اتحادیه اروپا در فرمانیه!

اتحادیه اروپا در تهران است! این خبری بود که روز گذشته از سوی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه اعلام شد. مجید تخت روانچی درباره تاسیس دفتر مستقل اتحادیه اروپا در تهران نیز خاطرنشان کرد: در حال حاضر دو نفر به نمایندگی از اتحادیه اروپا در سفارت هلند جهت پیگیری امور مربوط به این اتحادیه مشغول به فعالیت هستند و امور مربوط به ایران و اتحادیه اروپا را پیگیری می‌کنند.

وی در این باره توضیح داد:‌خانم موگرینی و دیگر مسئولان اتحادیه اروپا تاکید دارند که در دور جدید روابط ایران و این اتحادیه، فعالیت و همکاری‌های زیادی بین دو طرف در حوزه‌های مختلف انجام خواهد شد. بنابراین نیاز است تا آنها دفتر مستقلی در تهران تاسیس کنند.در حال حاضر دو نفر به نمایندگی از اتحادیه اروپا در سفارت هلند جهت پیگیری امور مربوط به این اتحادیه مشغول به فعالیت هستند.

وی افزود: ما به طرف‌های مقابلمان در اتحادیه اروپا به صورت شفاف اعلام کرده‌ایم که این موضوعی زمان‌بر است و باید مسائل حقوقی مرتبط با تاسیس دفتر در تهران را در نظر بگیرند و کاری نیست که بتوان یک‌شبه آن را انجام داد. معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که «آیا موانع موجود بر سر راه ایجاد دفتر مستقل اتحادیه اروپا در تهران فقط مسائل حقوقی است یا موانع سیاسی نیز در این ارتباط وجود دارد چنانکه در مقطعی این ادعا از سوی برخی از رسانه‌ها مطرح شد که هدف اتحادیه اروپا از ایجاد دفتر مستقل در تهران جاسوسی است؟»، تصریح کرد: ممکن است در مورد یک موضوع نظرات متعدد، مختلف و متفاوتی وجود داشته باشد؛ چنانکه در مورد موضوع برجام نیز شاهد این مساله هستیم.

وی ادامه داد: این امر در مورد ایجاد دفتر مستقل اتحادیه اروپا در تهران نیز صدق می‌کند و همانطور که پیش از این اشاره شد، تاسیس چنین دفتری نیازمند طی‌شدن مراحل قانونی در کشور است و ما نمی‌توانیم به آنها بگوییم که مثلا فردا بیایند و دفترشان را باز کنند. در حال حاضر برای تسریع امور به این فرمول رسیده‌ایم که تعداد محدودی از نمایندگان این اتحادیه در سفارت هلند در تهران مستقر شوند تا کارها را پیش ببرند. گرچه آنها مصر هستند که با این وسعت کار بین دو طرف، تعداد افراد اعزامی کم است و می‌گویند باید نمایندگی فعال و مستقلی داشته باشند.

گشایش رسمی دفتر اتحادیه اروپا؟
طی هفته‌های اخیر یکی از موضوعات مورد توجه در عرصه دیپلماسی ایران گشایش دفتر اتحادیه اروپا در تهران بود. اتحادیه اروپا به عنوان یک مجموعه با ۲۸ کشور در بیش از صد کشور دارای نمایندگی مستقل است. این اتحادیه به دنبال تصویری از آینده است که کشورهای اروپایی با اتحاد کامل در یک دفتر نمایندگی در کشورهای خارج از اروپا خلاصه شوند و امور همه کشورها از طریق همان دفتر پیگیری شود. در اردیبهشت سال جاری بود که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از مذاکرات دو روزه با مقامات جمهوری اسلامی ایران در حالی تهران را ترک کرد که یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح در سفر موگرینی و هفت کمیسیونر اتحادیه اروپایی، بحث گشایش دفتر اتحادیه در تهران بود. اتحادیه اروپا که برای فرجام مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ تلاش بسیاری کرده بود، اکنون به دنبال ورود تمام‌قد به ایران است. قطعا بازگشایی این دفتر در تهران نیازمند مقدمات سیاسی و حقوقی است که به نظر می‌رسد در هر دو این موارد مشکلاتی پیش روی دو طرف باشد. محمدجواد ظریف در نشست خبری مشترک با موگرینی در تهران و پس از امضای نقشه راه روابط دو طرف اعلام کرد که درباره آماده‌سازی اقدامات اداری برای بازشدن دفتر اتحادیه اروپا گفت‌وگو کرده‌ایم.

فدریکا موگرینی نیز از زمان‌بندی گشایش این دفتر در تهران طی هفته‌های آتی خبر داده و گفته است:«طبق توافق حاصل شده دیپلمات‌‌ها در سفارت هلند در تهران به فعالیت خواهند پرداخت.»، اما موانع پا برجاست. یک منبع مطلع در وزارت امور خارجه درباره بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا می‌گوید: «پارلمان اروپا دو قطعنامه صادر کرده است که هر دو این قطعنامه‌ها بر این امر تاکید دارد که دفتر اتحادیه اروپا در تهران حتما باید بازگشایی شود.» ایران در بروکسل، مقر اتحادیه اروپایی دارای نمایندگی سیاسی با حضور سفیر در سفارتخانه است و تمام ظرفیت‌های لازم برای یک سفارتخانه را داراست و مسلم است که در روابط سیاسی، اصل عمل متقابل جزو اصول اولیه است و زمانی‌که امکاناتی از کشوری دریافت شده است باید متقابلا این امکانات واگذار شود. گشایش دفتر اتحادیه اروپا در ایران مخالفان و موافقانی دارد.

محمد صالح جوکار، یک عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس در این باره می‌گوید:«اگر بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در ایران در راستای گشایش اقتصادی باشد، خوب است اما اگر اتحادیه اروپا بخواهد از طریق این دفتر در امور داخلی ایران ورود کرده و مباحثی مانند حقوق بشر و... را مطرح کند به صلاح نیست.» اما از سوی دیگر نوذر شفیعی دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس موضع متفاوتی با جوکار دارد و تاکید می‌کند: «گذشته از مبحث رژیم صهیونیستی ما علاقه‌مند به گسترش روابط با همه کشورها هستیم. » مجید تخت‌روانچی دیروز علاوه بر اعلام خبر نمایندگان اتحادیه اروپا در تهران خبر دادکه«دور دوم نشست‌های سیاسی میان ایران و اتحادیه اروپا به احتمال زیاد در مهرماه برگزار می‌شود.» وی همچنین تصریح کرد:«هنوز زمان آن نرسیده است که روابط ایران و انگلیس به سطح سفیر ارتقا پیدا کند.»