فرارو-در حالی که کمتر از دو هفته به موعد برگزاری دور جدید گفتگو‌های وین بین دولت ایران و اعضای برجام باقیمانده، ارگان مطبوعاتی دولت، روزنامه ایران بار دیگر شروط دولت ابراهیم رئیسی برای مذاکره با غرب را متذکر شده است. بر اساس گزارش روزنامه ایران، در مذاکرات جدید نه تنها جمهوری اسلامی ایران اجازه گفتگو پیرامون مسائل موشکی و منطقه‌ای خود را نخواهد داد که حتی گفت‌وگوی هسته‌ای هم نخواهد داشت. ایران که خواستار عمل کردن طرف مقابل به تعهدات سال ۲۰۱۵ است، به مسائل هسته‌ای ورود مجدد نخواهد کرد و این‌گونه دست غربی‌ها را در وارد کردن مسائل جدید به مذاکرات خواهد بست.
به گزارش فرارو، ارگان مطبوعاتی دولت در ادامه نوشته است: «آمریکا به‌عنوان ناقض توافقنامه در جایگاه متهم و حتی بیرون از گفتگو‌ها قرار دارد. دولت امریکا باید ضمن ابراز پشیمانی به جبران اشتباهات گذشته و پرداخت غرامت، خسارت و هزینه عدم النفع ایران را بپردازد و اعتمادسازی لازم را انجام دهد. این اتفاق تاکنون رخ نداده و حتی جوبایدن رئیس‌جمهوری امریکا با تمدید فرمان اجرایی برقراری وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران نشان داده که قصدی برای اعتمادسازی هم ندارد.»
همچنین رفع تمامی تحریم‌ها صرف نظر از دسته‌بندی‌هایی که آمریکا برای خودش قائل شده، راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها و ایجاد شرایط برای اثبات‌پذیر بودن این موضوع و تعهد آمریکا در مورد عدم خروج دوباره از برجام در دولت آینده این کشور، سه شرط مهم دیگری است که به اذعان روزنامه دولت، آمریکا باید آن‌ها را انجام دهد تا ایران دوباره پای میز مذاکره حاضر شود.
ضرورت مذاکرات دوجانبه با اروپایی‌ها
سعدالله زارعی در گفتگو با فرارو گفت: جمهوری اسلامی برای مدیریت مذاکرات هسته‌ای روشی برگزید که همه دیدند با بن بست مواجه شد. آن روش این بود که از طریق دادن یکسری امتیاز‌ها اعتماد طرف یا طرف‌های مقابل را جلب کنیم که اتفاقا این کار را به خوبی انجام دادیم. یعنی برای اثبات حسن نیت خودمان حتی فراتر از مفاد برجام عمل کردیم تا به طرف مقابل این پیام را صادر کردیم که برای توافق حاضریم هر هزینه‌ای را بپردازیم.
کارشناس اصولگرای مسایل بین الملل در ادامه گفت: اما آنچه در رفتار طرف‌های مقابل مشاهده شد، چیزی جز خلف وعده و پیگیری برنامه‌ها به طور یکطرفه نبود. متاسفانه آن‌ها بدون توجه به کار‌های مثبت ما و با وجود اینکه سازمان انرژی هسته‌ای هم در ۱۵ گزارش مبوسط رای به صداقت ایران داد، وعده‌های خود را فراموش کرده و حاضر نشدن به مفاد برجام احترام گذاشته و ایران را دایره تحریم‌های خود خارج کنند؛ بنابراین این فرضیه که جمهوری اسلامی بازهم به امید متعهد بودن طرفین مذاکره بنشیند، حتما و قطعا فرضیه‌ای غلط و ضرررسان است. چرا که آمریکا و اروپایی‌ها در عمل نشان داده اند، اصلاح ناپذیرند و فقط مصالح خودشان را در نظر می‌گیرند.
او تصریح کرد: شرح این شرایط این سئوال را طرح می‌کند که چه راهی پیش روی ایران قرار دارد که در پاسخ باید گفت، ما باید سعی مان این باشد از مسیر‌های دیگر هم حساسیت بین المللی را نسبت به فعالیت هسته‌ای مان کمتر کنیم و هم از طرفی بتوانیم روابط اقتصادی مان را با کشور‌ها ترمیم کنیم که این مسیر دوم تا به امروز امتحان نشده است. در واقع آن چیزی که هم اکنون از اظهارات دولت ایران مشخص است، این است که کشور‌های اروپایی حتی انگلیس با ایران مذاکرات دوجانبه‌ای را با هدف تحقق منافع اقتصادی داشته باشند و اصلا کاری به برجام و مسایل مربوط به این پرونده نداشته باشند.
زارعی ادامه داد: همچنین در این رایزنی‌های دوجانبه، لازم است طوری درباره برجام صحبت کنیم که آن‌ها بدانند ایران تحت هیچ شرایطی از خطوط قرمز عدول نخواهد کرد و البته به این ذهنیت هم برسند که جمهوری اسلامی به هیچ وجه از حقوق مسلم و رسمی خود کوتاه نمی‌آید.
وی با اشاره تاثیرپذیری کشور‌های اروپایی از ایالات متحده افزود: مسلم است که اروپایی‌ها بنا به دلایلی که عمدتا دلیل اقتصادی است، همیشه سعی شان این است که دولت آمریکا را از خودشان راضی نگه دارند که این امر برای کشوری مثل ایران که با این کشور در تضاد کامل قرار دارد، مشکل ساز می‌شود. البته اگر چنانچه آمریکایی‌ها به این جمع بندی برسند که ایران توانسته است در مذاکرات دوجانبه با کشور‌هایی مثل انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه، چین، بلژیک، اسپانیا و ...در بحث هسته‌ای و اقتصادی به تفاهم لازم برسد، مسلما آمریکایی‌ها تصمیم به تغییر موضع می‌گیرند و حتی به احتمال زیاد برای مذاکره دوجانبه با ایران تمایل پیدا می‌کنند. اساسا می‌توان در قالب و ساختار جدیدی در مواجهه با نظام بین الملل می‌توانیم بسیاری از گره‌های موجود را باز کنیم.
سعدالله زارعی در پایان گفت: نظام جمهوری اسلامی بیش از ۴۰ سال است که تحت تهدید و تحدید گسترده جهان با سردمداری ایالات متحده آمریکا است که متاسفانه خسارت‌های زیادی هم به ما تحمیل شده است. اکنون که جامعه ایران تنگنا‌های زیادی را در مسیر خود می‌بیند، دولت سیزدهم باید از همین شروع کار همه هم و غم اش را به کار بگیرد تا بلکه در کنار اینکه مصلحت نظام و آرامش مردم را جلب کند، لازم نباشد در رویارویی با کشور‌هایی که عنادشان علیه ما ثابت شده است، کوتاه بیاید و یا در مواردی زیر بار تسلیم شدن برود.
هانی زاد: مشکل داریم، اما تسلیم نمی‌شویم
حسن هانی زاده، تحلیلگر مسایل بین الملل در گفتگو با فرارو در این رابطه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران به ویژه دولت سیزدهم درصدد مذاکره‌هایی جدی و منطقی با کشور‌های ۱+۴ در وین است که در این راستا کمیته‌ای ویژه برای انجام مذاکره مشخص شده است. همچنین آقای علی باقری هم به نمایندگی از دستگاه خارجی دولت در سفر‌هایی که به برخی از کشور‌های اروپایی و همچنین روسیه و چین داشت، مواضع جمهوری اسلامی را تبیین کرد. در واقع آنچه مسلم است، چیزی جز این نیست که دولت تمایل دارد مذاکرات در چارچوب برجام از سر گرفته شود. البته ایران جدول زمانی مشخصی برای پایان دادن به مذاکرات تعیین کرده است به این معنی که ایران اصرار دارد تکلیف مذاکرات در بازه زمانی حداکثر یک ماه مشخص شود تا طرفین به خروجی برسند که منجر به لغو کلیه تحریم‌ها شود که باید اذعان داشت، این درخواستی منطقی و واقع بینانه است.
تحلیلگر مسایل بین الملل در ادامه گفت: البته کشور‌های اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان درک بهتری از توقع‌های جمهوری اسلامی دارند. همچنین در مذاکراتی که معاون وزیر خارجه در بلژیک با اتحادیه اروپا داشت، مشخص شد که رویکرد این اتحادیه در بحث مذاکرات کاملا مثبت است. به همین دلیل به نظر می‌رسد، مذاکرات آتی به نتیجه‌ای مطلوب برای طرفین خواهد رسید. در غیر اینصورت ایران چاره‌ای جز این نخواهد داشت که تعدات خودش را کاهش داده و همکاری با ۱+۴ را هم کمتر کند. البته ایران با شرایط جدیدی مهیای مذاکره می‌شوند. یعنی آمریکا و اروپا باید تضمین بدهند که اگر مساله به نقطه اتکا و پایداری رسید، هیچ کدام از کشور‌ها خلف وعده نکنند و همچنین همه تحریم‌ها برداشته شوند.
او در ادامه تصریح کرد:، اما اگر قرار است بازهم مسایلی خارج از برجام و مذاکره هسته‌ای مطرح شود، دولت سیزدهم به هیچ وجه زیر بار خواسته‌های شان نخواهد رفت و رسما اعلام شده است که فقط در چارچوب برجام وارد مذاکره خواهد شد. در واقع اینکه تحریم‌ها دشواری‌هایی را به ما تحمیل کرده، دلیل نمی‌شود زیر بار تعاملی یک جانبه برویم. اساسا تعاملی منطقی است که دوسویه باشد. همه دنیا می‌دانند که ایران هیچ وقت دروازه هایش را به سوی جهان نبسته است و هیچ موضوعی هم برای پنهان کردن ندارد و همه آنچه می‌خواهد در قطعنامه ۲۲ آمده است. پس طبیعی است ایران نمی‌تواند از حق دفاعی خود حذر کند تا کشور‌های دیگر از این طریق بتوانند رضایت اسراییل را جلب کنند.
این استاد دانشگاه افزود: جمهوری اسلامی ابزار‌ها و برگ برنده‌های زیادی دارد که می‌تواند در وقت مقتضی از آن‌ها بهره ببرد. به همین دلیل مذاکرات آتی جلسه‌های بسیار حساسی خواهد بود. با این حال به احتمال زیاد تا پایان سال جاری میلادی مساله حل خواهد شد و خروجی مذاکرات وین خروجی‌ای کاملا قابل قبول و به نفع ملت ایران خواهد بود. چون جامعه جهانی به این تشخیص رسیده است که فشار‌ها سبب نمی‌شوند ایران به نشانه تسلیم دست هایش را بالا ببرد.
وی توضیح داد: اینکه شرایط دشوار است و مردم گرفتاری را با تمام وجود تجربه می‌کنند، حقیقتی تلخ است و فکر همه را به خودش مشغول کرده است. اما تاکید این است که جمهوری اسلامی اگر تسلیم شود، به سرنوشت دیکتاتور سابق لیبی معمرقزافی دچار می‌شود که با وجود برآورده کردن همه توقع‌های ایالات متحده به آن صورت همه چیز را از دست داد. البته مقابله با نظام بین الملل به خودی خود هزینه‌هایی دارد و به همین دلیل تلاشی مضاعف لازم است تا تعاملی همه جانبه صورت بگیرد.
او افزود: اگر به هر دلیل توافق صورت نگیرد، ایران به استقبال شرایط بسیار سخت اقتصادی خواهد رفت. به همین دلیل باید سعی زیادی شود تا به هر صورت تعامل با جامعه جهانی انجام شود. اما اگر «نشد» ملت ایران حتما برای حفظ استقلال نظام آمادگی تحمل سختی‌های بیشتر از این خواهند شد.
این چهره ادامه داد: گره هسته‌ای زمانی باز می‌شود که جامعه جهانی باید با تحرکات غیرمتعهدانه آمریکا مقابله کند، در غیر اینصورت هر توافقی توسط آمریکایی‌ها برهم خواهد خورد. به طوریکه می‌توان گفت، در روابط بین الملل قانون جنگل حاکم است و تا زمانی که اروپایی‌ها رویکردی توام با تسلیم پذیری در رویارویی با آمریکا داشته باشند، اصلاح غیرممکن خواهد بود.
حسن هانی زاده در پایان تاکید کرد: مشکل داریم، اما تسلیم نمی‌شویم.