هفته گذشته خبر آغاز بزرگ‌ترین طرح پیش فروش ایران خودرو رسانه‌ای شد. بر اساس اعلام خودروساز دولتی این طرح روز پنج‌شنبه ۱۳ بهمن آغاز می‌شود و تا ۲۲ بهمن ادامه دارد. طرحی که در آن رانت‌های جدیدی برای مادران، مالکان خودرو‌های فرسوده و بانک‌ها مشاهده می‌شود.
طرح پیش فروش ایران خودرو روز پنج‌شنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱ آغاز می‌شود و تا پایان ۲۲ بهمن ادامه می‌یابد. طبق ادعای خودروساز دولتی این بزرگ‌ترین طرح فروش خودروست که تا کنون اجرا شده است.
طبق اطلاعیه‌ای جدیدی که روی پورتال خبری این گروه صنعتی قرار گرفت طرح پیش فروش ایران خودرو با عرضه چهار محصول و با موعد تحویل چهارماهه تا یک‌ساله و با اختصاص سود مشارکت عرضه آغاز می‌شود.
در این مرحله از طرح پیش فروش ایران خودرو، چهار محصول وانت آریسان دوگانه‌سوز، راناپلاس، سورن پلاس بنزینی و پارس با موتور XU ۷ برای سه گروه متقاضیان عادی، مادران دارای دو فرزند و بیشتر و دارندگان خودرو‌های فرسوده عرضه خواهد شد.
پیش‌شرط تعریف حساب وکالتی و بلوکه‌شدن بخشی از وجه خودرو مورد تقاضا در حساب مشتری برای اولین بار در اجرای طرح‌های فروش ایران خودرو اجرا می‌شود.
در این طرح صرفاً متقاضیان عادی باید ضمن حصول اطمینان از احراز شرایط عمومی ثبت‌نام، نسبت به افتتاح حساب وکالتی نزد بانک‌های عامل ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیش از ثبت‌نام اقدام کرده و به میزان مبلغی که در بخشنامه تعیین خواهد شد، موجودی این حساب را تکمیل کنند.
بدین ترتیب بخشی از وجه خودرو در حساب وکالتی که توسط متقاضیان نزد بانک‌های ملی، ملت، سپه، تجارت و صادرات افتتاح کرده‌اند، مسدود می‌شود و پس از اعلام نتایج قرعه‌کشی و مشخص شدن فهرست برندگان متقاضیانی که برنده نشده‌اند می‌توانند نسبت به برداشت از حساب خود اقدام کنند.
مشتریان منتخب در قرعه‌کشی نیز با تکمیل الباقی وجه مطابق پیش‌پرداخت اعلامی در بخشنامه نسبت به انتقال وجه از طریق درگاه رسمی ایران خودرو و تکمیل ثبت‌نام اقدام می‌کنند.
متقاضیان برای افتتاح حساب وکالتی می‌توانند با مراجعه به سامانه اینترنتی بانک‌های یادشده از ۱۱ تا ۱۷ بهمن ماه نسبت به تکمیل فرم وکالتی نزد بانک اقدام کرده و میزان موجودی برابر با ۹۰ میلیون تومان از وجه خودرو که در بخشنامه تعیین‌شده را در حساب خود نگه‌داری کنند. افتتاح حساب وکالتی صرفا برای متقاضیان عادی است و مادران و متقاضیان نوسازی خودرو‌های فرسوده از این موضوع مستثنی هستند.
مشتریان حائز شرایط می‌توانند با مراجعه به سایت فروش اینترنتی محصولات ایران‌خودرو به نشانی esale.ikco.ir برای ثبت‌نام اولیه و شرکت در قرعه‌کشی اقدام کنند.
گفتنی است که مشتریان ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از افتتاح حساب وکالتی می‌توانند حداکثر تا ۲۲ بهمن ماه، برای ثبت‌نام اولیه و شرکت در قرعه‌کشی اقدام کنند.
نکته مهم در جدیدترین طرح پیش فروش ایران خودرو افزایش بازه زمانی برای مهلت ثبت‌نام است. تا پیش از این معمولاً ایران خودرو مهلت سه‌روزه برای ثبت‌نام در نظر می‌گرفت. اما اکنون این بازه را به ۱۰ روز افزایش داده است. موضوعی که به نظر می‌رسد ریشه در شرط جدید خودروساز دولتی دارد.
به نظر می‌رسد خودروسازان با این اقدام می‌خواهند سرمایه جدیدی را به سمت بانک‌ها، آن هم پنج بانک خاص دولتی تزریق کنند. بدین ترتیب این شرکت دولتی از جیب مردم رانتی جدید برای بانک‌های دولتی ایجاد کرده است.
دو رانت دیگر نیز مربوط به مادران دارای بیش از یک فرزند و مالکان خودرو‌های فرسوده است که با اضافه شدن شرط جدید امکان بیشتری برای برنده‌شدن پیدا کرده‌اند.
علاوه بر این، همچنان مشخص نیست که چرا ایران خودرو طرح پیش فروش بهمن ماه را بزرگ‌ترین طرح خود نام‌گذاری کرده است. با این شرایط به نظر می‌رسد این طرح بزرگ‌ترین رانت‌پاشی و برگ برنده بخت‌آزمایی برای پنج بانک دولتی باشد تا متقاضیان خودرو.
با توجه به فاصله قیمت خودرو از کارخانه تا بازار بسیاری از کارشناسان همچنان بعید می‌دانند که شرط جدید اعمال‌شده در طرح پیش فروش ایران خودرو تأثیری بر کاهش حضور دلالان و رانت‌جویان در این طرح داشته باشد.
منبع: تجارت نیوز