای بالا وارد شدهاند، اما اگر بانک مرکزی اجازه واردات کالاها را بدهد، اجناس با قیمت دلار متعادلتر وارد چرخه مصرف میشود و از این طریق قیمتها نیز کاهش پیدا میکنند و قدرت خرید مردم نیز قدر مسلم با این اقدام افزایش خواهد یافت.»
آیا دلار روی ۱۰ هزار تومان خواهد ایستاد؟
میثم رادپور کارشناس مسائل ارزی نیز در گفتگو با فرارو با بیان اینکه قیمت دلار به طور غیر منطقی در یک سال گذشته با افزایش نرخ مواجه شده است، گفت: «بنابراین این کاهش قیمت طبیعی است، از سوی دیگر به طور سنتی در بازارهای مالی بعد از یک شوک شدید قیمتی، نرخها تعدیل میشود.»
وی افزود: «قاعدتا با توجه به فشارهای شدید قیمتی که بر دلار وارد شد به دلایل مختلف، این ثبات نسبی که بر بازار ارز حکمفرما شده، طبیعی ارزیابی میشود، در سال گذشته به دلایلی نظیر هجوم تقاضا، ایجاد فضای سفته بازی ودلالی، وجود اخبار بد و منفی و... بر روی بازار دلار تاثیر گذاشت، بطوریکه در برخی مقاطع قیمت ارز به صورت لحظهای بالا میرفت.»
رادپور با تاکید بر اینکه بازار دلار در حال حاضر در یک دوره گذار بسر میبرد، اظهار داشت: «این دوره گذار در حال تمام است چرا که تکلیف خیلی از چیزها در حال مشخص شدن است، تحریمها اثر خود را گذاشته و از سوی دیگر تهدیدات خارجی نیز مقداری فروکش کرده و مردم به این شرایط عادت کردهاند و به نوعی واکسینه شدهاند، بنابراین در چنین شرایطی بازارها نیز شرایط متفاوتی را تجربه میکنند.»
این کارشناس مسائل ارزی با اشاره به اینکه کاهش ۲۰۰، ۳۰۰ تومانی قیمت دلار طی یک روز در مقایسه با التهاباتی که سال گذشته ارز پشت سرگذاشت را چندان نمیتوان مهم تلقی کرد، بیان داشت: «اینکه قیمت ارز در محدوده ۱۰ هزار تومان قرار بگیرد، قدری مشکل است، زیرا که مدتهاست دلار بالای ۱۰ هزار تومان داد و ستد شده و حالا اینکه دوباره بخواهد به زیر این نرخ سقوط کند، سخت و مشکل به نظر میرسد.»
قیمتها در بازار سکه و طلا به کدام سمت خواهد رفت؟
آیت محمدولی رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه مدیریت اعمال شده از سوی دولت، قیمتها را در بازار سکه، طلا و ارز کاهش داده است، گفت: «دولت با تزریق ارز توانست بازار را کنترل کند و تقاضاهای سوداگرانه، سفته بازی و سرمایهگذاری را از بازار خارج کند.»
وی با اشاره به اینکه قیمت طلا و سکه از دو عامل قیمت طلای جهانی و نرخ ارز در بازار داخل تبعیت میکند، اظهار داشت: «در حالیکه قیمت هر اونس طلای جهانی در نوسان بین ۱۵۲۶ تا ۱۵۴۳ دلار است، میبایست هر مثقال طلا در بازارحداقل ۴۰ هزار تومان با توجه به نرخ جهانی بیشتر از قیمتهای فعلی باشد.»
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران افزود: «در داد و ستدهای امروز هر مثقال طلای ۱۷ و ۱۸ عیار به ترتیب ۱ میلیون و ۷۹۶ و ۱ میلیون و ۹۱۳ هزار تومان قیمت خوردند، همچنین سکه طرح جدید، قدیم، نیم و ربع سکه نیز به ترتیب ۴ میلیون و ۱۲۰، ۴ میلیون و ۸۰، ۲ میلیون و ۱۴۰ و ۱ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان قیمتگذاری شدند.»
محمد، ولی با اشاره به اینکه حباب قیمتی سکه تقریبا تخلیه شده است، اضافه کرد: «در مقطعی این حباب به ۱ میلیون تومان نیز رسیده بوده، اما در حال حاضر این حباب بین ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است.»
وی در مورد پیشبینی آینده بازار طلا و سکه نیز بیان کرد: «با توجه به رکودی که در بازار حاکم است که ناشی از عدم وجود قدرت تصمیمگیری برای انجام معاملات است، این نوسانات قیمتی ادامه خواهد داشت و اگر دلار در همین محدوده ثبات پیدا کند، قیمتها نیز در محدوده کمی در نوسان خواهند بود.»
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران تصریح کرد: «باید این اطمینان برای مردم به وجود آید، که دوباره شوکهای قیمتی به وجود نخواهد آمد، در چنین صورتی آنها برای انجام معامله رغبت خواهند داشت و بازار نیز رکود خارج شده و به سوی رونق خواهد رفت.»