فرارو– آنی لینسکی، خبرنگار سیاسی روزنامه وال استریت ژورنال
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه وال استریت ژورنال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده در پاسخی اعلام کرد که به پرسشی دیگر جواب خواهد داد و همین موضوع سبب شد که همهچیز از کنترل خارج شود. این دیدار، که در دفتر بیضیشکل و میان ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین برگزار میشد، تا آن لحظه در فضایی نسبتاً محترمانه جریان داشت. زلنسکی برای جلب حمایت مداوم ایالات متحده در پایان دادن به جنگ سهساله با روسیه، به واشنگتن آمده بود.
ناگهان جی دی ونس، معاون رئیسجمهور وارد گفتوگو شد و گفت: «باید پاسخ بدهم.» او ضمن انتقاد از سوالات خبرنگاران درباره روابط دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین تأکید کرد: «آنچه آمریکا را بزرگ میکند، دیپلماسی است و این دقیقاً همان کاری است که رئیسجمهور ترامپ انجام میدهد.» در این هنگام، زلنسکی واکنش نشان داد و به شرح اقدامات چندینساله پوتین برای اشغال اوکراین پرداخت.
از این لحظه به بعد، گفتوگو به جدالی تلخ و شخصی تبدیل شد. این درگیری که مقابل دوربینهای تلویزیونی و در برابر چشم میلیونها بیننده پخش میشد، مقامات ارشد واشینگتن و کییف را بهتزده کرد و توافق احتمالی میان ایالات متحده و اوکراین را که میتوانست گامی به سوی پایان دادن به جنگ باشد، در معرض خطر قرار داد.
دیدار ترامپ و زلنسکی در دفتر بیضیشکل با لحنی آرام آغاز شد، اما در نهایت به یک مشاجره شدید و علنی انجامید. پس از آنکه رئیسجمهور ترامپ اعلام کرد اوکراین تمایلی به پذیرش پیشنهادهای او برای دستیابی به آتشبس ندارد، دیدار به پایان رسید و تیم رئیسجمهور آمریکا از زلنسکی خواست کاخ سفید را ترک کند. این رویداد از سوی مقامهای آمریکایی و اوکراینی تأیید شد.
این حادثه یکی از معدود مواردی بود که تنش در دفتر بیضیشکل بهطور آشکار نمایان شد؛ مکانی که از دیرباز بهعنوان فضایی برای تعاملات هماهنگ میان رئیسجمهور آمریکا و رهبران جهانی شناخته میشود. در طول این دیدار، جی دی ونس، معاون رئیسجمهور با لحنی تند از زلنسکی انتقاد کرد و گفت: «آیا حتی یکبار هم تشکر کردهاید؟» زلنسکی پاسخ داد: «ما سپاسگزاریم.» با این حال، این مکالمه به مشاجره کشیده شد و ترامپ در نهایت گفت: «کشور شما در دردسر بزرگی است... فقط به لطف ما شانس خوبی دارید که وضعیت بهتری پیدا کنید.»
این جلسه، که مدتها برای آن برنامهریزی شده بود، نقطه اوج یک هفته از مذاکرات رهبران اروپایی بود که در تلاش بودند ترامپ را به حمایت بیشتر از اوکراین متقاعد کنند. ترامپ پیشتر بهطور علنی اظهار کرده بود که زلنسکی توافقی بر سر مواد معدنی کمیاب امضا خواهد کرد که میتواند بخشی از هزینههای میلیارد دلاری کمکهای آمریکا به کییف را جبران کند. اما این نشست نه تنها به چنین توافقی منجر نشد، بلکه کنفرانس خبری نیز لغو شد و ترامپ در شبکههای اجتماعی زلنسکی را به بیاحترامی به آمریکا متهم کرد و نوشت: «او وقتی برای صلح آماده شد، میتواند بازگردد.»
در طول این رویداد، برخی شاهدان از شدت تنش شگفتزده شدند. سفیر اوکراین یادداشتبرداری خود را متوقف کرد و سرش را در دستانش گرفت. یکی از کارکنان کاخ سفید، زیر لب گفت: «این ماجرا خیلی بزرگ خواهد شد.» پس از خروج خبرنگاران از دفتر بیضی، خبر رسید که باقی برنامههای روز زلنسکی لغو شده است. غذای ناهاری که قرار بود میان ترامپ و زلنسکی صرف شود، به کارکنان کاخ سفید سرو شد. خبرنگاران بیرون کاخ سفید تجمع کردند و خودروی زلنسکی را هنگام ترک محل مشاهده کردند.
معمولاً رهبران جهان در دیدارهای خود با رئیسجمهور آمریکا ابتدا در حضور رسانهها اظهاراتی از پیش هماهنگشده مطرح میکنند و سپس اختلافات خود را پشت درهای بسته حلوفصل میکنند. این روال در دیدارهای ترامپ با مکرون و استارمر رعایت شده بود. اما روز جمعه، اوضاع بهکلی از کنترل خارج شد و این رویه سنتی برهم خورد.
نشانههای غیرعادی بودن این جلسه از همان ابتدا در روز جمعه آشکار بود. یک خبرنگار که خود را وابسته به خبرگزاری دولتی تاس روسیه معرفی کرده بود، در کنار دیگر خبرنگاران در اتاق توجیه خبری حضور داشت. اما برخلاف روال معمول، نام او در فهرست رسانههای تأییدشده نبود. پس از شناسایی، این فرد از اتاق خارج شد. یکی از مقامات کاخ سفید تأیید کرد که حضور نماینده تاس در چنین رویدادهای محدود کاخ سفید، غیرمعمول بوده است.
جلسه از همان آغاز به گونهای پیش رفت که تنشهای نهفته را آشکار ساخت. یکی از خبرنگاران مستقر در آمریکا از زلنسکی پرسید که چرا کتوشلوار رسمی به تن ندارد. زلنسکی که معمولاً لباسهای غیررسمی و نزدیک به پوشش نظامی میپوشد تا شرایط جنگی کشورش را یادآوری کند، پاسخ داد: «وقتی کشورم درگیر جنگ نباشد، کتوشلوار شیک میپوشم، شاید حتی شیکتر از کت آبی شما.» این پاسخ در حالی ارائه شد که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، اخمو به سمت دیگری نگاه میکرد و جیدی ونس با شنیدن این سؤال خندید.
تنشها میان ترامپ و زلنسکی زمانی آشکار شد که خبرنگاران درباره قابلاعتماد بودن پوتین پرسیدند. ترامپ به رابطهاش با پوتین اشاره کرد و گفت این ارتباط در دوره اول ریاستجمهوریاش، بهویژه پس از اتهامات دخالت روسیه در انتخابات، تقویت شده است. او اظهار داشت که پوتین به توافقهای مربوط به جنگ پایبند خواهد بود. زلنسکی، اما با تکان دادن سر مخالفت خود را نشان داد. در ابتدا به نظر میرسید ترامپ و زلنسکی تلاش دارند اختلافات خود را بهطور غیرمستقیم مدیریت کنند. با این حال، زلنسکی با لحنی ملایم یادآوری کرد که او تجربه زیادی در برخورد با پوتین دارد و روسها بارها تعهداتشان را نقض کردهاند. تنشها زمانی به اوج رسید که ونس تصمیم گرفت به پرسشی که پیشتر از ترامپ درباره نزدیکی او به روسیه شده بود، پاسخ دهد. ترامپ گفته بود که او همسو با جهان است و به دنبال صلح میگردد.
زلنسکی به آمریکاییها هشدار داد که اعتماد به روسیه پیامدهای جدی خواهد داشت. ترامپ، که خشمگین شده بود، پاسخ داد: «شما در موقعیتی نیستید که به ما بگویید چه احساسی خواهیم داشت.» و تاکید کرد: «شما با جنگ جهانی سوم قمار میکنید.» این جلسه ۵۰ دقیقهای با سخنان ترامپ خاتمه یافت. او گفت: «فکر میکنم کافی است.» و سپس به تیم مطبوعاتی خود اشاره کرد که خبرنگاران را از اتاق خارج کنند. در حالی که خبرنگاران دفتر بیضی را ترک میکردند، ترامپ گفت: «این صحنه برای تلویزیون عالی خواهد بود.»