محمدعلي 6فرزند داشت؛ قد و نيم قد. هر کدام به فاصله 2 سال پس از ديگري به دنيا آمده بودند. دختر و پسر هر کدام به تعداد مساوي. سن مرد هنوز به 40 هم نرسيده است. زن نيز تازه دارد به 35 مي رسد. فرزند کوچکش را محکم در بغل گرفته و يک لحظه از خود دور نگه نمي‌دارد. گويا مي ترسد از اين‌که اين بچه هم به سرنوشت فرزند ديگرش دچار شود. هماني كه توسط گرگ‌هاي گرسنه منطقه دريده شد، بي آنکه بتوان کمک خاصي به او کرد.
فرزند محمدعلي که بيش از 5 سال سن نداشت، در يک سال و به روش مشابه کودک همسايه‌اش کشته شد، حال محمدعلي آنقدر نفرت از گرگ‌ها دارد که مي‌گويد در هرجايي که گرگي ببيند، بدون ترديد آنها را خواهد کشت. حال اين‌که چه کسي بايد پاسخگو اين‌که فرزند بي‌گناه وي کشته شد، باشد؛ موضوعي است که محمدعلي به آن فکر نمي‌کند و اين کشاورز ساکن در يکي از روستاهاي دور افتاده شهرستان خدابنده استان زنجان تنها به انتقام مي انديشد، انتقامي که بي شک جاي فرزندش را نخواهد گرفت.
اخبار حمله گرگ‌هاي گرسنه به اهالي روستاهاي شهرستان خدابنده طي سال‌هاي گذشته تا حدودي تکراري شده است. اخباري که هر بار از حمله اين جانور وحشي و دريدن و کشتن کودکان خردسال به يکي از مناطق اين شهرستان خبر مي‌دهد. گرگ‌هايي که اين روزها جزو دغدغه‌هاي اصلي روستائيان منطقه به شمار مي‌آيند و مردم همچنان چشم انتظار رسيدگي به اين موضوع هستند.
آرامش؛ واژه‌اي فراموش شده
يکي از اهالي روستاي سنگده شهرستان خدابنده در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، منطقه زنجان، با اشاره به حمله چند باره گرگ‌ها به اهالي اين روستا، رسيدگي هرچه سريع تر مسوولان را خواستار مي‌شود و مي‌گويد: «اين روزها هيچ کس احساس امنيت نمي‌کند، چرا که گرگ‌ها تا پشت در منازل آمده اند.»
وي تصريح مي‌کند: «مسوولان محيط زيست بايد وارد عمل شده و اين گرگ‌ها را از بين ببرند تا شايد آرامش بار ديگر در منطقه حاکم شود.»
اين فرد خاطرنشان مي‌کند: «در 5 سال گذشته حمله اين جانور وحشي به انسان به کرات شنيده شده است، در حالي که قبلاً سابقه چنين اتفاقي وجود نداشت.»
يکي ديگر از اهالي خدابنده، علت اصلي حمله چند باره گرگ به انسان و کودکان در روستاهاي توابع اين شهرستان را رها سازي گرگ‌هاي غيربومي در منطقه عنوان مي‌کند و مي‌گويد: «طبق شنيده‌ها طي سال‌هاي گذشته، گرگ‌هايي از مناطق ديگر به اين منطقه آورده و رها شده‌اند.»
وي، بي توجهي مسوولان را عامل اصلي تکرار اين حوادث عنوان مي‌کند و يادآور مي‌شود: «مردم بارها اين موضوع را به گوش مسوولان امر رسانده‌اند، اما توجه نكردن جدي به اين موضوع باعث شده است که طي 2 ماهه گذشته، شاهد داغدار شدن خانواده‌هايي به خاطر حمله گرگ به فرزندان شان باشيم.»
حمله مکرر گرگ، دلايلي که هنوز ناشناخته است
مديرکل سابق حفاظت محيط زيست استان در پاسخ به اين‌که آيا گرگ‌هاي رها شده در منطقه عامل اصلي چنين حوادثي هستند، مي‌گويد: «علت اصلي آمدن گرگ‌ها به حواشي روستاها و به تبع آن حمله به کودکان، از بين رفتن مناطق زيست گرگ‌ها توسط مردم و ريخته شدن زباله‌ها در اطراف شهرها و روستاها است.»
علي شمس، يک مقام مسوول در اداره کل حفاظت محيط زيست استان نيز با اشاره به هار بودن گرگ‌هاي مهاجم، مي‌گويد: «تولد گرگ‌هاي دو رگه‌اي حاصل از جفت گيري سگ‌هاي ولگرد و گرگ، مي‌تواند باعث تولد گرگ‌هايي با صفت درنده خويي بالا باشد که در نتيجه آن، حيوانات در شرايط عادي به انسان حمله مي‌کنند.»
وي با تأکيد بر اين‌که بايد دلايل حمله گرگ به انسان‌ها در شهرستان خدابنده بررسي شود، ادامه مي‌دهد: «متاسفانه تاکنون در اين خصوص، مطالعه کارشناسي شده‌اي صورت نگرفته است و بايد با برنامه ريزي، اين موضوع بررسي و دلايل اصلي چنين رخدادي به عموم مردم گزارش شود.»
دفاع از خود جرم نيست
کشتن گرگ جريمه سنگيني دارد. اين جمله‌اي است که برخي اهالي روستا در پاسخ به اين‌که چرا در مواجهه با گرگ‌هاي مهاجم، اين حيوان را از پاي در نمي‌آورند، مي‌گويند، هر چند که بر اساس قانون، کشتن جانوران وحشي جرم بوده و با متخلفين در اين زمينه برخورد مي‌شود، اما آيا اين قانون در خصوص حمله گرگ به منازل مسکوني نيز مصداق پيدا مي‌کند؟
علي شمس، کارشناس حقوقي اداره کل حفاظت محيط زيست استان در اين خصوص مي‌گويد: «حمايت از حيات وحش، از وظايف و تکاليف اين سازمان است، اما کشتن حيوان متخاصم در دفاع از جان، مجازاتي ندارد. اين در حالي است که کشتن حيوان به خاطر تفريح و شکار از جمله گرگ، به قيد مفاد قانون شکار و صيد، مستوجب تعقيب کيفري است.»
وي با تاکيد بر اين‌که اهالي روستاهايي که مورد حمله گرگ‌هاي وحشي قرار گرفته‌اند، در صورتي که جانشان در خطر بيفتد، مي‌توانند اين حيوان را بکشند، تصريح مي‌کند: «در گام نخست بايد دليل اصلي بروز چنين حادثه اي بررسي شود و نبايد چنين اتفاقاتي باعث شود که مردم خود مستقيماً وارد عمل شده و گرگ‌ها را شکار کنند. چرا که حفاظت از گونه‌هاي جانوري، وظيفه آحاد جامعه است.»
توجه جدي مسوولان به عواقب بروز چنين حوادثي و اطلاع رساني در خصوص اقدامات انجام شده، از جمله خواسته‌هاي اهالي منطقه است.
پرويز رستمي، مسوول بازرسي و نظارت اداره کل حفاظت محيط زيست در خصوص اقدامات انجام شده در اين زمينه به ايسنا مي‌گويد: «به محض اطلاع از حوادث مذکور، نيروهاي اين اداره کل در چهارچوب دستورالعمل‌هاي دفع جانوران آسيب رسان، با بسيج همه نيروها و بهره گيري از توان ساير ارگان‌ها و اهالي منطقه، درصدد کنترل و مهار شرايط بر آمده‌اند.»
وي تصريح مي‌کند: «با توجه به تاکيد مسوولان، بلافاصله پس از بسيج نيروها، گرگ‌هاي مهاجم، شناسايي و کشته شدند.»
رستمي با تاکيد بر اين‌که خوي وحشي گري در ذات حيوانات است، يادآور مي‌شود: «در حال حاضر نيروهاي ماهر در منطقه مستقر هستند تا در صورت مشاهده گرگ‌هاي متخاصم، آنها را از پاي درآورند اما بايد به اين نکته اشاره کرد که همه گرگ‌ها به انسان حمله نمي‌کنند و کشتن همه اين جانوران، خواسته‌اي نابه‌جا است.»
محمدرضا براتي، مديرکل مديريت بحران استان نيز به عزم جدي مسوولان در برخورد با حوادث اين چنيني اشاره مي‌کند و مي‌افزايد: «اهالي روستاها بايد مراقبت‌هاي لازم را انجام دهند.»
وي با بيان اين‌که بايد خانه‌هاي روستاها با حصارهاي محکم محافظت شود، مي‌گويد: «بايد محدوده خانه‌ها داراي ديوار باشد تا حيوانات وحشي نتوانند وارد محوطه خانه‌ها شوند.»
حمله مکرر گرگ‌ها به انسان در شهرستان خدابنده و کشته شدن چندين نفر در همين رابطه در چند سال گذشته و نگراني مردم از تکرار بروز چنين حوادثي، لزوم توجه جدي مسوولان را به اين موضوع بيش از پيش نمايان مي‌کند. بررسي دلايل اصلي بروز چنين حوادثي و برنامه ريزي اداره کل حفاظت محيط زيست براي مطالعه همه جانبه دلايل تغيير الگوي رفتاري در بين گرگ‌هاي منطقه نيز از جمله اقداماتي است که بايد هرچه سريع تر انجام شود تا بار ديگر اهالي روستاهاي خدابنده با آرامش خاطر زندگي کنند.