فرارو- دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، پس از دیدار اخیر خود با بنیامین نتانیاهو، پیشنهادی در راستای تصرف و مالکیت ایالات متحده بر غزه را مطرح کرد. این ایده در شرایطی مطرح شد که هنوز مدت زمان زیادی از آتش بس در غزه نگذشته است و تعداد زیادی از اهالی این منطقه پس از یک جنگ طولانی مدت اواره شده‌اند.
به گزارش فرارو، علیرغم این که ترامپ ایده بلندپروازانه خود را با صدای بلند اعلام کرده است، به نظر می‌رسد کشور‌های عربی علاقه‌ای به این طرح ندارند. مصر، اردن، قطر، عربستان سعودی و امارات عربی متحده هرگونه «نقض حقوق مسلم فلسطینیان» را محکوم کردند. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، نیز برای رایزنی با ملک عبدالله دوم به اردن سفر کرد.
با توجه به این شرایط، نصرت الله تاجیک، سفیر پیشین ایران در اردن و تحلیلگر ارشد سیاسی به پرسش‌های فرارو در این خصوص پاسخ داده است:
نصرت الله تاجیک: سخنان ترامپ، بیشتر مصرف شبکه‌های اجتماعی دارد تا این که بخواهیم به عنوان حرف‌های قابل اطمینان، روی این حرف‌ها حساب کنیم. او صرفا مطالبی می‌گوید که جدید باشد و دیده شود. درواقع گویی موضوعی را مطرح کرده که نتانیاهو بپسندد. اصلا مشخص نیست که هدف اصلی ترامپ از این سخنان چه بوده و دقیقا می‌خواهد چه اقدامی انجام دهد چرا که پرسش‌ها و ابهامات بسیار زیادی، در این موضوع وجود دارد. این مسئله را نیز مدنظر داشته باشیم که سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده ما قصد حضور نظامی نداریم و هزینه بازسازی را نیز پرداخت نمی‌کنیم؛ بنابراین پرسشی که در چنین شرایطی مطرح می‌شود این است که بالاخره ترامپ چه اقدامی قرار است انجام دهد؟ آیا قرار است اعراب هزینه‌ها را بپردازند؟ این که ترامپ می‌گوید اسرائیل پس از جنگ، غزه را تحویل آمریکا می‌دهد اصلا به لحاظ حقوق بین الملل مورد نقد و بسیار پیچیده است. همچنین ابعاد داخلی حساسی دارد. غزه که گرینلد و کانادا نیست. هر چند این مناطق نیز به راحتی با سخنان ترامپ کنار نمی‌آیند، این نوع اظهارنظر‌های ترامپ را بیشتر حاصل عدم اطلاع او از شرایط منطقه خاورمیانه تلقی می‌کنم.
اگر ترامپ می‌خواهد سنگاپور دوم را در خاورمیانه بسازد، بهتر است مردم غزه را به محل زندگی خودشان بازگرداند. بخشی از مردم غزه، «غزاوی» و از اهالی غزه هستند، اما بخش‌های زیادی از آن ها، اهل مناطقی هستند که اسرائیل بعد از حملات متعدد و جابه جایی وسیع افراد در جریان جنگ‌ها و شبیخون‌ها به روستاها، اشغال کرده است؛ بنابراین اگر قرار است مردم جایی بروند در درجه اول باید به محل زندگی خودشان برگردند. اگر غزه شرایطی پیدا کرد که قرار شد اعراب به بازسازی آن کمک کنند، چه نیازی به حضور آمریکا وجود دارد؟ البته این موضوع همیشه بوده و چیز جدیدی نیست که با توجه به جمعیت زیاد و مساحت کم آن منطقه، تراکم جمعیتی بسیار بالا است و بنابراین اسرائیلی‌ها به این وضعیت، به عنوان یک پدیده ضد امنیتی نگاه می‌کنند و معتقدند که اگر جمعیت تخلیه شود و تراکم کاهش پیدا کند، راحت‌تر می‌توانند نوار باریک غزه را اداره، نظارت و کنترل کنند؛ بنابراین بحث مذکور از سال‌ها پیش مطرح بوده است. بحث جا به جایی انسانی در نهایت در امتداد همان نسل کشی و جنایت علیه بشریت است. آمریکا می‌خواهد افراد را از خانه و زندگیشان بیرون کند. آمریکا بیشتر به دنبال این است که نیروی نظامی حماس را از بین ببرد و حماس را از غزه بیرون کند یا غزه را بدون حماس اداره کنند.
تاجیک: اعراب به این سیاست، «سیاست تهجیر» می‌گویند که به معنای هجرت دادن، آواره کردن یا بیرون کردن از سرزمین است. این سیاست از سال‌ها پیش توسط اسرائیلی‌ها مطرح شده و هر بار هم تکرار شده، اردنی‌ها این موضوع را به عنوان «مسئله امنیت ملی» خود دیده‌اند. مصری‌ها هم همین طرز فکر را دارند. عمانی‌ها نیز در برابر چنین رویکردی آسیب پذیر هستند. به طور کلی با توجه به این که جمعیت فلسطینی ها، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از جمعیت اردن را تشکیل می‌دهد، اردنی‌ها با هر نوع تحول این چنینی، با حساسیت برخورد می‌کنند. در مجموع چیزی که اکنون مهم است، این است که کشور‌های عربی چه تصمیم دارند و چه اقدامی قرار است انجام دهند. سوال مهم این است که قرار است کشور‌های عربی در قبال این وضعیت چه اقدامی انجام دهند؟ تا کنون، این کشور‌ها در بسیاری از برهه‌ها، وضعیت را محکوم کرده‌اند. اما این، کافی نیست. ایران هم با توجه به اقداماتی که رخ داده، نه به صلاح است و نه باید بیش از اندازه به موضوع ورود کند. کشور‌های عربی و اسلامی باید یک اقدام دیپلماتیک یا حقوقی و بین المللی انجام دهند و فقط به محکوم کردن شرایط، بسنده نکنند. برای مثال، کنفرانس سازمان همکاری‌های اسلامی وارد عمل شود یا جلسه اتحادیه عرب برگزار شود. درواقع هر مجموعه‌ای باید اجلاسی داشته باشد و تلاش کند در سطح افکار عمومی مطالبه ایجاد کند. حتی درخواست برای تشکیل شورای امنیت می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
بسیاری از شورا‌های فرعی سازمان ملل نیز پتانسیل تشکیل جلسه‌ای در جهت بررسی این موضوعات را دارند. همچنین ایران می‌تواند به دبیرکل سازمان ملل یا دبیر شورای امنیت در این خصوص نامه نگاری کند. درواقع باید جهان را متوجه کرد که ماجرا به همین سادگی نیست که بتوان غزه را تحویل امریکا داد.
تاجیک: حماس در این باره اینطور موضع گیری کرده که اظهارات ترامپ را یک تراژدی نسل کشی تلقی کرده و این یک تلقی درست است. اگر اسرائیل و آمریکا بخواهند با زور و ارتش وارد عمل شوند (همانطور که شبکه ۱۲ اسرائیل گفته از وزارت دفاع خواسته شده برنامه‌ای تدوین کند) شرایط حساس می‌شود. هم اکنون شرایط مهاجرت اختیاری است، اما مشخص نیست تا چه زمانی این اختیار، وجود خواهد داشت. مردم غزه بی تفاوت نخواهند بود. باید صبر کرد و دید این طرح مهاجرت اختیاری چقدر مورد استقبال واقع می‌شود. معمولا برآورد‌ها این است که اهالی غزه حاضر به ترک غزه نیستند؛ بنابراین در مجموع به اعتقاد من باید ترکیبی از اقدامات سیاسی، دیپلماتیک و حقوقی انجام شود. همچنین از طریق کار رسانه‌ای باید دیپلماسی عمومی را تقویت کرد.