فرارو- انسان‌ها هر روز کار‌های جدیدی را برای تقویت حافظه انجام می‌دهند و دانشمندان نیز مرتبا به اطلاعات تازه‌ای در رابطه با عملیاتی بودن این روش‌ها دست می‌یابند. حافظه پروسه پیچیده‌ای از فعالیت‌های متفاوت در مغز است و پیشرفت علم در این زمینه تغییرات شگرفی را در زندگی بشر به وجود آورده است.
به گزارش فرارو، برای زمان طولانی این باور وجود داشت که مردم با سطح مشخصی از هوش به دنیا آمده‌اند و بهترین کار این است که بر اساس استعداد‌های ذاتی خود شان زندگی کنند. اما اکنون دانشمندان ثابت کرده‌اند که در واقع انسان‌ها می‌توانند پتانسیل‌های ذاتی شان را افزایش دهند، و البته از این فرآیند لذت ببرند.
انجام حرکات ترکیبی یوگا مانند تنفس‌های عمیق و انجام مراقبه‌ها نه تنها از سلامت و یکپارچگی حافظه محافظت می‌کند بلکه باعث ضخیم‌تر شدن لایه‌های غشایی مغز می‌شود. نمونه‌های در حال حاضر اسکن مغز نشان می‌دهد که یوگا تاثیرات مثبت فراوانی در حافظه دارد و به مغز ما سیگنال‌هایی با یک الگوی خاص در رابطه با وقایعی که تجربه می‌کنیم می‌فرستند و بین نورون‌ها ارتباطی به وجود می‌آورند که سیناپس‌ها نامیده می‌شوند.
پژوهش‌ها همچنین نشان می‌دهند، یوگا سبب افزایش حجم ماده خاکستری در برخی از بخش‌های مغز می‌شود. این مسئله بسیار حائز اهمیت است، زیرا ماده خاکستری با اختلالات احساسی، حافظه، آستانه درد و عملکرد شناختی در ارتباط است. ماده خاکستری اطراف مجرا (Periaqueductal gray) از آن جهت به این نام خوانده می‌شود که در بردارنده بیشتر اجسام سلولی نورون‌هایی است که در کنار مجرای مغزی که بطن سوم را به بطن چهارم پیوند می‌دهد، قرار دارد. ماده خاکستری کنار مجرا دارای مدار‌هایی عصبی می‌باشد که زنجیره‌های حرکتی رفتار‌های اختصاصی- نوعی را شکل می‌دهند، مانند جنگیدن و جفت گیری و آنها را نیز کنترل می‌کند. هم چنین با تحریک شدن نورون‌های این ناحیه، حساسیت جانداران را در برابر درد کم می‌شود.
در سال ۲۰۱۵ محققان دانشگاه McGill و موسسه ملی سلامت برخی از این مناطق درگیر مغز را شناسایی کردند که عبارتند از:
• قدرت ادراک
• سیستم کنترل
• خود آگاهی
• عملکرد شناختی
• تجربه‌های شخصی
• اعمال بازدارنده
• کنترل احساسات
• رفتار اجتماعی
• پردازش حافظه
• احساسات و تصمیم گیری‌ها با توجه به ارزش‌ها
اگر برای سال‌ها است که تمرینی نداشته‌اید، نگران نباشید مغز انسان‌ها همچنان در حال تجربه تغییرات هستند.تر دستی و شعبده بازی. هماهنگی دست و چشم را افزایش می‌دهد، آنچه که در مغز اتفاق می‌افتد بسیار شگفت انگیز است. این مسئله تنها ماده خاکستری مغز را افزایش نمی‌دهد، بلکه به حافظه کمک می‌کند تا ارتباطات سلولی اش را بالا ببرد.
مراقبه. اساسی‌ترین تاثیر مراقبه آرام شدن نسبی متابولیسم، کم شدن نسبی مصرف اکسیژن و کم شدن تولید دی‌اکسید کربن است. این کاهش‌ها به دلیل آرام شدن نسبی متابولیسم است. در حالت مراقبه ضربان قلب کاهش می‌یابد و بطور متوسط به سه ضربه در دقیقه می‌رسد. همچنین با توجه به کاهش نسبت و میزان تنفس در مدت مراقبه غلظت اسید لاکتیک خون نیز کاهش سریعی از خود نشان می‌دهد. سطح اسید لاکتیک خون بستگی به نگرانی و تنفس دارد و سطح پائین آن در مورد‌های تحت آزمایش در طول مدت مراقبه به احتمال قوی به حالت آرامش فرد مراقبه کننده بستگی دارد. بر اساس نتایج تحقیقاتی انجام شده، نشان داده شده است که مقاومت پوست در طول مدت مراقبه افزایش می‌یابد. در حالی که در حالت تنش و نگرانی، مقاومت پوست بسیار پائین است. الگوی امواج مغزی در طول مدت مراقبه تغییراتی را نشان می‌دهد، بطوری که طول موج آلفا معمولا افزایش می‌یابد.
چرا مدیتیشین برای حافظه مفید است؟ درطول مدیتیشن مغز در پردازش اطلاعات مانند حالت عادی فعال نیست. بنابر این در این زمان استراحت کوتاهی به مغز داده می‌شود که ذهن خود را عاری از هر مسئله‌ای کند. در این حالت نه تنها استرس کمتری را احساس خواهید کرد بلکه چیز‌های بیشتری هم به یاد می‌آورید.
ساز نواختن (به ویژه در سنین جوانی). یادگیری موسیقی به معنای واقعی کلمه حافظه را تقویت می‌کند و بیشترین تاثیرات را در سنین کمتر از ۷ سالگی با خود به همراه دارد. در واقع پژوهشگران به دنبال درمان انواع نا توانی‌ها و افزایش قدرت یادگیری با استفاده از موسیقی هستند. جزئیات تحقیقات شگفت انگیزند، آموزش موسیقی در بلند مدت به نوازندگان کمک می‌کند به وسیله حواس شنوایی، بینایی و لامسه درک بهتری از جهان اطراف خود داشته باشند.
بر طبق یک مطالعه منتشر شده در مجله Neuroscience، یادگیری نواختن تا قبل از ۷ سالگی باعث ایجاد ارتباط قوی‌تر برخی نواحی مغز با نیمکره راست و چپ مغز می‌شود و سبب ارتقا و تقویت حافظه در بزرگسالی می‌شود.
کار کردن با آلات موسیقی و ساز زدن به شما در خلاقیت، مهارت‌های تحلیلی، زبان، ریاضی، مهارت‌های حرکتی و خیلی چیز‌های دیگر کمک می‌کند. البته تمام اینها مزیت‌های خارق العاده‌ای هستند، ولی بعضی افراد معتقدند که فعالیت‌های ورزشی گروهی هم تمامی این قابلیت‌ها رو ایجاد می‌کنند. اما چیزی که باعث برتری ساز زدن نسبت به فعالیت‌های دیگر می‌شود این است که با ایجاد اتصال‌های جدید، باعث تقویت جسم پینه‌ای مغز می‌شود که دو نیمکره رو به یکدیگر متصل می‌کند.
امگا ۳. اسید‌های چرب امگا ۳ برای تنظیم فعالیت‌های بدن انسان ضروری هستند. ولی در بدن انسان ساخته نمی‌شوند. امگا ۳ از سه اسید چرب تشکیل شده که عبارت‌اند از: آلفا-لینولنیک اسید (ALA)، ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA). تحقیقات نشان داده‌اند امگا ۳ تاثیر مثبتی در روند درمان میگرن، اضطراب و استرس، تنش‌های عصبی و افسردگی دارد، به طوری که اگر روزانه ۲ گرم امگا ۳ خالص به بیماران مبتلا به میگرن داده شود، در برخی موارد موجب کنترل بیماری شان می‌شود.طبق مطالعات اخیر انجام شده، امگا ۳ نه تنها در پیشگیری از برخی سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی بلکه در کاهش عوارض شیمی درمانی نیز موثر هستند.اسید‌های چرب امگا ۳ می‌توانند نقش بسزایی در بهبود حافظه و تقویت آن داشته باشند و موجب بهبود عملکرد آن شوند بنا براین توصیه می‌شود از اسید‌های چرب در این زمینه کمک بگیرید و منابع غذایی اسید چرب امگا ۳، انواع ماهی و آبزیان، تخم کدو، کتان و گردو را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
رابطه جنسی. داشتن رابطه‌ای منظم به طور طبیعی سبب افزایش تعداد نورون‌ها در مغز می‌شود. محققان دانشگاه میرلند در مطالعات اخیر دریافتند روابط جنسی به تشکیل نورون‌ها جدید و بهبود عملکرد شناختی کمک می‌کنند. تحقیقات دیگر حاکی از این امر هستند که حفظ حافظه بلند مدت و کاهش استرس و تنش‌ها به وسیله رابطه‌ای درست می‌تواند امکان پذیر باشد.
در تحقیقات دیگر مشخص شده بود، جوندگانی که ۱۴ شب متوالی شبی یک بار رابطه جنسی را تجربه می‌کنند در مقایسه با جوندگانی که فقط یک شب رابطه جنسی داشته‌اند، نورون‌های بیشتری در منطقه هیپوکامپوس hippocampus مغزشان رشد کرده، منطقه‌ای در مغز که با حافظه در ارتباط است. این یافته‌ها توسط یک مطالعه دوم و روی موش‌ها هم تایید شد. ولی هنوز اثبات تاثیر رابطه جنسی منظم بر حافظه انسان انجام نشده است.
تمرینات هوازی را فراموش نکنید. تعداد قابل ملاحظه‌ای از سالخوردگان تحت تاثیر آسیب‌های خفیف شناختی هستند. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که تمرینات هوازی تاثیرات چشم گیری روی این افراد دارد. در واقع یک تحقیق بر جسته در سال ۲۰۰۶ نشان داد انجام تمرینات هوازی منظم به طور قابل ملاخظه‌ای هر دو ماده خاکستری و ماده سفید مغز را افزایش می‌دهند.در حال حاضر، تحقیقات اخیر این مسئله را تایید می‌کنند که نه تنها باعث افزایش حجم مغز می‌شود بلکه توانایی شناختی را بالا می‌برند.
حافظه خود را به چالش بکشید. سودوکو، پازل، جدول، بازی‌های تخته‌ای، ویدئویی، کارتی و فعالیت‌های مشابه انعطاف پذیری مغزی رو افزایش می‌دهند. این شامل انواع گسترده‌ای از تغییرات در مسیر شبکه عصبی مغز و سیناپس‌ها می‌شود که به طور کلی باعث بازیابی دوباره مغز شده.
هنگامی که سلول‌های عصبی به روش جدیدی واکنش نشان می‌دهند، انعطاف پذیری مغز افزایش پیدا می‌کند و به ما اجازه می‌دهد توانایی بیشتری برای دیدن مسائل از نقاط دید متفاوت داشته باشیم، و رابطه علت و معلولی رفتار‌ها و احساسات مختلف رو بهتر درک کنیم. از الگو‌های جدید آگاه می‌شویم و مهارت‌های شناختی خود را بهبود می‌بخشیم.
با توجه به اینکه انعطاف پذیری مغز در اختلالاتی مثل وزوز گوش داخلی نقش دارد، افزایش آن می‌تواند از این وضعیت جلوگیری کند. برای مثال افرادی که انعطاف پذیری مغزی بالایی دارند کمتر در معرض اضطراب و افسردگی قرار می‌گیرند و بهتر و سریع‌تر مسائل را فرا می‌گیرند و به خاطر می‌سپارند.
منبع: دکتر اکس