پنجه گربه با نام علمی Uncaria tomentosa نام یک گونه از تیره روناسیان و یک مکمل گیاهی محبوب است که در نواحی گرمسیری می‌روید و به مبارزه با طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله انواع عفونت ها، آرتریت، آلزایمر و حتی سرطان کمک می‌کند.
با این حال، تنها برخی از مزایای مذکور توسط مقالات معتبر پشتیبانی شده اند و همچنان به بررسی‌های بیشتری در این خصوص نیاز است. نکاتی که در ادامه اشاره می‌شوند، با استناد به مطالعات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند.
پنجه گربه (Uncaria tomentosa) گیاهی استوایی است که می‌تواند تا ۳۰ متر رشد کند. نام آن از خار‌های قلاب داری گرفته شده است که شبیه چنگال‌های گربه هستند. این گیاه عمدتا در جنگل‌های بارانی آمازون و سایر مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و مرکزی یافت می‌شود.
دو گونه رایج آن‌ها Uncaria tomentosa و Uncaria guianensis هستند. گونه اول در تولید اکثر مکمل‌های دارویی در آمریکا و سایر نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. پوست و ریشه این گیاه برای قرن‌ها در آمریکای جنوبی به عنوان یک داروی سنتی به منظور درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند التهاب، سرطان و عفونت کاربرد داشته است.
پنجه گربه را می‌توان به صورت عصاره مایع، کپسول، پودر یا حتی چای مصرف کرد. انواع مکمل‌های دارویی حاوی این ترکیب از طریق داروخانه‌های سراسر کشور قابل تهیه هستند.
پیش از مصرف هر گونه محصول گیاهی یا داروی شیمیایی با پزشک و داروساز مشورت کنید.
پنجه گربه می‌تواند از سیستم ایمنی بدن حمایت و به احتمال زیاد به مبارزه موثرتر با عفونت‌ها کمک کند. یک مطالعه کوچک روی ۲۷ داوطلب مرد نشان داد که مصرف ۷۰۰ میلی گرم عصاره پنجه گربه به مدت ۲ ماه باعث افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌شود که در مبارزه با عفونت نقش اساسی دارند. پژوهش دیگری با جامعه آماری محدود روی چهار مرد که عصاره پنجه گربه را به مدت شش هفته مصرف کرده بودند نیز نتایج یکسانی را نشان داد.
به نظر می‌رسد که پنجه گربه هم با تقویت پاسخ ایمنی بدن و هم تعدیل سیستم ایمنی بیش فعال وارد عمل می‌شود. علاوه بر این به مشخص شده که خواص ضد التهابی آن نیز مسئول بسیاری از مزایای ایمنی مذکور هستند.
استئوآرتریت شایع‌ترین بیماری مفصلی در آمریکا به شمار می‌رود که باعث درد و سفتی مفاصل می‌شود. در یک مطالعه روی ۴۵ فرد مبتلا به استئوآرتریت زانو، مصرف ۱۰۰ میلی گرم عصاره پنجه گربه به مدت ۴ هفته منتج به کاهش درد حین فعالیت بدنی شد. همچنین در این بررسی عوارض جانبی خاصی گزارش نشد. با این حال، هیچ تغییری در سطح درد هنگام استراحت یا تورم زانو به ثبت نرسید.
در یک مطالعه هشت هفته‌ای دیگر، مکملی ترکیبی حاوی پنجه گربه و ریشه ماکا درد و سفتی را در افراد مبتلا به آرتروز کاهش داد. علاوه بر این، شرکت کنندگان کمتر به دارو‌های ضد درد نیاز داشتند.
در پژوهشی معتبر مصرف ۱۰۰ میلی گرم عصاره پنجه گربه در افراد مبتلا به پوکی استخوان آزمایش شد. پس از ۱ تا ۲ هفته، درد و عملکرد مفاصل در مقایسه با افرادی که مکمل مصرف نمی‌کردند بهبود یافت.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمن مزمن است که باعث ایجاد تورم و درد مفاصل می‌شود. شیوع آن در آمریکا رو به افزایش است و بیش از ۱.۲۸ میلیون بزرگسال را تحت تاثیر قرار داده است.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که پنجه گربه می‌تواند به تسکین علائم این بیماری کمک کند. به عنوان مثال، یک مطالعه روی ۴۰ نفر مبتلا به آرتریت روماتوئید مشخص کرد که ۶۰ میلی گرم عصاره پنجه گربه در روز همراه با دارو‌های معمولی سبب کاهش ۲۹ درصدی در تعداد مفاصل دردناک در مقایسه با گروه کنترل می‌شود.
از این رو درست مانند استئوآرتریت، تصور می‌شود که پنجه گربه التهاب را در بدن کاهش می‌دهد و در نتیجه علائم آرتریت روماتوئید را بهبود می‌بخشد.
پنجه گربه حاوی چندین ترکیب قدرتمند مانند اسید‌های فنولیک، آلکالوئید‌ها و فلاونوئید‌ها است که می‌توانند به وضعیت سلامت انسان یاری برسانند. با این حال، هم اکنون تحقیقات کافی به منظور حمایت از بسیاری از مزایای فرضی آن وجود ندارد:
در حالی که ندرتا عوارض جانبی خاصی در ارتباط با مصرف پنجه گربه گزارش شده است، اطلاعات موجود برای تضمین ایمنی این گیاه کافی نیستند. سطوح بالای تانن در پنجه گربه ممکن است عوارض جانبی مختلفی از جمله حالت تهوع، ناراحتی معده و اسهال را در صورت مصرف زیاد ایجاد کنند.
گزارش‌های موردی و مطالعات لوله آزمایش نیز از سایر عوارض جانبی احتمالی از جمله افزایش خطر خونریزی، آسیب عصبی، عملکرد ضد استروژن و اثرات نامطلوب بر عملکرد کلیه پشتیبانی می‌کنند.
به طور کلی توصیه می‌شود که گروه‌های زیر از مصرف پنجه گربه اجتناب یا آن را محدود کنند: