یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که مصرف غذا‌های فراوری‌شده و خارج‌شده از حالت طبیعی باعث کاهش قابل‌توجه در کارکرد مغز می‌شود.
به گزارش همشهری به نقل از یواس‌ای‌تودی، این پژوهش که نتایج آن این هفته در کنفرانس بین‌المللی انجمن آلزایمر در سان‌دیه‌گو منتشر شد، نشان می‌دهد چگونه غذا‌هایی مانند نودل‌های فوری، نوشیدنی‌های شیرین‌شده و غذا‌های آماده منجمد همگی در سرعت بیشتر زوال توانایی‌های شناختی در افراد ایفا می‌کنند.
رافائل پرز-اسکامیلا، استاد بهداشت عمومی دانشگاه ییل می‌گوید: «باتوجه به اینکه سلامت جسمی و سلامت روانی-شناختی ارتباطی نزدیکی با یکدیگر دارند، جای تعجب نیست که یافته‌های این آخرین پژوهش در این مورد نارسایی مغز با مصرف غذ‌های فراوری‌شده ناسالم را نشان دهد. فقط ۱۰۰ کالری مواد غذایی فراوری‌شده- یعنی دو نان شیرینی هم برای آسیب زدن به سلامت جسمی شما کافی است.»
پژوهش‌های قبلی مصرف غذا‌های بسیار فراوری‌شده را با بیماری‌هایی مانند چاقی، بیماری قلبی-عروقی، دیابت و سرطان‌ها مرتبط کرده‌اند. اکنون دارد به تدریج معلوم می‌شود که این غذاها بر سلامت ذهنی و توانایی‌های شناختی هم اثر می‌گذارند.
به گفته پرز-اسکامیلا، علت این تاثیر ایجاد التهاب بوسیله این غذاها در بدن است که می‌تواند بر واسطه‌های عصبی در مغز اثر بگذارد. او می‌گوید این غذاها همچنین در سطح میکروسکوپی بر میلیارد‌ها باکتری موجود در روده‌ها اثر می‌گذارند و از این طریق هم کارکرد مغز را مختل می‌کنند.
این بررسی را که در برزیل انجام شده است- و هنوز برای انتشار در ژورنال‌های پزشکی داوری همتا نشده- در کنفرانس بین‌المللی انجمن آلزایمر ارائه کردند. یافته‌های این بررسی نشان داد که افرادی که ۲۰ درصد یا بیشتر از کالری‌های روزانه‌شان را از غذ‌های بسیار فراوری‌شده به دست می‌آورند، نسبت به افرادی که رژیم غذایی‌شان حاوی غذا‌های فراوری‌شده اندکی است، در طول یک دوره شش تا ۱۰ ساله دچار زوال بسیار سریع‌تر کارکرد شناختی می‌شوند.
به گفته پروفسور پرز-اسکامیلا که در این بررسی دخیل نبود، شواهد به دست آمده در آن با یافته‌های مشاهده شده در بررسی‌های دیگر قبلی در این مورد کاملا مطابقت دارد.
غذا‌های فراوری‌شده نیاز به آماده شدن ندارند و به راحتی به میزان زیاد قابل‌مصرف هستند، زیرا معمولا به اندازه غذا‌های کامل مانند میوه‌ها، سبزی‌ها، حبوبات، سیب‌زمینی، تخم‌مرغ و ... احساس پری ایجاد نمی‌کنند. همچنین بسیاری از غذا‌های بسیار فراوری‌شده می‌توانند زیر عنوان غذای سالم پنهان یا حتی تبلیغ شوند.
غذا‌های فراوری‌شده اقلامی هستند که شمار اندکی از اجزای کامل و طبیعی دارند و اغلب حاوی رایحه، رنگ و سایر افزودنی‌ها هستند. در فهرست طولانی غذا‌های فراوری‌شده می‌توان از نان‌های فانتزی، کراکرها، نان‌های شیرینی، اسنک‌های سرخ‌شده، پنیر خامه‌ای، بستنی، شیرینی، نوشابه‌های گازدار و هات‌داگ نام برد. غذا‌های آماده منجمد هم در صدر غذا‌های فراوری‌شده قرار می‌گیرند.
کلودیو سوموتو، سرپرست این بررسی درباره رابطه غذا‌های فراوری‌شده و افت شناختی و استادیار پزشکی سالمندان در دانشکده پزشکی سائوپائولوی برزیل، می‌گوید در انتخاب غذاها برای حفظ سلامت جسم و روان فقط در نظر گرفتن شمار کالری‌های آن کافی نیست.
او می‌گوید: «مستقل از میزان کالری غذاها، مستقل از مقدار غذای سالمی که می‌خواهید بخورید، غذا‌های بسیار فراوری‌شده برای توانایی‌های شناختی شما مناسب نیستند. می‌دانم که گاهی باز کردن یک بسته غذای آماده و داغ کردن آن در اجاق مایکروویو برای غذا خوردن راحت‌تر است، اما در طولانی‌مدت به قیمت از دست رفتن چند سال زندگی شما تمام می‌شود.»
دکتر کیت شاناهان، کارشناس سم‌شناسی غذایی غذا‌های سرخ‌شده در رستوران‌ها را «بدترین چیز در میان بدترین‌ها» توصیف می‌کند و می‌گویدسیب‌زمینی سرخ‌شده در میان چاق‌کننده‌ترین غذاها هستند.
به گفته او، غذا‌های فراوری‌شده در واقع غذا‌هایی هستند با اجزای ناسالم که به مقدار زیاد عرضه می‌شوند. این اجزا ممکن است کربوهیدرات‌های فراوری‌شده مانند آرد و شکر یا پودر‌های پروتئینی باشند.
پرسی گریفین، رئیس همکاری علمی انجمن آلزایمر می‌گوید این بررسی یک همبستگی- نه یک رابطه سببی مستقیم- میان غذا‌های فراوری‌شده و زوال شناختی را نشان می‌دهد- و ملاحظات بسیاری درباره مصرف غذا‌های فراوری‌شده وجود دارد.
گریفین می‌گوید: «افزایش در دسترس بودن و مصرف غذا‌های فراوری‌شده و فست‌فورد‌ها به علت عوامل متعدد اقتصادی-اجتماعی از جمله دسترسی نداشتن به غذا‌های سالم، نداشتن وقت برای تهیه غذا‌های از اجزای کامل اصلی و نداشتن توانایی مالی برای تهیه گزینه‌های غذای کامل است.»
شاناهان می‌گوید هنوز در چنین شرایطی می‌توان راه‌حل‌هایی برای حفظ رژیم غذایی سالم پیدا کرد: «سبزی‌ها هم ممکن است گران‌قیمت باشند و به راحتی ضایع شوند. لبنیات، تخم‌مرع و گوشت چرخ‌کرده هم می‌تواند برای تهیه غذا‌هایی مغذی برای فردی که باید مخارجش را پایین نگهدارد، به کار روند. بدن ما نیاز به پروتئین باکیفیت دارد و راه‌های متعددی برای دستیابی به آن‌ها وجود دارد.»