فرارو- تازه‌ترین آماری که بانک مرکزی از جریان مبادلات چک منتشر کرده است، نشان می‌دهد که در شهریور امسال حدود ۷.۳ میلیون فقره چک به ارزش حدود ۲۴۹ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان مبادله شده که از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۵.۵ و ۲۳.۵ درصد افزایش یافته است.
به گزارش فرارو، حدود ۶.۶ میلیون فقره به ارزش ۲۱۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از چک‌های مبادله‌ای وصول شده است که از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۶.۷ و ۲۶.۷ درصد افزایش دارد. در کنار چک‌های وصولی معادل ۷۰۹ هزار فقره چک برگشت خورده که از نظر تعداد، چک‌های برگشتی در مقایسه با ماه قبل به ترتیب ۴.۴ درصد کاهش و از نظر مبلغ نیز پنج درصد افزایش داشته است.
در شهریور ماه، در کل کشور معادل ۶۸۶ هـزار فقـره چک بـه ارزش حدود ۳۰ هـزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به دلایل کسری یـا فقدان موجودی برگشـت خورده است که از نظر تعداد و ارزش ۹۶.۷ و ۹۶.۱ درصد از کل چک‌های‌برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است.
از سوی دیگر، در استان تهران معادل ۱۸۹ هزار فقره چک به ارزش حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان به دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده که در استان تهران از نظر تعداد ۹۵.۹ درصد و از نظر مبلغ ۹۵.۵ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است.
چرا مبلغ چک‌های برگشتی در حال افزایش است؟کامران ندری کارشناس مسائل اقتصادی در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه به دلیل اوضاع بد اقتصادی میزان و رقم چک‌های برگشتی با افزایش قابل توجهی روبرو شده است، اظهارداشت: بر اساس آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی رقم چک‌های برگشتی در شهریورماه بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده، هر چند که با اجرای قانون جدید چک تعداد چک‌های برگشتی کاهش یافته، اما مبلغ آن افزایش یافته، دلیل آن نیز به وضعیت بد اقتصادی این روز‌ها مرتبط است.
وی افزود: درحال حاضر به دلیل اینکه هزینه تولید در کشور با افزایش بسیار زیاد همراه شده، رکود اقتصادی در کشور حکمفرما است و قدرت خرید مردم نیز با کاهش بسیار زیادی همراه بوده، حجم و مبلغ چک‌های برگشتی افزایش یافته، در چنین شرایطی بسیاری از تولیدکنندگان و تجار قادر نیستند که تعهدات مالی خود را انجام دهند، نتیجه این موضوع افزایش مبلغ چک‌های برگشتی است که در نظام بانکی به ثبت می‌رسد، بنابراین این موضوع نیز خود نشانه‌ای از وضعیت آشفته اقتصادی است.
ندری با تاکید بر اینکه در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های بزرگ دولتی نیز با مشکلات مالی بسیار فراوانی روبرو هستند، اضافه کرد: این شرکت‌ها نیز نمی‌توانند به تعهداتی که به فعالین اقتصادی دارند، عمل کنند در این شرایط نیز این افراد هم نمی‌توانند در موعد مقرر چک‌های خود را پاس کنند، این عدم وجود توانایی در عمل به تعهدات به صورت دومینو وار در اقتصاد در حال چرخش است و مشاهده می‌کنید که روز به روز بر سطح بدهی‌ها و مقروض شدن افراد مختلف افزوده می‌شود، در چنین شرایطی، به جای اینکه روند رو به اصلاح گرایش داشته باشد، در حال وخیم شدن است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه این وضعیت به نظر می‌رسد، ادامه‌دار باشد، تصریح کرد: تا زمانی که وضعیت اقتصاد کلان کشور حال و روز خوش نداشته باشند، مشکلات این چنینی در کشور همچنان وجود خواهد داشت، این در حالی است که دولت نیز به دلیل مشکلات بسیار فراوانی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند، توانایی حل آن‌ها را ندارند، زیرا این معضلات یک شبه به وجود نیامده که حالا بخواهد راهکار‌های کوتاه مدت وضع به وجود آمده را سروسامان دهد.
این اقتصاددان گفت: این حجم از گرفتاری‌ها حاصل سوء مدیریت و سیاست‌گذاری‌های اشتباهی است که دولت‌های مختلف انجام داده اند و امروز نتیجه آن در قالب‌های گوناگون در اقتصاد ملی ایران در حال ظهور و بروز است.در حال حاضر تولید کنندگان با توجه به مشکلات کمبود نقدینگی در عمل به تعهدات خود با مشکلات فراوانی روبرو هستند، از سوی دیگر بانک‌ها نیز اوضاع خوبی ندارند، زیرا آن‌ها نیاز به اصلاح ساختاری دارند.
ندری ادامه داد: تا زمانیکه این اصلاحات انجام نشود، از بانک‌ها نیز نمی‌توان انتظار چندانی داشت که بتوانند به وظایف خود به درستی عمل کنند، در مجموع می‌توان گفت حال و روز بخش تولید و تجارت کشور بسیار بد بوده و نتیجه این موضوع نیز در افزایش روز افزون مبلغ چک‌های برگشتن قابل لمس است و تا زمانی که اصلاحات اقتصادی در ساختار اقتصادی کشور انجام نشده و تکلیف تحریم‌ها نیز مشخص نشود، این وضعیت ادامه‌دار خواهد بود.