عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد و دارایی در جلسه استیضاح خود گفت: خدمت مردم ایران سلام عرض می‌کنم و آرزوی پیروزی مردم ایران را در این جنگ اقتصادی دارم. تلاش می‌کنم آنچه که واقعیت است را به شما و ملت شریف ایران اعلام نکنم. دوستان طوری مطرح کردند که ما نمی‌دانیم مشکلات مردم چیست مگر میشود کسی که در اقتصاد این مملکت است نداند که ۷ سال تورم چه بلایی سر مردم می‌آورد؟
به گزارش ایلنا، وی افزود: مردم ما در شرایطی قرار گرفتند که هر سال قدرت خرید مردم کاهش پیدا می‌کند. خواهش می‌کمک از من نخواهید که مطالبی را بگویم تا امنیت کشور به خطر بیندازد؛ بنابراین پیش از پیش از مردم عذرخواهی می‌کنم و قاطعانه می‌گویم که قطعا پیروز خواهیم شد.
وزیر اقتصاد و دارایی عنوان کرد: من براساس تجربه عرض می‌کنم سال ۹۷ همین اتفاق افتاد. همین ترامپ بود که می‌گفت چهلمین سال انقلاب را در تهران جشن بگیریم چه کسی جلوی اینها ایستاد؟
وی یادآور شد: در عربستان گفتند الان بررسی می‌کنند که چطور یک کشور در هفت سال تحریم توانسته تاب بیاورد. من پیش مردم هستم و می‌بینم مردم چقدر سختی می‌کشند. ما بر سر شش میلیون دلار بحث می‌کنیم یعنی شرایطمان سخت است. شش میلیارد دلار واردات یک ماه ما است.
همتی گفت: اول به ده سوالی که در استیضاح مطرح شده جواب خواهم داد و بخش دوم صحبت‌هایم را آخر جلسه می‌گویم. ما در این مجلس هستیم که شما را قانع کنیم. این جلسه را همدلی و همسویی در مقابل چالش‌های داخلی و خارجی می‌دانم. استیضاح جلوه پیشرفت سیاسی است. این اختیار نمایندگان مجلس است و هیچکس حق ندارد بگوید این مسئله سیاسی است.
وی با بیان اینکه سوال حق نماینده است، گفت: حتی سوال سیاسی حقوق نماینده است و من احترام می‌گذارم به این حرکت دوستان برای استیضاح. چهار سوال اول به عملکرد تیم اقتصادی بازمی‌گردد، اما به عنوان عضو دولت پاسخ می‌دهم من هم نمی‌گویم که به من ربطی ندارد. خبرنگاران از من یک سوال پرسیدند من گفتم رییس بانک مرکزی باید پاسخ بدهد چرا برداشت از یک جمله من میشود که من پاسخگو نیستم. همه اعضای دولت پاسخگو به مردم هستند درباره عملکرد دولت. سوال اول تا چهارم که تقریبا باهم همپوشانی دارد درباره نوسانات ارزی قمیت کالا‌های اساسی و تورم است.
وزیر اقتصاد ادامه داد: مهم‌ترین مسئله اقتصاد کشور تورم است که سالیان سال است تورم مزمن گریبانگیر اقتصاد ما شده است، اما نرخ تورم اخیرا کاهشی شده است سال گذشته ۴۲ درصد بود سالانه ما امسال ۳۲ درصد بود بنابراین ده واحد درصد تورم کاهشی است بله ۳۲ درصد هم بد است، اما با ۴۲ و ۴۸ و ۵۲ و ۵۸ درصد مقایسه می‌کنیم روند باید کم شود، اما همینطوری نمی‌شود.
وی گفت: دوستان می‌گویند آقای همتی برنامه ندارد مگر میشود برنامه نداشته باشیم از ساعت شش صبح تا ۱۰ یا ۱۱ شب جلسه داریم این مسائل را پیگیری می‌کنیم در بازه بلندمدت رشد نقدینگی منجر به دلیل رشد تولید است در کوتاه‌مدت انتظارات نرخ ارز رشد نقدینگی ایجاد می‌کند و باعث تورم میشود، اما این به دلیل مشکلات بجا مانده از گذشته است. دوستانی که می‌گویند تیم اقتصادی دست روی دست گذاشته است بدانند که ۸۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه ۱۴۰۳ را تامین کردیم با اقدامات مختلف اوراق فروختیم خصوصی‌سازی را پیگیری کردیم مالیات را پیگیری کردیم ۷۳ درصد هزینه‌های جاری کشور را سازمان مالیاتی تامین می‌کند بیش از ۸۰ درصد هزینه بودجه را وزارت اقتصاد تامین می‌کند مگر میشود کار نکرد یک ساعت حقوق عقب نیفتاده است چه کسی این کار‌ها را می‌کند. خودتان در قانون برنامه هفتم و قانون بانک مرکزی تصویب کردید که این موضوعات برعهده بانک مرکزی است بله من هم مسئولیت دارم. هم مجلس در آن نقش دارد و هم دولت وظیفه وزیر این است این بودجه را تأمین مالی کند.
همتی یادآور شد: دوستان می‌گفتند با این چندماهی که کشور حالت توقف داشت وصولی مالیات کاهش پیدا کرده است آقای رئیس‌جمهور گفتند شما قول بدهید که بودجه را تأمین می‌کنید و الان همکاران ما تا بهمن ماه سال جاری بودجه را تامین می‌کنند یک روز سازمان مالیاتی غفلت کند ما سر ماه نمی‌توانیم حقوق پرداخت کنیم. سازمان مولدسازی راه افتاده است بودجه مولدسازی تحقق پیدا کرده است. بیست همت خصوصی‌سازی داشتیم رشد این رقم نسبت به سال گذشته وحشتنا‌ک بوده است.
وزیر اقتصاد عنوان کرد: همانطور که عرض کردم اقتصاد ایران با توجه به تورمی که دارد، یک اقتصاد منابع محوراست یعنی همواره اقتصاد نفتی بوده است سلطه مالی دولت در کسری بودجه و ضعف نظارتی که ما در سیستم بانکی داریم و بانک‌های خصوصی با ناترازی زیاد داریم همه‌ی اینها با هم جمع میشود و فشار برای تورم است و نقدینگی ایجاد می‌کند. شما نگاه کنید وقتی برجام اتفاق افتاد و نفت ما صادر شد رشد ما به ۱۱ درصد رسید. همه‌ی این مسائل به خاطر اقتصاد نفتی است و این موضوع به مسائل بین‌المللی مرتبط است و تا زمانی که این مسائل وجود داشته باشد به صادرات نفت ما و همینطور بر بودجه ما اثر می‌گذارد. ما در سه دوره در آستانه ابرتورم بودیم در هر سه دوره با ابزار‌های بانک مرکزی جلوی تورم گرفته شد.
همتی خاطرنشان کرد: ما دنبال این هستیم که ثبات پایدار ایجاد کنیم آن هم وقتی است که بتوانیم سفته‌بازی را پایان دهیم. گفتند دولت ارز را گران کرده است این صحت ندارد در نیما یک پوسته بیشتر نمانده بود. اسمش بود که دلار ۴۲۰۰۰ تومان ارائه می‌کردیم. شما تصویب کردید مرکز تبادل ارز تاسیس شود و نرخ ارز شناور باشد، مگر ما کاری غیر این کردیم. در بازار مردم با دلار ۶۰ هزار تومانی خرید می‌کردند و این وسط یک عده‌ای سود می‌بردند. این رانت بود که بخشی به صراف و واردکننده و ... رسید. من به عنوان وزیر اقتصاد نمی‌توانم در مقابل این رانت سکوت کنم. دولت به این نتیجه رسید و خرد خرد افزایش قیمت دلار شروع شد. این اتفاق افتاد.
وی گفت: حوادثی در منطقه افتاد و ترامپ در راس کار آمد شما می‌گویید تأثیر ندارد، پس چرا باید برای شش میلیارد دلار انقد زحمت بکشیم؟ من اینجا می‌گویم این ارز ۹۲ تومان، قیمت واقعی نیست ناشی از انتظارات تورمی است و این ارز پایین خواهد آمد. بانک مرکزی ما مدیریت می‌کند. فرق بازار فعلی با نیمایی این است که خود واردکنندگان مدیریت می‌کنند. الان خورده به آخر سال و سال نو چینی یعنی کالا‌هایی آماده است که بانک مرکزی ارز آن را تأمین نکرده است. اینها بود که تقاضا زیادی رفته به سمت بانک مرکزی و این مسائل باعث افزایش قیمت ارز شد.
همتی یادآور شد: رشد صادرات غیر نفتی ۲۵ درصد و رشد صادرات اوراسیا ۲۷ درصد شده است، صادرات پسته ۱۴۷ درصد رشد و صادرات زعفران ۱۷ درصد رشد کرده است سال گذشته تراز تجاری ما که ۱۷ میلیارد دلار منفی بود با رشد به منفی سه میلیارد دلار رسیده است. نباید بگوییم که صبر کنید. نباید انتظارات تورمی ایجاد کنیم. یکی از نتایج خوب بازار سرمایه است چرا دوستان نمی‌گویند ۴۰ درصد رشد داشته است. از اول سال بر اساس آماری که بانک مرکزی داشته است ۷۰ میلیارد دلار در اختیار بازار قرار داده است.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه ما نباید به آنها که آمدند و رای دادند بگوییم هیچ مشکلی نداریم، گفت: به خدا ما هم می‌دانیم مشکلات مردم را و از این بابت شرمنده‌ایم. این مسائل یک شبه نبوده است که یک شبه از بین برود. در مورد بورس که عرض کردم، گفتند که بورس حمایت نمی‌شود. چون این سوالات استیضاح کپی شده از سوالات دوسال پیش بود به این نکته توجه نکردند که ما حمایت کردیم و پشت آن می‌ایستیم که آن رشد هشت درصدی که رهبرانقلاب خواستند، محقق شود. این بورس ۴۰ درصد رشد کرد ولی ما اوراق منتشر کردیم، فکر می‌کنید که این کسری بودجه همینطور رفع میشود؟ مرتب مواظب هستم که بورس ضررر نبیند و سازمان برنامه ناراحت نشود. شاید ما باید هر روز خدمت همه توضیح دهیم که فکر نکنند اینها نشستند تا ارز بالا رود. کدام وزیر دوست دارد ارز بالا رود و ما شبانه روز به این موضوع فکر می‌کنیم؟
وی عنوان کرد: موضوع سهام عدالت مطرح شده است دوستان یادشان رفته است این برای سال گذشته است. ما در بودجه آینده سهمی برای بازماندگان سهام عدالت نداریم. چهل میلیون سهام عدالت دادیم که مردم نمی‌توانند از آن استفاده کنند. نمی‌شود که سهامی دهیم ولی اجازه ندهیم از آن استفاده کنند یکی از کار‌هایی که من به عنوان وزیر اقتصاد پیگیری می‌کنم همین سهام عدالت است که الان سی میلیون شده است.
همتی گفت: من راجع به شورای رقابت چه جواب دهم؟ خود مجلس سه نماینده دارد من دوتا نماینده دارم مجلس باید پاسخگو باشد یا من؟ خواهش می‌کنم قانون را بخوانید. تهران از کیش در زمینه‌های اقتصادی آزادتر است قرار بر این بود که کیش آزاد‌هایی بیشتری نسبت به تهران داشته باشد ولی اقداماتی انجام دادیم که تولیدکننده‌ها فعالیت خود را بیشتر کنند. این کار را داریم انجام می‌دهیم ولی در پنج ماه چه کار کنیم؟ هنوز برخی مدیرعامل‌ها را عوض نکردیم. در مورد اصلاح گمرک که باید بگویم قاچاق که تقصیر گمرک نیست. وزیر اقتصاد چه کاری برای آن کند؟ ماهانه بیست میلیون لیتر سوخت قاچاق میشود. این مسائل اصلاحات نیاز دارد ولی تمام اینها در اختیار وزیر اقتصاد نیست. باید ۱۵۰۰ قلم کالا را از لیست واردات حذف کنیم و این غیر قانونی وارد میشود. من چطور جلوی قاچاق را بگیریم؟ دوتا جا مهم است که کولبری و ته لنجی است. شما قانون خوبی نوشتید و ما در حال اجرای این هستیم که این افرادی که در مرز‌ها هستند به فعالیت اقتصادی ادامه دهند.
همتی خاطرنشان کرد: عزیزان یک نکته را بگویم ملت ایران در چنبره قاچاق فساد و رانت‌خواری قرار گرفته است. ملت ایران در هزینه‌هایی که اینها ایجاد کردند در حال له شدن هستند. این مسائل باعث ناترازی‌ها میشود و فقط می‌توانیم با همدلی آنها را حل کنیم. در مورد نظام بانکی از سال ۹۷ یکی از دستوراتی که از سران قوا گرفتیم جمع کردن بانک‌های مرتبط با نیرو‌های مسلح بود و می‌دانید اگر مانده بودند چه فاجعه‌ای می‌شد. الان هم بانک مرکزی مدیریت بانک‌های خصوصی را شروع کرده است و امیدواریم خبر‌های خوبی برسد. مطمئن باشید من یک سرباز برای کشورمان بودم و هستم و در این سال‌ها که مسئولیت‌هایی را قبول کردم با رضایت مردم و رهبری عمل کردم. ایشان خودشان می‌دانند که یک قدم خلاف آن نرفتم.
وزیر اقتصاد عنوان کرد: در قانون برنامه هفتم صراحتا تصویب شده است که بانک مرکزی از نظر عملیاتی مسئول کنترل ارز است و ریشه تورم به کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها و تجارت برمی‌گردد. آیا مقصر ناترازی بودجه وزیر اقتصاد است؟ دولت، مجلس و حکومت در ناترازی بودجه نقش دارند. با افتخار می‌گویم سازمان امور مالیاتی ۱۱۰۰ میلیارد تومان از بودجه را فراهم کرده است. ۹۰ هزار میلیارد تومان از مولد سازی محقق شده است.
همتی با بیان اینکه جلوی تورم را خواهیم گرفت و آن را کنترل می‌کنیم، تصریح کرد: در حال حاضر به دنبال ایجاد ثبات پایدار در اقتصاد کلان کشور هستیم. به عنوان وزیر اقتصاد نمی‌توانیم در مقابل رانت سکوت کنیم. وقتی دولت را تحویل گرفتیم نزخ ارز روند افزایشی پیدا کرده بود. اتفاقاتی که در سوریه و لبنان اتفاق افتاد کم چیزی نبود. ما بزرگترین رهبران مقاومت را از دست دادیم و ترامپ اعلام رسمی جنگ اقتصادی علیه ایران انجام داد. هنوز ۳۵ درصد از ارز صادرکننده‌ها برنگشته است. قیمت ارز واقعی نیست و ناشی از انتظارات تورمی است ارز ۹۰ هزار تومانی پایین می‌آید و بانک مرکزی این کار را انجام خواهد داد. فاصله بین نرخ ارز نیمایی و ارز بازار کم خواهد شد.
وی افزود: من تعجب می‌کنم که می‌گویند که همتی از بهداشت خبر ندارد. از وزیر بهداشت و رئیس مجلس بپرسید که چند روز پیش چه کسی در جلسه سران اصرار کرد که اوراق بفروشیم برای تامین حق بیمه‌ها که مشکل داروسازان و بخش بهداشت و درمان و بیمه تامین اجتماعی است. ما در حال ظلم به مردم هستیم و ما به ۴۹ میلیون نفر سهام عدالت داده‌ایم که آنها نه اجازه استفاده از آن و نه اجازه خرید و فروش آن را داشته‌اند و در همین فاصله ۱۵ الی ۱۶ ساله ۲ میلیون نفر از سهامداران عدالت فوت کرده‌اند. دیده میشود که شما یک دارایی به فردی بدهید که او نتواند از آن دارایی استفاده کند و سالی هم ۵۰۰ هزار تومان سود بدهید.
همتی در مورد عملکرد مناطق آزاد، گفت: قبول دارم این مناطق در خدمت توسعه صادرات نیستند. ۲۰ سال است که اینها مسیر غلط می‌روند. چند روز پیش در کیش گفتم که الان تهران نه تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز آزادتر از کیش است. شما کیش را درست کردید تا آزاد باشد، اما این طور نیست و محدودیت‌ها زیاد است.
وی افزود: ما اولین اقدام مهمی که انجام دادیم، حذف مالیات مضاعف بر ارزش افزوده از تولیدکنندگان کیش، قشم و چابهار و مناطق آزاد بود. امسال صادرات منطقه آزاد امسال یک میلیارد دلار بوده که برنامه این است که سال دیگر صدرصد افزایش پیدا کند. برنامه راهبردی‌اش را آماده می‌کنیم و به زودی ابلاغ خواهیم کرد. در ۵ ماه گذشته، من چقدر می‌توانم تحول ایجاد کنم؟ هنوز نتوانسته‌ام مدیرعامل بعضی جا‌ها را عوض کنم؛ البته تلاش کردم نظر نمایندگان را جلب کنم تا افرادی نزدیک به افراد بومی در آنجا قرار گیرند.
وزیر اقتصاد در مورد عملکرد مناطق آزاد، گفت: قبول دارم این مناطق در خدمت توسعه صادرات نیستند. ۲۰ سال است که اینها مسیر غلط می‌روند. چند روز پیش در کیش گفتم که الان تهران نه تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز آزادتر از کیش است. شما کیش را درست کردید تا آزاد باشد، اما این طور نیست و محدودیت‌ها زیاد است.
همتی در رابطه با عملکرد خود در بخش مناطق آزاد، اظهار کرد: ما اولین اقدام مهمی که انجام دادیم، حذف مالیات مضاعف بر ارزش افزوده از تولیدکنندگان کیش، قشم و چابهار و مناطق آزاد بود. امسال صادرات منطقه آزاد امسال یک میلیارد دلار بوده که برنامه این است که سال دیگر صدرصد افزایش پیدا کند. برنامه راهبردی‌اش را آماده می‌کنیم و به زودی ابلاغ خواهیم کرد. در ۵ ماه گذشته، من چقدر می‌توانم تحول ایجاد کنم؟ هنوز نتوانسته‌ام مدیرعامل بعضی جا‌ها را عوض کنم؛ البته تلاش کردم نظر نمایندگان را جلب کنم تا افرادی نزدیک به افراد بومی در آنجا قرار گیرند.