بیماری مرموزی در کمین کودکان زیر ۵ سال

دانشمندان یک ماده سمی جابجا شونده با باد را که قابلیت اثرگذاری سریعی نیز دارد، زمینه‌ساز ابتلای کودکان زیر 5 سال به بیماری کاوازاکی می‌دانند.

به گزارش نیچر، دانشمندان می‌گویند که بیماری کاوازاکی (بیماری مرموز و در برخی از مواقع مهلک برای کودکان که اولین بار در ژاپن تشخیص داده شد) از زمین‌های کشاورزی شمال شرق چین نشات می‌گیرد.

این بیماری که در آن رگ های خون ملتهب می‌شوند، اصولا در کودکان زیر 5 سال رخ می‌دهد و نشانه‌های شدید و گوناگونی به دنبال دارد که شامل تب، راش پوستی و سرخ شدن زبان به رنگ توت فرنگی است. تقریبا یک چهارم از کودکان مبتلا به این بیماری هم دچار گرفتگی عروق کرونر قلب می شوند و 1 درصد از آنها در دوره ابتلا به بیماری جان خود را از دست می‌دهند. در برخی از موارد، کودکان نجات یافته تا سال‌ها بعد، از عوارض بیماری‌های قلبی ناشی از آن رنج می‌برند.

به رغم نیم قرن تحقیق راجع به این بیماری، علت آن هنوز ناشناخته مانده است، هرچند پژوهش‌های پیشین نشان می‌دهند که عامل ایجاد کننده این بیماری توسط باد از جایی در آسیا به ژاپن رفته و سپس از اقیانوس آرام عبور کرده و به غرب ایالات متحده رسیده است.

اما حالا محققان فکر می‌کنند که توانسته‌اند محدوده خاستگاه احتمالی این بیماری را کوچک‌تر کنند و به جایی در زمین‌های کشاورزی شمال شرق چین محدود کنند، جایی که در آن ذرت، برنج و گندم کشت می‌شود.

این گروه، موارد ثبت شده بیماری را در 47 ناحیه ژاپن بررسی کردند تا فراز و فرودهای همه‌گیری‌ کاوازاکی در سال‌های 1979/۱۳۵۸، 1982/۱۳۶۱ و 1986/۱۳۶۵ و شیوع‌های فصلی سال‌های حد فاصل 1987/۱۳۶۶ تا 2010/۱۳۸۹ را تعیین کنند. سپس الگوهای باد را قبل و طی همه‌گیری در فواصل زمانی 3 ساعته بررسی کردند تا آخرین مکانی را که در آن بادها قبل از رسیدن به ژاپن به میزان قابل ملاحظه‌ای به زمین نزدیک شده بودند، بیابند. اعضای گروه حدس می‌زدند که این کار بتواند منشاء دقیق کاوازاکی را مشخص کند، زیرا بادها همزمان با کاهش سرعت خود عموما ذرات خاک یا مواد زیستی را که از جای دیگر آورده‌اند بر زمین می‌ریزند (و مواد جدیدی را از زمین بر می‌دارند).

پژوهشگران همچنین زمان نهفتگی احتمالی این بیماری را 6 ساعت تا 2.5 روز برآورد کرده‌ بودند، اما با مقایسه زمان رسیدن باد از خاستگاه آن در چین و اولین مورد تشخیص داده شده در طول دوره‌های متعدد همه‌گیری، احتمالا این زمان کمتر از 24 ساعت است.

خاستگاه سموم
محققان می‌گویند که بروز نسبتا سریع بیماری کاوازاکی احتمال ویروسی بودن عامل آن را کم می‌کند، زیرا زمان نهفتگی برای اغلب بیماری‌های ویروسی چندین ساعت طولانی‌تر است. یوجین برنز از نویسندگان این مقاله، که پژوهشگر بیماری‌های اطفال از دانشگاه سان‌دیگو کالیفرنیا است، می‌گوید: «زمان نهفتگی این بیماری نشان می‌دهد که ما باید به دنبال مسیر کاملا متفاوتی باشیم».

شک برنز و همکارانش به جای ویروس معطوف به یک سم جابه‌جا شونده با باد شد که توسط یک گیاه، قارچ یا باکتری تولید می‌شود. برنز می‌گوید که اگر واقعا یک سم عامل این بیماری باشد، این اولین بیماری شناخته شده است که به این صورت عمل می‌کند.

دانشمندان با بررسی بادهایی که از شمال شرق چین به سمت ژاپن می‌وزند متوجه شدند تمام نمونه‌های گردآوری‌شده هوا به طرز غیر منتظره‌ای حاوی مقادیر بسیار زیادی از قارچی به نام کاندیدا بودند.

ساموئل دومینگز، متخصص بیماری‌های کودکان در دانشکده پزشکی دانشگاه کلرادو، می‌گوید: «من فکر می‌کنم که این یافته، شاهدی بر این است که بیماری کاوازاکی شبیه به بیماری‌های سمی باکتریایی دیگر است».

اما دیوید باتیستی، دانشمند علوم جوی دانشگاه واشنگتن، این ادعا را زیر سوال می‌برد که شمال شرق چین، منطقه‌ای برای خاستگاه عامل مسبب کاوازاکی هست. او اشاره می‌کند که شیوع بیماری در ژاپن عمدتا در طول زمستان و اوایل بهار اتفاق می‌افتد، اما در آن زمان در شمال شرق چین، زمین‌ها یخ زده‌اند و هیچ محصولی ندارند و بادها نمی‌توانند ذرات چندانی را بلند کنند.

او می‌گوید: «هنوز کسی پاسخ این سوال را نداده که آیا منشا بیماری کاوازاکی، منطقه‌ای در شمال شرق چین است یا جایی دورتر در غرب آن».