فرشاد مومنی، اقتصاددان، با بیان اینکه ۲۵ درصد کل جمعیت کشور، حاشیه نشین هستند، به رابطه حاشیه نشینی با آسیبهای اجتماعی اشاره کرد و گفت: نمیتوانید از یک سو بگویید که دل مشغولی ارزشها دارید و از سوی دیگر فقر و حاشیه نشینی را گسترش دهید. روندهای وابستگی ذلت آور، به دنیای خارج برای هر یک واحد خلق ارزش افزوده را ببینید! آیا سازمان برنامه ما این شرافت حرفهای را دارد که این موضوع را در قالب یک گزارش منتشر میکند تا ببینیم کارنامه عملی ما که این میزان شعار استقلال و نه شرقی و نه غربی میدهیم، چه میگوید!
به گزارش جماران، مومنی در بخش دیگری از سخنانش ضمن انتقاد از اینکه عدهای میگویند ابتدا باید تکلیف گردشگری روشن شود، اضافه کرد: شما نمیتوانید با مصرفهای سوپرمدرن روز، با درآمد گردشگری کشور را اداره کنید. گردشگری اگر به صورت سیستمی دیده شود، جزء سرمایه برترین رشته فعالیتها است. صد گونه زیرساخت لازم دارد. اگر بنیه تولید کشاورزی و صنعتی را بالا نبرده باشید، با واردات میخواهید از گردشگران پذیرایی کنید؟! نکنید بهتر است! ما روزمره اینها را تجربه میکنیم. همین اکنون هزینه ارزی صرف تولید شده برای ۹۰ درصد محصولاتی که به اسم کشاورزی و صنعت، صادر میکنیم بسیار بیشتر از عایدات ارزی آن است. ما دل خودمان را خوش میکنیم، کلاه سر خودمان میگذاریم و اسمش را صادرات غیرنفتی میگذاریم! شما نمیخواهید با واقعیت روبهرو شوید و دوست دارید با ظاهرسازی و ادا درآوردن امورات را بگذرانید.
استاد برنامه ریزی و توسعه اقتصادی دانشگاه علامه طباطبایی، در تشریح لوازم توسعه دریا محور در منطقه گفت: باید منطقه خود را خوب بشناسید و اولویتهای آن را بدانید و وفاق اجمالی بر تشخص منطقهای و مسلمات لوازم توسعه منطقه داشته باشید. علاوه بر آن باید بده بستانهای میان منطقه و نظام ملی مشخص شود. یک جریان توسعه خواه، جریان افزایش دهنده پیوندها است. اگر مرتب به اسم منطقه آزاد و منطقه ویژه، و یا توسعه منطقهای، پیوندها را با نظام ملی کمتر کنید، در چنین منطقه پرآشوبی پیامدها خواهد داشت. از همه مهمتر، همان اندازه که در کادر تقسیم کار ملی تعیین تکلیف کرده و حسابها را روشن کرده باشید، باید در تقسیم کار منطقهای و بین المللی هم تکلیف را روشن کرده باشید. میخواهید چه چیزی عرضه کنید که به ازای آن بتوانید این دهانهای افراطی باز شده برای مصرف کالاهای خارجی را تامین مالی کنید. اگر هم نمیتوانید تاریخ ۲۵۰ سال گذشته را بررسی کنید تا بدانید که وقتی نمیتوانید این شکاف را به شکل طبیعی پر کنید، باید تمام نوامیستان را به خارجیها تقدیم کنید.
مومنی با یادآوری اینکه ما در دورههایی حتی امتیاز انحصاری انتشار اسکناس را که گفته میشود بزرگترین ناموس یک اقتصاد ملی است را هم به خارجیها واگذار کردهایم، تصریح کرد: در ۲۵۰ ساله گذشته، در هنگامه منازعههای هژمونیک میان قدرتهای بزرگ، بدون استثناء طرفین آن منازعه بر سر اینکه ایران نتواند سر بلند کند، تفاهم داشتهاند. آن سازوکارها روشن است و ما چه برنامهای داریم که آن شرایط تکرار نشود؟!
وی با تاکید بر اینکه محال است که ما بتوانیم بدون بنیه تولیدی فناورانه بقا داشته باشیم، یادآورشد: اکنون ذیل عنوان توسعه دریامحور بحث میکنند که ما مزیتهای خام فروشانه داریم، باید به آنها گفت که شما صد سال است که این مزیت را داشتهاید، چه آبی از آن برایت گرم شده که فکر کردهاید میتوانید به آن در سطح منطقه هم عمق ببخشید؟! خطر بسیار بزرگی که دقیقا این کارکرد خام فروشی دارد این است که ژست صنعتی بگیرید، اما تماما مونتاژکاری کنید. شما به این که ادبیات آسیب شناختی خام فروشی و مونتاژکاریهای مشکوک را با دقت زیر ذره بین بگذارید. برای اینکه ببینید تا همین امروز از طریق این آدرسهای غلط، چه کلاه گشادی بر سر ما رفته است به سایت بورس نگاهی بیندازید! هر بنگاه تولیدی که اهتمام بیشتری به تولید داخل دارد، فلاکت زدهتر است، اما هر میزان که ضریب مونتاژش بالاتر باشد و سهم خلق ارزش و ساخت داخلش کمتر باشد، سودآوری اش بالاتر است. پس ما ساختار نهادی کژکارکرد داریم و باید آن را اصلاح کنیم و تا زمانی که آن را اصلاح نکردهایم محال است که بتوانیم توسعه دریا محور داشته باشیم.
مومنی افزود: باید تمام جابجاییهای مالکیت اراضی که در این چند سال صورت گرفته را به وضع قبلی درآورد به این دلیل که آنها که حرفهای هستند میدانند که بحث توسعه دریا محور در ظاهر مطرح میشود، اما عملا میدان برای سوداگری زمین و مستغلات است و پیشاپیش رفتهاند با مقیاسهای بسیار بزرگ برای خود زمین خریدهاند. حتی با ظاهر خیریه هم این کارها را دنبال میکنند. در حالی که باید گفت اگر میخواهید کار خیر کنید، در مناطق حاشیهای شهر که ۲۵ درصد جمعیت آنجا است کار خیر کنید. در جایی که سکنه ندارد کار خیر برای که میخواهید بکنید؟!
وی تمهید سازوکارهای هماهنگی و تصمیم گیری نهایی را بسیار ضروری عنوان کرد و با بیان اینکه ما با بحران حادهماهنگی روبهرو هستیم، ادامه داد: به آقای پزشکیان میگویند شما فرد شماره دو کشور هستید، بعد هر کسی را که میخواهد انتخاب کند میگویند باید از سازوکار چند لایهای که افراد دیگری تعیین آنها را بر عهده دارند عبور کند. این که نمیشود! کشور را معطل نگه میدارند و خدا میداند از هر چه که شفاف نباشد، چقدر فساد بیرون میآید. وقتی شما برنامه پیش گیرنده از فساد تعریف نکردید، تمهید نکردید، تمام اینها کانون فساد است. میگویند کار فلانی را راه بینداز تا صلاحیت بهمانی را تائید کنم! این گونه که نمیشود کشور را اداره کرد.