حائری شیرازی: فرم را از ایرج‌میرزا بگیرید

به گزارش خبرنگار مهر نشست هنر و اخلاق اسلامی شامگاه سه شنبه در سینما فلسطین و در حاشیه جشنواره فیلم عمار و با سخنرانی آیت الله حائری شیرازی نماینده سابق ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه سابق شیراز برگزار شد.

آیت الله حائری گفت: وقتی می خواهیم رابطه هنر با اخلاق اسلامی را شناسایی کنیم باید دو موضوع را مورد نظر قرار دهیم اول هنر چیست و دوم اخلاق چیست و رابطه آن با هنر کجاست؟

وی افزود: گاهی می دیدیم که پدران شهدا وقتی شهیدشان از جبهه می آمد علیرغم اینکه هیچ رابطه ای با هنر نداشتند زبانشان به شعر باز می شد و چند قطعه شعر موزون بیان می کردند.

وی ادامه داد: این پدران شهید زبان حالشان را با هنر ادا می کردند. ما یک زبان مکالمات روزمره داریم و یک زبان هنری که وقتی پدر شهید با پیکر مطهر فرزندش روبرو می شد زبان روزمره اش نمی توانست صرف رویداد مهم حال او شود پس به زبان هنر روی می آورد.

امام جمعه سابق شیراز ادامه داد: در این مواقع است که نرم افزار درون انسان وارد عمل می شود و از انتخاب واژه ها تا تناسب ، وزن دهی و ترکیب کلام دست بکار شده و جملاتی بر زبان وارد می کند که از کلمات و جملات روزمره ممتاز هستند.

وی هنر را نامیرا و ماندگار دانست و گفت: برخی اوقات یک محتوایی وجود دارد که ارزش بالایی دارد و حیف است که با کلمات روزمره تلف شود برای همین باید این مطالب حالت تداعی معنا و هنرگونه بیان شود.

آیت الله حائری هنر را نحوه فرم دهی و بسته بندی برای معانی و مطالب بکر معنی کرد و گفت: اشعار به یاد می مانند ولی نثرها از یاد می روند این نشان می دهد که هنر خوب که مفهوم خوبی نیز دارند در ذهن ها به جا می ماند.

وی در توصیف قرآن و وجه هنری آن بیان کرد: قرآن شعر نیست اما نثر موزون است ما سوره هایی داریم که از اول تا آخر با یک وزن جلو می روند مانند سوژه شمس و از این دست سوژه ها در قرآن زیاد است.

آیت الله حائری قرآن را از زبان بزرگترین هنر هستی یعنی خداوند قلمداد کرد و گفت: قرآن با فرم خود به جنگ شعرای عرب جاهلیت رفت و پیروز شد.

نماینده سابق ولی فقیه در استان فارس اخلاق را محتوا دانست و بیان کرد: فردی هست که فرم بندی خوبی دارد و وقتی می خواهد شعر بگوید اشعار زیبایی می سراید اما محتوای اشعارش زهرآلود است.

وی یزید را به عنوان نمونه افراد هنرمند بی اخلاق یاد کرد و گفت: یزید در گفتن شعر تواناست و اشعاری که از او مانده است اشعاری با وزن  و قافیه قوی است ولی اشعار او پوچ و زننده بود.

امام جمعه سابق شیراز هنر منهای اخلاق را هنر یزیدی نامید و بیان کرد: اگر هنرمند اخلاق نداشته باشد هنرمند یزیدی می شود و بالعکس اگر خوب اخلاق دارد ولی هنر ارائه آن را نداشته باشد نیز به درد نمی خورد.

وی به خواندن شعری از ایرج میرزا در مذمت حجاب پرداخت و آن را در مقابل شعری که برای دفاع از حجاب می خوانند قرار داد و گفت: فرم شعر ایرج میرزا عالی است اما محتوای آن زهرآلود و بالعکس محتوای شعر حزب اللهی ها عالی است اما فرم ندارد. فرم را از ایرج میرزا بگیرید و محتوا را از حزب الله تا یک اثر هنری خوب داشته باشید.

آیت الله حائری هنر را یک نوع بسته بندی برای مفاهیم قلمداد کرد و افزود: اگر فرم باشد ولی محتوا عالی نباشد خوب نیست در صورتی که در عالم بسته بندی "هنر" حرف اول را می زند و این هنر است که معنا و مفهوم عالی را در نظر بگیرد.

نماینده سابق ولی فقیه در استان فارس به ارائه یک مثال فوتبالی پرداخت و بیان کرد: بازی فوتبال یک هنر است یازده بازیکن متعهد نماز خوان با محاسن به زمین بروند و 10 گل بخورند اشکال دارد آیا اینکه خوب نماز می خوانند جبران گل خورده شان را می کند یا اینکه آن بازیکن تراز اول که روابط نامشروع دارد و فساد او بر همگان مشخص است خوب است؟ هر دوی اینها مشکل ایجاد می کند اما اگر هر دو مورد خوبی هایشان را کنار هم بگذارند یک بازیکن متعهد گلزن بوجود می آید که می تواند الگو شود که این هنر است.

وی بر این نکته تاکید کرد که هم محتوا و اخلاق خوب و هم هنر متعالی در کنار هم می تواند معنا داشته باشد.

آیت الله حائری به زیبایی های ورزش های مختلف اشاره کرد و گفت: فوتبال یک صحنه هنری است، ژیمناستیک یک هنر است، اسکی و پریدن از ارتفاعات بلند یک هنر است که ما باید با دیدن آنها برای خدا کف بزنیم زیرا توانایی او در خلق را نشان می دهد.

نماینده سابق ولی فقیه در استان فارس در پایان سخنان خود گفت: کسانی که می خواهند مسئله هنر و اخلاق را ببینند باید این دو را کنار هم قرار دهند تا بتوانند نافع باشند و آموزنده .