حملات مسلحانه آرامش پایتخت چچن را برهم زد

پس از چند سال آرامش نسبی در جمهوری خودگردان چچن در روسیه، سه مامور پلیس به دست مهاجمان مسلح در پایتخت این جمهوری کشته شدند. همزمان، قرار است رئیس جمهوری روسیه در سخنانی، شرایط این کشور از جمله مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم خارجی و سقوط بهای نفت را تشریح کند.

روز پنجشنبه، ۱۳ آذر (۴ دسامبر)، خبرگزاری روسی ریا-نووستی به نقل از کمیته مقابله با تروریسم دولت روسیه گزارش کرد که سرنشینان مسلح چند خودرو در ساعات شب به یک پاسگاه ایست و بازرسی پلیس در شهر گروزنی، پایتخت جمهوری خودگردان چچن حمله کردند و چند مامور پلیس راهنمایی مستقر در این پاسگاه را به قتل رساندند. برخی منابع از کشته شدن سه نفر و برخی دیگر از کشته شدن پنج مامور پلیس و زخمی شدن تعدادی دیگر خبر داده‌اند.

کمیته مقابله با تروریسم همچنین گفته است که سرنشینان مسلح این سه خودرو بعدا دفتر یک موسسه انتشاراتی را در مرکز گروزنی اشغال کردند و ماموران امنیتی در حال حاضر این ساختمان را در محاصره خود دارند. برخی منابع خبری چچنی گفته‌اند که ماموران پلیس زمانی کشته شدند که می خواستند خودروهای حامل افراد مسلح را متوقف و بازرسی کنند.

یک فیلم ویدیویی که در سایت های اینترنتی منتشر شده، ساختمانی را در گروزنی نشان می دهد که دستخوش آتش سوزی شده و در همانحال، یک گلوله تانک نیز به سوی آن شلیک می‌شود. صحت این نوار تایید نشده است. همچنین، گزارش‌های تایید نشده‌ای از کشته شدن تعدادی افراد غیر نظامی در جریان درگیری در این ساختمان منتشر شده است.

کمیته مقابله با تروریسم گفته است که در مرکز گروزنی، وضعیت اضطراری برقرار کرده و ماموران امنیتی در این منطقه مستقر هستند. به گفته ناظران، معمولا برقراری این وضعیت نشان آن است که قرار است واحدهای نظامی به محل اعزام شوند و احتمالا درگیری سنگینی در این منطقه در پیش است.

جمهوری مسلمان‌نشین چچن، از جمهوری‌های خودمختار روسیه در منطقه قفقاز، از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ به تناوب دستخوش شورش استقلال‌طلبانه و درگیری نظامی شورشیان با نیروهای روسی بود در حالیکه حرکت جدایی‌طلبانه این سرزمین که به تدریج تحت تاثیر گروه‌های اسلامگرای تندرو قرار گرفته بود. ناآرامی چچن در سال‌های بعد باعث ناامنی در نقاط مختلف روسیه شد.

جنگ داخلی چچن سرانجام به شدت توسط ارتش روسیه سرکوب شد اما در سال های بعد، اقدامات خشونت آمیز گروه‌های چچنی در این جمهوری و سایر مناطق روسیه ادامه یافت که واکنش شدید دولت روسیه را در پی داشت. با اینهمه، طی چند سال اخیر، آرامش نسبی در چچن برقرار بوده و به همین دلیل، واقعه اخیر باعث نگرانی در مورد از سرگیری تنش در این جمهوری و سرایت ناامنی به سایر نقاط روسیه شده است.

سخنرانی پوتین
خبر ناآرامی در گروزنی در روز پنجشنبه در حالی گزارش می‌شود که قرار است ساعاتی دیگر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، وضعیت این کشور در سال گذشته و برنامه‌های خود در سال آینده را تشریح کند.

این سخنرانی در حالی ایراد می‌شود که روسیه، که به دلیل بالا بودن بهای نفت خام طی چند سال اخیر از رشد اقتصادی قابل توجهی برخوردار بود و از جمله کشورهای دارای رشد سریع اقتصادی محسوب می‌شد، با دشواری مواجه شده است.

کاهش بهای نفت خام در بازار جهانی به اقتصاد روسیه، که تا حدود زیادی به درآمد نفتی وابسته است، آسیب رسانده در حالیکه تحریم‌های اقتصادی غرب علیه سیاست پوتین در اوکراین و نگرانی از بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی، موانع عمده‌ای را در برابر سرمایه‌گذاری خارجی در روسیه ایجاد کرده است.

اگرچه مقامات دولتی همواره گفته‌اند که تحریم های موجود به اقتصاد غرب صدمه جدی زده است، اما اوضاع اقتصادی روسیه در چند ماه اخیر رو وخامت گذاشته که در کاهش ارزش پول ملی این کشور منعکس شده است. طی یک سال گذشته، برابری روبل در برابر ارزهای معتبر خارجی تا ۴۰ درصد کاهش یافته است. با کاهش ارزش پول ملی روسیه، پیش‌بینی می‌شود که نرخ تورم در این کشور در سال آینده به ۱۰ درصد یا بیشتر نیز برسد.

مشخص نیست که آیا پوتین در سخنرانی روز پنجشنبه، از تحولاتی در سیاست خارجی دولت خود، از جمله در مورد توقف حمایت از جدایی‌طلبان اوکراینی و بهبود روابط با غرب، سخن خواهد گفت یا همچنان بر ادامه نگرش کنونی تاکید خواهد نهاد.

به گفته برخی ناظران، ممکن است نگرانی از وخامت شرایط اقتصادی و در نتیجه، عقب افتادگی بیشتر روسیه از کشورهای غربی، باعث شود تا ولادیمیر پوتین در صدد کاهش تنش با غرب برآید به خصوص اینکه، برخی از نزدیکان پوتین از صاحبان صنایع و بازرگانان ثروتمند روسیه هستند که طبیعتا خواستار ثبات و رشد اقتصادی این کشور هستند. تحریم های غرب برخی از این افراد را هدف قرار داده است.

در همانحال، ممکن است رئیس جمهوری روسیه بکوشد با ارائه تصویری از خود به عنوان رهبر سازش‌ناپذیر ابرقدرتی همتراز با غرب که در صدد اعتلای موقعیت خارجی روسیه است، در صدد تحریک احساسات ملیگرایانه روس‌ها برآید و سیاست داخلی و ادامه مشکلات اقتصادی کنونی را به این ترتیب توجیه کند.

در عین حال، برخی رسانه‌های روسی گفته‌اند که بسیاری از مردم این کشور امیدوارند که رئیس جمهوری در سخنرانی روز پنجشنبه، راه‌هایی را برای حل مشکلات اقتصادی مطرح کند.