روز 24 ژانویه برابر با چهارم بهمن جایزه برترین شهر از سوی مؤسسه سیاستگذاری توسعه حمل و نقل "ITDP" اهدا می شود.
اما شهرداری تهران در حالی برای تصاحب این عنوان رقابت می کند که سالهای پردردسری را برای تامین بودجه توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی سپری می کند.
داستان از آنجا آغاز شد که تهران به دلیل سرعت در توسعه حمل و نقل عمومی پایدار مانند ایجاد سیستم‌های اتوبوسرانی تندرو و احداث سیستم‌های عظیم مترو از سوی سازمان ملل متحد و انجمن بین المللی حمل و نقل عمومی (UITP) به عنوان یکی از پنج شهر برگزیده انتخاب شد.
در مراسمی که برای اهدای این جایزه در واشنگتن برگزارمی شود نمایندگان تمامی شهرهای منتخب حضور دارند اما تا دیروز مشخص نبود آیا از تهران نیز کسی در این مراسم شرکت می کند. زیرا پس از انتشار کسب این موفقیت اعلام شد وزارت امور خارجه اجازه سفر هیئت رسمی شهردرای به این مراسم را نمی دهد.
امروز و در فاصله یک روز مانده به برگزاری این مراسم سخنگوی شورای شهر تهران رسما اعلام کرد علیرضا دبیر به عنوان نماینده شهرداری در این مراسم شرکت می کند تا در صورت برگزیده شدن احتمالی تهران این جایزه را دریافت کند.
هرچند اینکه ایران نماینده ای در این مراسم داشته باشد یا نه اهمیت چندانی در مقابل برگزیده شدن تهران به عنوان یکی از پنج شهر برتر جهان در حوزه توسعه حمل و نقل پایدار ندارد. نکته ای که شهردار تهران نیز در مراسم آغاز عملیات اجرایی تونل 3 متروی تهران برآن تاکید کرد:«اصلا دنبال این نباشید که من بروم یا نروم. موافقت با این رفتن صورت بگیرد یا نگیرد؟ به این نکته توجه کنید و به مردم این موضوع را منتقل کنید که چه تحولی در سیستم حمل و نقل عمومی رخ داده که ما توانسته‌ایم رتبه کسب کنیم. شهردار تهران اضافه کرد: خواهش من به این است که نگاه متفاوت داشته باشیم و با جنبه سیاسی به موضوعات نپردازیم. »
اما چرا تهران در میان 5 شهر برتر دنیا در حوزه توسعه حمل و نقل ترافیک جای گرفت؟
پیمان سنندجی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه درباره این انتخاب می گوید: توسعه حمل و نقل عمومی پایدار از اولویتهای اصلی مدیریت شهری طی سالهای اخیر بوده است به گونه ای که توسعه سریع مترو، احداث و توسعه خطوط BRT و ارتقای خدمات رسانی در شبکه اتوبوسرانی طی چند سال اخیر به خوبی برای شهروندان ملموس بوده است.
وی ادامه می دهد: طی سال های اخیر پنج خط اتوبوس تندرو در تهران احداث شده که این خطوط با استقبال بسیار خوب شهروندان مواجه شده اند به گونه ای که اکنون روزانه یک میلیون و 800 هزار مسافر با اتوبوسهای BRT در شهر تردد می کنند.
این انتخابها بر مبنای رفاقت نیست
مرتضی طلایی، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورا نیز درباره این موفقیت می گوید: توجه و تلاش مدیریت شهری و خواست شهروندان این موفقیت را برای شهرداری رقم زد.
او با اشاره به انتخاب تهران در میان پنج شهر برتر دنیا در زمینه پیشرفت حمل و نقل عمومی می گوید: مجامع جهانی بر اساس شاخصهای تعیین شده ای این سنجش و انتخاب را انجام داده اند و شهرداری تهران نیز توانسته به آن شاخصها دست یابد و مسلما این انتخاب بر مبنای رفاقت نیست.
وی با بیان اینکه این موفقیت متعلق به کشور است و متعلق به شخص نیست می افزاید: این اتفاق محصول توجه نظام و مدیران نظام به نیازهای جامعه است اما چون محوریتش با شهرداری تهران و شهردار تهران بوده است طبیعتا باید به شهردار تهران تبریک گفت. وقتی تیم فوتبالی قهرمان می شود کاپ قهرمانی را به کاپیتان تیم می دهند این اتفاق هم همینگونه است.
تلنگر
اما این انتخاب می تواند تلنگری باشد برای نهاد هایی که به وظایف خود در رابطه با گسترش حمل و نقل عمومی عمل نکردند.
زمستان سال گذشته بود که قانون استفاده از تسهیلات حساب ذخیره ارزی برای حمل و نقل ریلی و عمومی شهرها به تایید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید. قانونی که هنوز پس از 10 ماه از ابلاغ آن رغبتی برای اجرایی شدنش از سوی نهادهای مسئول وجود ندارد.
تهران ام القرای جهان اسلام است
این بی توجهی به قانون گلایه سید فاضل موسوی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون اصل 90 از دولت است. او از قوای مجریه و مقننه خواست با دیدی بازتر به مسایل پایتخت نظام اسلامی – که الگویی برای دیگر شهرهای کشور و و نیز در معرض دید کشورهای دیگر، به عنوان ام القرای جهان اسلام است - بپردازند و بدانند که هر اقدام موثری که در تهران انجام می شود در نهایت به رضایتمندی مردم از کلیت نظام منجر خواهد شد.
مسئولان وجدانشان را قاضی کنند
موسوی بی توجهی دولت به اجرای قوانین حمایتی از مترو و دیگر عرصه های احتمالی مدیریت شهری را اتفاقی عجیب و نادرست می داند و می گوید: همه مسئولان و از جمله دولت و مجلس باید وجدانشان را قاضی کنند و ببینند که برای برتر شدن تهران در حمل و نقل عمومی چه کار کرده اند و در مطرح شدن نام پایتخت در عرصه جهانی چه سهمی دارند.
وی با تاکید بر این که دولت باید ضمن انجام وظایف قانونی، حتی فراتر از آن و در حد مصالح نظام و شهروندان به برنامه های شهرداری تهران در توسعه حمل و نقل عمومی کمک کند به شرایط هدفمند سازی یارانه ها نیز اشاره می کند و می گوید: اصلا یکی از عرصه هایی که ارتباط تنگاتنگی با هدفمندی دارد و باید مورد حمایت جدی قرار بگیرد حمل و نقل عمومی است. لذا اگر صرفا شرایط فعلی کشور را هم در نظر بگیریم باز ضرورت کمک به این عرصه را بیش از پیش خواهیم دید.
حمایت دولت از شهرداری وتوسعه حمل و نقل عمومی خواست بیشتر مجلسیان است. سید کاظم دلخوش عضو هیئت رئیسه فراکسیون مدیریت شهری با اشاره به اینکه انتظار ما از دولت این است که به وظیفه قانونی خود در قبال مترو عمل کند به مهر می گوید: امروز توجه به توسعه مترو، مسئله بسیار مهمی است و با موفقیت هدفمندی یارانه ها ارتباط نزدیکی دارد.
وی با بیان این که همه ما در صدد رفاه شهروندان در شرایط هدفمندی یارانه ها هستیم، گفت: علاوه بر این، وقتی قانون تاکید بر اختصاص این اعتبار دارد پس باید اجرایی شود و مجلس نیز بر این موضوع تاکید دارد.
دلخوش ضمن ابراز امیدواری برای اجرایی شدن هر چه سریع تر قانون مترو، گفت: توسعه حمل و نقل عمومی همچنان در تهران جریان دارد و با اجرای این قانون، بر سرعت از جریان افزوده خواهد شد.
همه باید کمک کنند
وی در پایان حمل و نقل عمومی را یکی از مهم ترین عرصه هایی دانست که همه نهادها باید به توسعه آن کمک کنند، از حمایت های بیشتر مجلس از این بخش در آینده خبر داد و گفت: مجلس با درک اهمیت این بخش همانند گذشته از آن حمایت کرده و این حمایت ها در آینده بیشتر هم خواهد شد.
با وجود تمامی مشکلات در راه توسعه حمل و نقل عمومی، تهران یکی از پنج شهر برتر دنیا در حوزه توسعه حمل و نقل عمومی است، توسعه ای که به راحتی بدست نیامده است. از اعتراض شهروندانی که برای احداث خطوط بی . آر . تی مجبور بودند چند روزی ترافیک سنگین محل زندگی شان را تحمل کنند تا نهادهایی که این پروژهها را به نوعی مانورهای سیاسی برای پرکردن کارنامه کاری می دانستند.