کلیات طرح دوفوریتی اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم (اعمال مالیات بر خانه‌های خالی) در تیرماه سال ۱۳۹۹ تصویب شد. طبق این قانون واحد‌های مسکونی که اطلاعات اقامت و مالکیت آن‌ها در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، در حکم خانه خالی محسوب می‌شوند و باید نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند.
به گزارش ایرنا، طبق قانون مالیات بر خانه‌های خالی، ضرایب مالیاتی در این قانون برای خانه‌های خالی تعیین شده است تا از این طریق تکلیف مالکان نسبت به پرداخت مالیات خانه‌های خالی مشخص شود. از این رو مالکان مکلف هستند تا در سامانه اسکان ثبت‌نام کنند، پس از آن وزارت راه و شهرسازی بعد از شناسایی واحد‌های خالی، موارد را به سازمان امور مالیاتی ابلاغ می‌کند.
بر اساس این قانون، اگر واحد مسکونی در شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد، مشمول مالیات می‌شود و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب سال اول معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد.
همچنین براساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، فقط اطلاعاتی که از طریق سامانه ملی املاک و اسکان کشور در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد، ملاک عمل برای مطالبه واحد‌های مسکونی خالی است و با عدم پرداخت مالیات قطعی توسط مالکان، خانه‌های خالی ممنوع المعامله می‌شوند.
شناسایی خانه‌های خالی در دولت سیزدهم مورد تاکید قرار گرفت و سازمان امور مالیاتی مکلف است تا نسبت به مطالبه مالیات از مالکان خانه‌های خالی اقدام کند؛ در همین راستا این سازمان، بار‌ها از وزارت راه و شهرسازی درخواست کرد تا اطلاعات مالکان خانه‌های خالی را به این سازمان معرفی کند.
وزارت راه و شهرسازی نیز، نخستین فهرست خانه‌های خالی را در خردادماه ۱۴۰۱ برای عملکرد سال ۱۴۰۰ را اعلام کرد که بر این اساس۵۱۰ هزار خانه خالی به سازمان امور مالیاتی معرفی شد. این سازمان نیز اقدام به ارسال پیامک به مالکان خانه‌های خالی کرد که در نهایت مورد اعتراض مالکان و اصلاح اطلاعات آنان در سامانه املاک و اسکان قرار گرفت.
در نهایت طبق اعلام مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی، بر اساس آخرین اطلاعات پالایش شده مربوط به سال ۱۴۰۰ که آبان ماه امسال در اختیار سازمان مالیاتی قرار گرفت که این عدد به ۶۶ هزار واحد مسکونی رسید و سازمان امور مالیاتی هم بر اساس این اطلاعات نسبت به محاسبه مالیات اقدام کرد و برگه تشخیص‌ها را صادر کرد.
بر اساس گفته شاهین مستوفی، بر اساس محاسبه انجام شده یک هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان مالیات واحد‌های خالی شده محاسبه شد که تا اواسط ماه آینده به مودیان ابلاغ می‌شود.
همچین مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی اعلام کرد که اطلاعات اولیه مشمولان سال ۱۴۰۱ هم در اختیار سازمان قرار گرفته است که بالغ بر ۱۹ هزار و ۲۹۰ ملک خالی را در گام اول وزارت راه و شهرسازی به سازمان امورمالیاتی داده است و محاسبه مالیاتش در حال انجام است و اگر سال دوم خالی بودن ملک باشد ۲ برابر سال اول، مالیات آن لحاظ می‌شود که امیدواریم هر دو مورد اواسط ماه آینده ابلاغ شود.
پیش از این نیز وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده بود که پنج بانک بیشترین خانه خالی را دارند که وضعیت آن‌ها از طریق این سازمان پیگیری می‌شود.
بانک مسکن با هشت هزار خانه خالی، بانک سپه با ۲ هزار و ۶۰۰ خانه خالی، بانک ملت با ۵۸۳ خانه خالی، بانک صادرات با ۲۷۸ خانه خالی و بانک پاسارگاد ۱۸۱ بیشترین خانه‌های خالی را دارند و بیمه ایران با ۱۷۸ واحد خالی از سکنه تحت تملک دارند.
در این میان، همچنین فردی ۲۰ساله با ۱۵۳ خانه خالی شناسایی شده بود که مالیات بر درآمد این فرد نیز از طریق سامانه‌های سازمان امور مالیاتی در حال پیگیری است.
فشار دولت سیزدهم بر مالکان خانه‌های خالی برای جلوگیری از احتکار خانه و عدم عرضه در بازار برای گرانی است.
پرداخت مالیات، مالکان را مکلف می‌کند تا نسبت به وضعیت خانه‌های خالی خود تصمیم بگیرند و از نگه داشتن خانه برای افزایش قیمت خودداری کنند.