انتقاد برادر شهید جهان آرا از "کیمیا"

محمدحسین جهان‌آرا برادر سردار شهید محمد جهان‌آرا فرمانده سپاه خرمشهر در دوران مقاومت 34 روزه این شهر در سخنانی با اشاره به سکانس‌هایی از سریال «کیمیا» توضیح داد:متأسفانه دیالوگ‌های مرتبط با سکانس خرمشهر که به شهید جهان‌آرا اختصاص داشت مجعول و تحریف شده بود. این در حالی است که پیش از نمایش عمومی سریال «کیمیا» در اکران خصوصی برای ما، در حضور نماینده صدا و سیما، آقای جواد افشار و محمدشفیعی، این مسأله را به آنها یادآور شدیم.

وی در گفت‌وگو با ایسنا‌، ادامه داد: در این جلسه به آنها یادآور شدیم که آنچه که در این سریال از برادرم به نمایش درآمده است با آنچه که خانواده، همرزمان و مردم جامعه در ذهن دارند بسیار فرق دارد. از سوی دیگر در این فیلم شهید جهان آرا را رزمنده‌ای مستأصل به نمایش درآورده‌اند به گونه‌ای که وقتی یکی از رزمندگان به درون اتاق می‌آیند و خبر سقوط خرمشهر را می‌دهند، شهید جهان آرا ناامید می‌شود و در دیالوگی می‌گوید: «من که نمی‌توانم معجزه کنم.» این در حالی است که بردارم در دوران مقاومت 34 روزه خرمشهر هیچگاه این چنین حرفی را بر زبان نیاورده و ناامیدی از خودش نشان نداده بود و اعتقاد داشت که معجزه همان «مقاومت» است که این رزمندگان آن را انجام می‌دهند.از طرف دیگر در تماسی که شهید رجایی با جهان آرا داشت،او به برادرم و مدافعان خرمشهر یادآور شده بود که «منتظر کسی نباشید.خودتان برای دفاع هرکاری که می‌خواهید انجام دهید. بنابراین اظهار عجز در این سکانس نادرست و غیر واقع بود. محمد از سوی دیگر معتقد بود تا هنگامی که خدا و امام را داریم هیچ دغدغه‌ای نخواهیم داشت و تکلیف ما در مقابل دشمن فقط مقاومت است.

وی گفت:براساس صحبتی که در جلسه اکران خصوصی داشتیم قرار شد دیالوگ‌ها تغییر کند. اما به جای این کار لفظ «جهان‌آرا» حذف شده بود و شخصیت «حاج محمد» را جایگزین کرده بودند و به صورت گزینشی برخی از گفته‌های شهید جهان آرا را در این فیلم بیان کردند. همچنین در همان چند دیالوگی که قرار بود سقوط خرمشهر به محمد اعلام شود جمله معروف برادرم را نصفه بیان کردند. «خرمشهر ممکن است سقوط کند، مواظب باشید ایمان‌تان سقوط نکند.» این جمله معروف برادرم بود که در این سریال فقط گزاره نخست آن را بیان کرده‌ بودند.

جهان آرا ادامه داد: جالب است بدانید اصلا مدافعان خرمشهر به برادرم «حاج محمد» نمی‌گفتند آن زمان کلمه «حاجی» در جبهه آنقدر فراگیر نبود و از عبارت «سید» یا همان «جهان‌آرا» استفاده می‌کردند. بنابراین به شکل ناقصی شخصیت برادرم را جلوه دادند. موضوع دیگر آن است که پس از اکران خصوصی و صحبت‌های رد و بدل شده، دیگر سریال را مجدد برایمان به نمایش درنیاوردند تا بدانیم چه تغییراتی در سریال انجام شده است.

جهان‌آرا خاطرنشان کرد: شخصیت برادر من به دلیل وظیفه و رسالت بزرگی که در دفاع از شهر خرمشهر در روزهای نخست جنگ بر عهده داشت موجب شده است که نشود در چند سکانس یا چند قسمت به آن بپردازند. یادم می‌آید هنگامی که آقای حاتمی‌کیا بر روی سریال «خاک سرخ» کار می‌کرد به او پیشنهاد داده بودند که گریزی هم به نقش شهید جهان آرا بزند اما ایشان به دلیل شخصیت جامعی که برادرم داشت امتناع کرده بود.

برادر شهید جهان آرا با اشاره به برخی از ویژگی‌های ظاهری و شخصیتی شهید جهان آرا خاطرنشان کرد: محمد حدود دومتر قد داشت اگر چه در خانه بسیار کم سخن بود اما در مواردی که مرتبط با دفاع و جنگ‌تحمیلی بود نظرش را بیان می‌کرد و سکوت چندانی نداشت. از سوی دیگر نقش برادرم در همان چند قسمت که به خرم شهر اختصاص داشت در حقیقت نقشی حاشیه‌ای بود. محمد در همه کارها حتی خالی کردن مهمات پیشقدم بود و همین عملگرا بودنش موجب شده بود تا بتواند برقلب مدافعان نفوذ یابد. او از شجاعت بالایی برخوردار بود به گونه‌ای که حتی در یکی از بازدیدهایی که بنی‌صدر از جبهه داشته است به دلیل کارشکنی‌هایش و استراتژی «زمین می‌دهیم تا زمان بگیریم» یک سیلی محکم به گوش بنی‌صدر کوبیده بود که محافظ‌های او می‌خواستند با محمد برخورد کنند که پاسدارها اجازه چنین کاری نمی‌دهند.

جهان‌آرا توضیح داد: در رابطه با دفاع و ضرورتی که آن زمان ایجاب شده بود محمد تفاوتی میان زن، مرد، پیر یا جوان قائل نبود چرا که می‌دانست در این شرایط، مقاومت در اولویت همه امور قرار دارد. اگرچه آقای حامد بهداد بازیگر قابل و محبوبی هستند اما معمولا هنرپیشه‌ها برای اینکه بتوانند در قالب شخصیتی ایفای نقش کنند به سراغ نزدیکان آن شخص می‌آیند تا بتوانند بهتر وارد نقش شوند اما چنین چیزی انجام نشد.