علاوه بر مصارف آشپزی، شوید سرشار از مواد مغذی است و به طور سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله مشکلات گوارشی، قولنج در نوزادان و بوی بد دهان استفاده می‌شود.
به گزارش عصر ایران، شوید با نام علمی Anethum graveolens گیاهی است که در انواع غذا‌های اروپایی و آسیایی یافت می‌شود.
این گیاه دارای ساقه‌های باریک با برگ‌های نرم و دانه‌های قهوه ای، صاف و بیضی شکل است. در حالی که برگ‌ها طعمی شیرین و علفی دارند، دانه‌های شوید معطر هستند و طعم ملایم مرکباتی شبیه دانه‌های زیره دارند.
شوید معمولا به عنوان سبزی و ادویه برای افزایش طعم غذا‌های مختلف استفاده می‌شود. این گیاه جادویی اغلب با ماهی سالمون، سیب زمینی و انواع سس ماست همراه می‌شود.
علاوه بر مصارف آشپزی، شوید سرشار از مواد مغذی است و به طور سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله مشکلات گوارشی، قولنج در نوزادان و بوی بد دهان استفاده می‌شود.
در ادامه به بررسی فواید تغذیه‌ای و سلامتی این گیاه خارق العاده خواهیم پرداخت. علاقه‌مندان با مراجعه به وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا می‌توانند به اطلاعات کامل مرتبط با گیاه مذکور دسترسی یابند.
یک وعده ۹ گرمی از شاخه‌های شوید تازه محتویات زیر را به صورت تقریبی در خود جای داده است:
- کالری: ۴
ویتامین ث: ۸ درصد از مقدار مواد مغذی مورد نیاز روزانه (DV)
- منگنز: ۵ درصد از DV
- ویتامین آ: ۴ درصد از DV
- فولات: ۳ درصد از DV
- آهن: ۳ درصد از DV
شوید تازه کالری بسیار کمی دارد، اما به طرز شگفت انگیزی منبع خوبی از چندین ویتامین و ماده معدنی ضروری از جمله ویتامین ث، منگنز و ویتامین آ است.
ویتامین آ یک ماده مغذی ضروری است که برای حفظ بینایی و حمایت از سیستم ایمنی سالم حیاتی است. این ترکیب همچنین در تولید مثل مرد و زن نیز نقش دارد.
به طور مشابه، ویتامین ث برای سیستم ایمنی بدن ما بسیار ارزشمند است و به تشکیل استخوان، بهبود زخم و متابولیسم کمک می‌کند. علاوه بر این، مشخص شده که یک آنتی اکسیدان قوی است و به محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از مولکول‌های ناپایدار به نام رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.
شوید همچنین منبع خوبی از منگنز است. در حالی که منگنز در مقادیر بسیار کم مورد نیاز است، یک ماده معدنی ضروری محسوب می‌شود و از عملکرد طبیعی مغز، سیستم عصبی و متابولیسم قند و چربی پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، شوید تازه ۱ تا ۲ درصد از DV را برای کلسیم، مس، منیزیم، پتاسیم، ریبوفلاوین و روی نیز تامین می‌کند.
با این حال، از آنجایی که شوید تازه معمولا در مقادیر کمتر از ۹ گرم مصرف می‌شود، مقدار مواد مغذی که از پاشیدن آن روی غذا یا افزودن به دستورالعمل‌های پخت دریافت می‌کنیم، به میزان قابل توجهی کمتر خواهد بود. تخم شوید نیز فواید تغذیه‌ای مشابه و متنوعی دارد. ۶.۶ گرم دانه ۸ درصد از DV را برای کلسیم، ۶ درصد برای آهن و ۱ تا ۵ درصد برای منیزیم، منگنز، فسفر و پتاسیم تامین می‌کند.
شوید از زمان‌های قدیم برای درمان کولیک نوزادان و بیماری‌های گوارشی و همچنین به منظور کمک به شیردهی کاربرد فراوان داشته است.
در حالی که چنین مصارفی بیشتر سنتی هستند و توسط تحقیقات علمی پشتیبانی نشده اند، مشخص شده است که شوید مزایای ویژه دیگری نیز برای سلامتی به همراه دارد.
آنتی اکسیدان‌ها ترکیبات طبیعی هستند که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. در نتیجه، تحقیقات نشان داده اند که مصرف غذا‌های غنی از آنتی اکسیدان‌ها ممکن است به کاهش التهاب مزمن و پیشگیری یا حتی درمان برخی بیماری ها، از جمله بیماری‌های قلبی، آلزایمر، آرتریت روماتوئید و انواع خاصی از سرطان یاری برساند.
هم دانه و هم برگ گیاه شوید غنی از چندین ترکیب گیاهی با خواص آنتی اکسیدانی است، از جمله:
- فلاونوئیدها: این ترکیبات گیاهی با کاهش خطر امراض قلبی، سکته مغزی و تعدادی از سرطان‌ها مرتبط هستند. آن‌ها همچنین ممکن است نقش مهمی در سلامت مغز داشته باشند.
- ترپنوئیدها: این ترکیبات در اسانس‌های روغنی یافت می‌شوند و ممکن است از بیماری‌های کبد، قلب، کلیه و مغز محافظت کنند.
- تانن ها: تانن‌ها که مسئول تلخی بسیاری از غذا‌های گیاهی هستند، خواص آنتی اکسیدانی قوی و همچنین اثرات ضد میکروبی ارزشمند دارند.
- حفظ سلامت قلب
بیماری‌های قلبی عروقی عامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان هستند. با این حال، سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند که تقریبا ۷۵ درصد از موارد امراض قلبی را می‌توان با کاهش عوامل خطر مانند رژیم غذایی نامناسب، استعمال سیگار و ورزش نکردن پیشگیری کرد.
عوامل خطر دیگر برای بیماری‌های قلبی شامل افزایش فشار خون، تری گلیسیرید، سطح کلسترول LDL (بد) و همچنین التهاب مزمن هستند.
فلاونوئیدها مانند آن‌هایی که در شوید یافت می‌شوند، به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی از سلامت دستگاه قلب و عروق محافظت می‌کنند.
علاوه بر این، مطالعات حیوانی نشان داده اند که عصاره شوید ممکن است اثرات کاهش دهنده کلسترول و تری گلیسیرید داشته باشد. با این حال، همچنان به تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است.
یک مطالعه روی ۹۱ نفر با سطح کلسترول تام و تری گلیسیرید بالا نشان داد که مصرف ۶ قرص حاوی عصاره شوید به صورت روزانه به مدت ۲ ماه به طور قابل توجهی سطح کلسترول تام و تری گلیسیرید را بهبود می‌بخشد، اما تاثیر چندانی بر سطح کلسترول HDL (خوب) ندارد.
سطح بالای قند خون مزمن بسیار نگران کننده است، زیرا می‌تواند خطر ابتلا به اختلالاتی مانند مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک و دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.
مشخص شده که شوید دارای اثرات کاهنده قند خون است. در واقع چندین مطالعه روی حیوانات مبتلا به دیابت، بهبود قابل توجه در سطح قند خون ناشتا با دوز‌های روزانه عصاره شوید را نشان داده اند. با این حال، تحقیقات انسانی در این زمینه محدود هستند.
از جمله دیگر فواید احتمالی شوید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مبارزه با برخی از انواع سرطان
- مزایای آنتی باکتریال
- کمک به حفظ سلامت استخوان
- تسکین کرامپ‌های دوران پریود
گفتنی است که علاوه بر امکان تهیه این گیاه به صورت خشک یا تازه، انواع مکمل‌های دارویی حاوی عصاره آن نیز از طریق داروخانه‌های سراسر کشور عرضه می‌شوند.
ویکی‌پدیا درباره شوید متن جالبی دارد:
می‌گویند که اصل شوید از ایران، مصر و هند بوده است و از این کشور‌ها به کشور‌ها و قارّه‌های اروپا و آمریکا رفته و کشت شده است. در اکثر کشور‌های اطراف دریای مدیترانه کشت شوید رایج است. در برخی از نواحی این کشور‌ها باد باعث پراکنده شدن بذر شوید و خودرو شدن آن شده‌است به طوری که در برخی از چمن زار‌ها یا کناره‌های سنگ‌ها و پیاده‌رو‌ها و خانه‌های ییلاقی شوید می‌روید.
در اروپا تخم شوید در پاییز می‌رسد و پرندگان کوچک آن را سمّی می‌دانند به قدری که به آن نزدیک نمی‌شوند. البتّه احتمال می‌رود که این هراس به دلیل آن باشد که از بوی تخم شوید خوششان نمی‌آید، زیرا که تخم شوید سمّی نیست. شوید در تمام تابستان گل دارد، ولی گل آن از شیره و گردِ گل کمی برخوردار است.
روی برگ‌های پاپیروس که در مصر به دست آمده نوشته شده‌است که مصریان قدیم شوید را مثل سبزی خوردن همراه با غذا مصرف می‌نموده‌اند. در تورات گفته شده‌است که قوم بنی اسرائیل به شوید به عنوان یکی از سبزی‌های مفید توجّه داشته‌اند و مانند زیره از آن بهره می‌برده‌اند.
یونانیان قدیم شوید را سبزی‌ای دارویی با خاصیّت‌های اعجاب‌انگیز می‌دانستند. فیثا غورس و بقراط حکیم معتقد بودند گرفتن چند برگ شوید در دست چپ انسان را از بیماری حمله و صرع محافظت می‌کند. در روم قدیم هم شوید نشانهٔ سر زندگی و شادابی بوده‌است. به همین خاطر گلادیاتورها به جستجوی روغن آن بوده‌اند تا شاید بتوانند به وسیله آن قدرتمند شوند!