فرارو- قیمت روغن خوراکی و بازار آن، پنج روز بعد انتشار عمومی خبر خروج صافولای عربستانی از ایران، درگیر کلی حرف‌وحدیث شده است. یک طرف درباره کمبود و افزایش قیمت روغن نباتی حرف می‌زند و طرف دیگر می‌گوید نباید الکی نگرانی ایجاد کرد.
به گزارش فرارو؛ صافولای عربستان، هلدینگ بزرگ سعودی، حتی در اوج تحریم‌ها دلش نیامد ایران را ترک کند، اما ظاهرا جبر حاکم بر بازار جهانی خوراکی، این غول صنعتی را وادار کرده تغییر استراتژی دهد، پس سرمایه خود را از بازار‌های غیرعمده بیرون می‌کشد تا محتاطانه در مسیر پیش‌رو قدم بردارد. صافولا طی سال‌های طولانی، در بازار صنایع غذایی ایران نقشی مهم برعهده داشت و با شرکای ایرانی خود در تولید برند‌های لادن، بهار و نسترن همکاری می‌کرد. همکاری صافولای عربستان سعودی با طرف ایرانی، سال‌های زیادی ادامه داشت و حالا که تصمیم بر فروش سهام و ترک ایران رسیده، ورد زبان‌ها افتاده که قرار است بازار روغن خوراکی تکان بخورد و فلان و بیسار شود.
قیمت روغن خوراکی ۱۵ درصد گران می‌شود. این تیتر را دقیقا پنج روز پس از انتشار خبر وداع صافولای عربستان با بازار ایران روی پیشانی خبر‌ها نشانده‌اند. پیگیری‌های بیشتر نشان داد، امضای سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان پای مصوبه است و خواه‌وناخواه باید خبر را جدی گرفت.
افزایش قیمت روغن خوراکی به روایت منتشرکنندگان خبر حداقل ۱۵ درصد اعلام شده، اما برای آن سقف ۲۱ درصد هم تعیین کرده‌اند. پیگیری‌ها ما را با جزئیات بیشتری رو‌به‌رو می‌کند. صحت خبر به خاطر انتشار اطلاعات یک شرکت روی سامانه کدال تایید شده به نظر می‌رسید. همچنین دلایلی متقن برای آن بیان کرده‌اند. چیز‌هایی مثل افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز تولید یا بالا رفتن نرخ ارز واردات.
قیمت روغن خوراکی به ماده اولیه و دلار، واکنش سریع نشان می‌دهد، چون ۹۰ درصد تولید روغن خوراکی کشور به واردات وابسته است. تولیدکنندگان هم توجیهات خاص خودشان را دارند و می‌گویند علی‌رغم روند صعودی هزینه‌های تولید در دو سال گذشته، آنها فقط دو مرتبه مجاز بوده‌اند قیمت‌ها را بالا ببرند.
روغن خوراکی در دسته کالا‌های اساسی قرار می‌گیرد و تمام اقشار جامعه اخبار مربوط به گران‌شدن آن را با حساسیت دنبال می‌کنند، اما اینکه هم‌زمان با مچ اندازی تولیدکنندگان و سازمان حمایت و دقیقا مصادف با خروج صافولا از ایران، گزارش‌هایی درباره کمبود روغن منتشر شده، ماجرا را عجیب نمی‌کند و باعث نمی‌شود با بدبینی دنبال وجود دست‌های پشت پرده بگردیم؟
خروج صافولای عربستان از ایران ذاتا و از نظر فنی می‌تواند به افزایش قیمت روغن در بازار منجر شود. صافولا با برند‌های معروفی مانند لادن، بهار و نسترن، همکاری می‌کرد که بخش بزرگی از بازار روغن خوراکی ایران را در اختیار دارند. خروج یک بازیگر بزرگ و شناخته‌شده مانند صافولا قطعا تأثیر روانی بر بازار می‌گذارد و در ادامه شاید باعث ایجاد انتظارات تورمی شود اما...
درباره خروج صافولا و میزان تاثیرگذاری آن بر قیمت روغن خوراکی، اخباری اغراق‌آمیز به گوش می‌رسد. فراموش نکنید صافولا، در وهله اول موقع خروج از ایران زیرساخت‌های تولید روغن را بار نزده ببرد و در وهله دوم، سرمایه‌گذار ایرانی، سهم صافولا را خریده و اصولا نباید از این ناحیه کمبودی احساس شود. مگر اینکه به قول معروف پشت پرده دست‌هایی در کار باشد.
خروج صافولا به طور عمده تغییراتی در ساختار بازار روغن خوراکی ایران رقم می‌زند. ممکن است شرکت‌های دیگر سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند و به بهانه این تغییر سهم و افزایش قدرت تاثیرگذاری وسوسه شوند با انجام یک سلسه اقدامات، قیمت‌ها را بالا ببرند. جالب شد نه؟
گروه مدلل را خریدار ایرانی سهم صافولای عربستان معرفی کرده‌اند. در جست‌و‌جو برای نام و عنوان این گروه به برند غنچه برخورد می‌کنیم. غنچه قبل از تغییرات اخیر، رقیب لادن، بهار و نسترن بوده و همگی در کنار برند‌هایی مثل آفتاب، اویلا، فامیلا، طبیعت و... بازار را بین خودشان تقسیم کرده بودند.
افزایش قیمت خوراکی بلافاصله پس از خروج صافولای عربستان از ایران مطرح شد و به خاطر حساسیت‌های موجود، واکنش‌هایی را در پی داشت. با اینکه اسم و امضای سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده به عنوان نهاد ناظر بر روند قیمت‌ها در بازار خوراکی مطرح است، انجمن روغن نباتی ایران سریع وارد عمل شد و گفت با وجود اخبار منتشر شده، دست‌کم تا پایان سال جلوی افزایش قیمت روغن نباتی را می‌گیرد.
انجمن صنفی روغن نباتی ایران همچنین کلی منت سرمان گذاشته و در اطلاعیه خود تاکید دارد: قیمت‌های فعلی روغن نباتی حتی از قیمت‌های دو سال قبل نیز ارزان‌تر است. دستشان درد نکند؛ واقعا ممنون!
بیایید بازار روغن خوراکی در ایران را بررسی کنیم؛ جایی که به عنوان مثال با ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان می‌توان ۹۰۰ میلی‌لیتر روغن مایع سرخ‌کردنی یا روغن مایع آفتابگردان خرید و قیمت روغن خوراکی سه لیتری، نهایتا ۲۰۵ تا ۲۱۰ هزار تومان است.
قیمت روغن آفتابگران یا روغن سرخ‌کردنی تقریبا ارزان است، اما اگر کسی با توجیهاتی مثل دغدغه سلامت، اصرار داشته باشد سمت روغن ذرت، روغن کنجد، روغن کانولا یا دیگر انواع باکیفیت برود، باید بیشتر پول بدهد.
قیمت روغن خوراکی جامد و نیمه‌جامد، براساس پارامتر‌های دیگری تامین می‌شود، چون هوادارانش طیف متفاوتی هستند. روغن نیمه‌جامد در وزن سه کیلوگرم تقریبا ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد و روغن جامد و نیمه جامد در وزن پنج کیلوگرم، تا ۳۵۰ هزار تومان بالا می‌رود. بررسی بازار نشان می‌دهد روغن مایع در انواع مختلف به وفور در قفسه فروشگاه‌ها و روی سایت‌های اینترنتی پیدا می‌شود، اما اگر کسی طرفدار خرید روغن جامد و نیمه‌جامد است، امکان دارد در روز‌های اخیر کمی به زحمت افتاده باشد.
افزایش قیمت روغن خوراکی، طبق وعده انجمن صنفی به سال آینده موکول شده است. از نظر زمانی، تاریخ دقیق و حساب شده‌ای را انتخاب کرده‌اند، چون ماه رمضان از ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ شروع می‌شود و تا دهم و یازدهم فروردین ۱۴۰۴ ادامه پیدا می‌کند. معمولا قیمت خوراکی را به حرمت ماه رمضان تغییر نمی‌دهند پس این نرمش ناگهانی و عقب‌نشینی استراتژیک از افزایش قیمت خوراکی را شاید بتوان با ضرب‌المثل معروف فارسی در باب روغن ریخته و نذر امامزاده مرتبط دانست!