ایستگاه پایانی مذاکرات

فرارو- قطار مذاکرات هسته ای در آستانه ورود به ایستگاه پایانی است. قطاری که از 18 ماه پیش با سوخت گیری و تغییر لوکوموتیوران، جان تازه و سرعت دوچندانی برای رسیدن به مقصد گرفت، فاصله زیادی تا ایستگاه پایانی ندارد؛ فردا نشد حداکثر تا آخر هفته این قطار به مقصد می رسد.

به گزارش فرارو، روزشمار مذاکرات هسته ای خبر از نزدیک شدن به آخرین روزها و آخرین دقایق تمدید می دهد. تا پایان تمدید هفت روزه مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 تنها یک روز باقی است.

امروز و فردا شاید آخرین فرصت برای رسیدن به توافق هسته ای باشد. تلاش برای رسیدن به این توافق از صبح امروز (به وقت وین) با دیدارهای دوجانبه و چند جانبه در هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز می شود.

امروز، روز جمع بندی است. وزرای خارجه کشورهای عضو گروه 1+5 از دیروز یک به یک خود را به وین رساندند تا محصول نزدیک به ده روز گفت و گو و چانه زنی در سطوح کارشناسی، معاونان و وزرای خارجه ایران و آمریکا را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند.

پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) امروز هر چه باشد روی میز مذاکرات می رود؛ با پرانتز یا بی پرانتز. بضاعت معاونان و کارشناسان پس از نزدیک به چهار ماه مذاکره به منظور تکمیل متن برجام همین بوده است.

تا به دیروز معاونان وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 تلاش کردند تا پرانتزهای موجود در متن برجام را به حداقل برسانند و متنی کامل و آماده روی میز وزرای خارجه بگذارند تا راه رسیدن به توافق را برای آنان تسهیل کنند.

جدول زمانی تحریم ها، نظام بازرسی ها از برنامه هسته ای ایران و چگونگی اجرای پروتکل الحاقی پس از توافق جامع و متناظر بودن اقدامات ایران و گروه 1+5 یعنی هم گام و هم وزن بودن اقدامات ایران پس از توافق جامع،R&D یا تحقیق و توسعه و... از جمله موضوعات مورد اختلافی بود که در متن پیش نویس برجام داخل پرانتزها قرار داشتند.

با این حال مذاکرات در سطح معاونان و کارشناسان برای تدوین پیش نویس متن برجام از تفاهم لوزان تا آخرین روزهای تمدید دوره هفت روزه مذاکرات نتوانست کمکی به کم کردن پرانتزهای ناشی از حل نشده باقی ماندن اختلافات اصلی و اساسی کند.

شب گذشته یک عضو تیم مذاکره کننده هسته ای که نخواست نامی از وی برده شود درباره متن برجام با بیان اینکه « توافق نهایی جامع هسته‌ای یك ضمیمه فنی خواهد داشت كه حدود ٣٠ صفحه خواهد بود و این ضمیمه فنی بر روی مسائل فوردو، اراك، تحقیق و توسعه، نظنز و یك سری مسائل راجع به ماشین‌های تولید ایزوتوپ‌های پایدار استوار است» گفت: «در خصوص بسیاری از جزئیات این ضمیمه فنی به نتیجه رسیده ایم اما هنوز جزئیاتی است كه امیدوار هستیم بتوانیم ظرف امروز و فردا آن را نهایی كنیم.»

او درباره چالش‌های باقی مانده در متن فنی به خبرنگاران گفت:« حساسیت بر روی مواردی مانند فوردو، در خصوص متالورژی سوخت، بازفرآوری، سانتریفیوژهایی كه برای ایزوتوپ‌های پایدار باید طراحی شوند و همچنین سانتریفیوژهایی كه اورانیوم به آنها تزریق نخواهد شد اما تا حد تست مكانیكی قابل كار كردن هستند؛ هنوز وجود دارد و در حال بررسی راهكارهای متفاوت برای باز كردن این گره‌ها هستیم البته این موارد هنوز با چالش‌هایی برای حل و فصل نهایی روبه رو است.»

این عضو تیم مذاکره کننده درباره درصد متن ضمیمه فنی آماده شده نیز گفت:« می‌توان گفت كه حدود ٧٠ درصد از ضمیمه حل شده است و ٣٠ درصد باقی مانده هم قابل حل و فصل است و امیدوار هستیم كه بخشی از آن در چند ساعت آتی حل شود.»

خارج کردن برخی موارد اختلافی از پرانتزها نیازمند تصمیم گیری سیاسی در سطحی بالاتر یعنی وزرای خارجه دارد. بر همین اساس وزرای خارجه کشورهای عضو گروه 1+5 امروز به وین خواهند آمد تا برای این پرانتزها تصمیم گیری کنند.

تا شب گذشته وزرای خارجه آلمان، فرانسه، روسیه و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خود را به محل مذاکرات رساندند و امروز ابتدا فیلپ هاموند وزیر خارجه انگلیس وارد هتل کوبورگ شد و انتظار می رود تا ساعاتی دیگر وزیر خارجه چین هم وارد این هتل شود.

اظهاراتی که دیروز وزرای خارجه در جمع خبرنگاران مقابل هتل کوبورگ بیان کردند حکایت از آن داشت که فضای حاکم بر مذاکرات فضای مثبت و سازنده ای و اراده حاکم بر طرفین دستیابی قطعی به توافق جامع در این مرحله است.

جان کری وزیر خارجه آمریکا نخستین وزیری بود که دیروز خود را به جمع خبرنگاران رساند. او پس از ده روز حضور در هتل کوبورگ برای نخستین بار در یک کنفرانس خبری با موضوع مذاکرات هسته ای با خبرنگاران گفت و گو کرد درباره فضای حاکم بر مذاکرات گفت: پیشرفت واقعی داشتیم. هیچگاه تا این حد به توافق نزدیک نبوده ایم.

هر چند او بر حل نشده باقی ماندن برخی اختلافات تاکید کرد و گفت: امیدواریم که بتوانیم که کار را به انجام برسانیم اما تأکید می‌کنم که هنوز به آنجا نرسیده‌ایم.

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در بدو ورود به وین با حضور در جمع خبرنگاران با بیان اینکه «فضای مذاکرات مثبت و سانده است» گفت: اگر باید توافقی شود الان زمان آن است و الان باید انجام شود.

فرانک والتر اشتان مایر، وزیر خارجه آلمان با بیان اینکه امیدوارم که طرف‌ها شجاعت کافی برای دستیابی به توافق را داشته باشند گفت: یا همه برنده خواهیم بود یا همه بازنده.

لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه هم با ابراز امدیواری نسبت به حصول توافق هسته ای گف: امیدواریم این توافق به صلح کمک کند.

بنابراین آنچه از سخنان وزرای خارجه کشورهای عضو گروه 1+5 بر می آید در میان آنها این اراده وجود دارد که به هر شکل ممکن در همین دوره تمدید 7 روزه یعنی تا سه شنبه 7 جولای (16 تیر)، کار را یکسره و زمینه برای رسیدن قطار مذاکرات هسته ای به ایستگاه پایانی پس از بیش از یک دهه را فراهم کنند.

هر چند به گفته منبع نزدیک به مذاکرات ممکن است مذاکرات نه به طور رسمی بلکه غیر رسمی بازهم تمدید شود و عملا مذاکرات تا اواخر چهارشنبه یا بامداد پنجشنبه به طول انجامد. منتظر ماندن برای رسیدن قطار مذاکرات هسته ای پس از نزدیک به یک دهه، ارزش دو روز صبر کردن اضافه را دارد. مهم رسیدن به توافق جامع و نهایی و پایان دادن به تحریم و فشار علیه مردم ایران است که این توافق نهایی شده است اعلام دو روز با تاخیر این توافق چیزی از ارزش های آن کم نخواهد کرد.