مقابله با همه‌گیری کرونا با مشارکت دولت‌ها و بازیگران خصوصی و یافتن راه‌حل‌های نوآورانه برای تسریع بهبود پس از همه‌گیری، به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جهان تبدیل شده است. اتحادیه اروپا تسهیلات بازیابی و سیاست‌های انعطاف‌پذیری کار را تصویب کرده که هدف آن کاهش تاثیرات اجتماعی و اقتصادی همه‌گیری کرونا از طریق حمایت مالی گسترده ۵/ ۶۷۲ میلیارد یورویی برای سرمایه‌گذاری و اصلاحات است.
به گزارش دنیای اقتصاد Cezara Panait، در بخش مراقبت‌های بهداشتی، اتحادیه اروپا طرح جاه‌طلبانه‌ای را برای پاسخگویی به اثرات ویروس کرونا، با سرمایه‌گذاری کل ۱/ ۵میلیارد یورو آغاز کرده که یکی از عناصر اصلی آن، پیشبرد تحول دیجیتال در سیستم‌های بهداشتی از طریق طرح‌های سرمایه‌گذاری تخصصی و تقویت آمادگی اتحادیه اروپا برای غلبه بر تهدیدات سلامت فرامرزی است.
مطالعه ظهور تکنولوژی‌های بهداشت و سلامت دیجیتال طی این بیماری همه گیر نشان می‌دهد که این بحران سهم قابل‌توجهی در تسریع انتقال به سمت سیستم دیجیتال مراقبت‌های بهداشتی داشته است. با این حال، هنوز خطر گسترش «شکاف دیجیتال» در حوزه سلامت از طریق پیشرفت سریع فناوری که هنوز در دسترس همه گروه‌های اجتماعی نیست، وجود دارد.
پس از گذشت یک سال از اجرای راه‌حل‌های دیجیتال برای ارائه پاسخ سریع و هدفمند به پاندمی، چگونه می‌توان تاثیر فناوری‌های مختلف در حال ظهور را بر تحول مراقبت‌های پزشکی دیجیتال ارزیابی کرد؟ گرایش‌های تکنولوژیک بخش مراقبت‌های بهداشتی عبارتند از:
۱- اتوماسیون: نقش اتوماسیون در بخش مراقبت‌های بهداشتی طی همه‌گیری به‌طور قابل‌توجهی تکامل یافته است؛ چراکه ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی، استفاده از اتوماسیون را در فرآیند‌های کاری خود افزایش داده‌اند. به دلیل فشار‌های وارده به دلیل همه‌گیری، بخش بهداشت و درمان با چالش‌هایی مواجه شد که حتی فرآیند کارهای معمول پزشکی مانند نگهداری و رسیدگی به ثبت اطلاعات میلیون‌ها بیمار، حذف خطا‌ها از داده‌های بهداشت و درمان، تبادل داده‌های بیمار و اطمینان از قابلیت همکاری و... به‌طور گسترده‌ای با تاخیر مواجه شد.
اتوماسیون فرآیند‌های تکراری، اتوماسیون هوشمند در ارائه کارآیی و حمایت از سازمان‌های سراسر جهان برای ادامه عملیات خود طی بحران سلامت جهانی بسیار حیاتی هستند؛ به‌خصوص در سیستم مراقبت‌های بهداشتی اتوماسیون فرآیند‌های روباتیک و اتوماسیون هوشمند مزایای مختلفی را برای کارآیی و دقت کار ایجاد می‌کنند و به کارکنان پزشکی اجازه می‌دهند تا روی کارهای با ارزش بالاتر تمرکز کنند؛ بنابراین استفاده از اتوماسیون در بخش مراقبت‌های بهداشتی مزایای زیادی دارد، مانند:
۲- روباتیک: نقش روبات‌ها برای پیشگیری و ارائه خدمات طی همه‌گیری کرونا ضروری‌تر شده است. البته آن‌ها در همه موارد به‌طور مستقل کار نمی‌کنند؛ چون به نظارت انسان نیاز دارند، اما می‌توانند کارهای ساده و تکراری انجام دهند. طی بحران همه‌گیری افزایش به‌کارگیری روبات‌ها برای کمک به نظارت بر بیماران، تحویل دارو و مواد و ضدعفونی‌کردن فضا‌های بالینی افزایش یافت که برای کارکنان خط مقدم پزشکی مفید بود.
البته باید بین روباتیک و سایر اشکال سنتی اتوماسیون فرق قائل شد. روباتیک به طراحی، ایجاد و استفاده از روبات‌هایی گفته می‌شود که کار خاصی را انجام می‌دهند، اما اتوماسیون شامل ماشین‌های فیزیکی و نرم‌افزار‌های رایانه‌ای برای انجام کار‌هایی است که به‌طور معمول انسان انجام می‌دهد. علاوه بر این اتوماسیون فرآیند‌های روباتیک کاملا متفاوت از روباتیک است؛ چراکه این فناوری از روبات‌های نرم‌افزار برای انجام اقداماتی در زمینه رابط کاربر استفاده می‌کند و در خودکار کردن وظایف مبتنی بر قانون بسیار کارآمد است.
۳- هوش مصنوعی و داده‌های بزرگ: از راه‌حل‌های هوش مصنوعی به‌عنوان مکمل تجزیه‌وتحلیل داده‌ها برای پیش‌بینی شیوع همه‌گیری استفاده می‌شود، اما می‌تواند جنبه‌های مربوط به چگونگی درمان بیماران را هم مشخص کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی توانایی تجزیه‌وتحلیل مقدار بیشتری از داده‌ها را برای ارائه تشخیص زودهنگام، درمان پزشکی دقیق و شخصی و تعیین چارچوب قوانین پزشکی برای پیشگیری و مدیریت بهینه بیماری دارند.
با توجه به این واقعیت که اضافه‌شدن سیستم‌های هوش مصنوعی به تجهیزات پزشکی ممکن است ریسک زیادی برای حقوق اساسی مصرف‌کنندگان داشته باشد، الزامات خاصی برای تضمین انطباق با الزامات جدید پیشنهادشده در قانون هوش مصنوعی وجود خواهد داشت.
۴- امنیت سایبری: سیستم‌های بهداشت و درمان نیاز دارند انعطاف‌پذیری خود را ثابت کنند و در عین حال به چارچوب محکمی برای زیرساخت‌های حیاتی دست پیدا کنند. این امر به‌ویژه برای اطمینان از امنیت و ایمنی داده‌ها بسیار حیاتی خواهد بود؛ به‌خصوص اینکه داده‌های پزشکی تحت قوانین محافظت از داده‌ها مانند مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها، داده‌های حساس محسوب می‌شوند، از این رو فراهم‌کردن مکانیزم‌های قابل‌اطمینان در برابر نقض احتمالی داده‌ها، از دست دادن داده‌ها و تهدید‌های امنیت سایبری، از جمله حملات سایبری، باج‌افزار، فیشینگ یا بدافزار مهندسی اجتماعی، بسیار حیاتی است.
۵- نظارت بر همه‌گیری با فناوری‌های دیجیتال: بدون شک، فناوری به‌عنوان یک کاتالیزور برای نوآوری در مراقبت‌های بهداشتی عمل می‌کند. امکان نظارت و ردیابی شیوع همه‌گیری کووید-۱۹ با فناوری‌های دیجیتال، دولت‌ها و شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا استراتژی‌های موثری را برای کاهش اثرات منفی پاندمی اجرا کنند.
۶- پزشکی از راه دور (مراقبت و درمان مجازی) و مشاوره از راه دور: گسترش بیماری همه‌گیر، انتقال سریع به روش دیجیتالی را برای ارائه خدمات درمانی، با مزایای فراوان، هم برای بیماران و هم برای پزشکان، به ارمغان آورده است. بسیاری از کشور‌های جهان برای ادامه ارائه خدمات مراقبت‌های بهداشتی از راه دور، با محدود کردن مواجهه کارکنان پزشکی با ویروس، به پزشکی از راه دور و مشاوره تلفنی اعتماد کردند؛ بنابراین ثابت شده است که پزشکی از راه دور دارای مزایای متعددی، از جمله راحتی، قیمت مناسب و دستیابی به نتایج با کیفیت بالا است.