فرارو- شاخص جرمی بدن یا Body mass index (BMI) ابزاری استاندارد برای ارزیابی سلامت در بیشتر مراکز درمانی به شمار می‌رود. گرچه این شاخص برای دهه‌ها به عنوان اندازه‌گیری اصلی برای سلامتی شما بر اساس اندازه شما مورد استفاده قرار گرفته است، منتقدانی نیز دارد.
به گزارش فرارو، در حقیقت بسیاری ادعا می‌کنند که BMI منسوخ شده و نادرست است و نباید از آن در تنظیمات پزشکی و تناسب اندام استفاده کرد. این مقاله اطلاعات دقیقی از این شاخص، تاریخچه آن و گزینه‌های روی میز برای ارزیابی سلامتی بدن را برای شما فراهم آورده است.
BMI چیست؟
BMI مخفف شاخص جرمی بدن است. در سال ۱۸۳۲ یک ریاضیدان بلژیکی به نام لمبرت آدولف آن را معرفی کرد. وی مقیاس BMI را برای تخمین سریع میزان اضافه وزن و چاقی در یک جمعیت معین ایجاد کرد تا ارزیابی دقیق‌تری به دولت‌ها برای تخصیص منابع بهداشتی و مالی ارائه بدهد.
جالب توجه است که این دانشمند گفت: BMI در مطالعه یک فرد مفید نیست؛ بلکه به منظور تهیه یک تصویر کلی از سلامت کلی جمعیت کاربرد دارد. با این وجود امروز می‌بینیم که این شاخص به طور گسترده‌ای برای اندازه‌گیری سلامت فرد حتی توسط بسیاری از پزشکان استفاده می‌شود. مقیاس BMI بر اساس یک فرمول ریاضی تعیین می‌شود که آیا یک فرد با تقسیم وزن خود برحسب کیلوگرم بر قد خود به توان ۲ در چه محدوده‌ای قرار می‌گیرد.
BMI = وزن (کیلوگرم) / قد x قد (متر)
شاخص BMI طبقه بندی
کمتر از ۱۸.۵ کمبود وزن
۱۸.۵ – ۲۴.۹ وزن طبیعی
۲۵ – ۲۹.۹ اضافه وزن
۳۰ – ۳۴.۹ چاقی کلاس یک (نسبتاًچاق)
۳۵ – ۳۹.۹ چاقی کلاس دو (چاقی شدید)
بیشتر از ۴۰ چاقی کلاس سه (بسیارچاق)
|
شاخص BMI
|
طبقه بندی
|
|
کمتر از 18.5
|
کمبود وزن
|
|
18.5 – 24.9
|
وزن طبیعی
|
|
25 – 29.9
|
اضافه وزن
|
|
30 – 34.9
|
چاقی کلاس یک (نسبتاًچاق)
|
|
35 – 39.9
|
چاقی کلاس دو (چاقی شدید)
|
|
بیشتر از 40
|
چاقی کلاس سه (بسیار چاق)
|
براساس این محاسبه اگر در گروه وزنی "طبیعی" قرار نگیرید، پزشک ممکن است تغییر در سلامتی و سبک زندگی را پیشنهاد بدهد. برخی از کشورها برای نشان دادن بهتر سلامت جمعیت خود این مقیاس BMI را پذیرفته‌اند. به عنوان مثال نشان داده شده است که مردان و زنان آسیایی با BMI پایین‌تر در معرض خطر بیش‌تری از بیماری قلبی هستند. اگرچه این می‌تواند یک تصویر فوری از سلامت فرد براساس وزن فرد به پزشک ارائه دهد، سایر فاکتورها مانند سن، جنس، نژاد، ژنتیک، توده چربی، توده عضلانی و تراکم استخوان را در نظر نمی‌گیرد.
آیا BMI شاخص خوبی برای سلامتی است؟
علیرغم نگرانی از اینکه BMI به طور صحیح سالم بودن فرد را تشخیص نمی‌دهد، بیشتر مطالعات نشان می‌دهد که خطر ابتلا به بیماری مزمن و مرگ زودرس در یک BMI کمتر از ۱۸.۵ (کمبود وزن) یا بالاتر از ۳۰.۰ (چاق) افزایش می‌یابد. به‌عنوان مثال یک مطالعه گذشته نگر در سال ۲۰۱۷ نشان داد، افرادی که BMI ۳۰.۰ یا بیشتر داشتند (چاق) ۱.۵-۲.۷ برابر خطر مرگ بعد از یک پیگیری سی ساله داشته‌اند. مطالعه دیگری نشان داد که در گروه BMI (چاق) ۲۰ ٪ خطر مرگ و میر و بیماری‌های قلبی در مقایسه با گروه "BMI طبیعی" افزایش یافته است.
محققان همچنین دریافتند کسانی که در گروه‌های "کموزن" یا "چاق شدید" و "بسیار چاق" بودند، به ترتیب به طور متوسط ۶.۷ سال و ۳.۷ سال زودتر در مقایسه با افراد درگروه "طبیعی" BMI فوت کردند. مطالعات دیگر نشان داده‌اند که BMI بالاتراز ۳۰.۰ به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی، مشکلات تنفسی، بیماری‌های کلیوی، بیماری کبد چرب غیر الکلی و مشکلات حرکتی افزایش می‌دهد.
BMI توزیع چربی بدن را اندازه گیری نمی‌کند
به گزارش فرارو، موقعیت خاص چربی در بدن یکی دیگر از فاکتور‌های مهم در هنگام بررسی سلامت کلی است و معیاری است که BMI قادر به سنجش آن نیست. چربی فوقانی بدن در قسمت میانی و چربی احشایی بیشتر از چربی پایین بدن در اطراف ران و ناحیه باسن به رابطه با عوارض سلامتی مانند بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط است. بسیاری از متخصصان بهداشت می‌توانند از BMI به عنوان تصویر کلی از خطر چاقی یا کمبود وزن برای یک فرد استفاده کنند؛ اما این فاکتور نباید تنها ابزار تشخیصی مورد استفاده باشد.
گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد!
با وجود بسیاری از نقص‌های BMI هنوز هم به عنوان یک ابزار ارزیابی اولیه استفاده می‌شود؛ زیرا در همه زمینه‌های مراقبت‌های بهداشتی مناسب مقرون به صرفه و در دسترس است. با این حال گزینه‌های دیگری برای BMI وجود دارد که ممکن است شاخص‌های بهتری برای سلامت فرد باشد، هرچند همه آن‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.
اندازه دور کمر
دور کمر بزرگ‌تر از ۳۵ اینچ (۸۵ سانتی متر) در خانم‌ها یا ۴۰ اینچ (۱۰۱.۶ سانتی متر) در مردان نشان دهنده چربی اضافی بدن در ناحیه شکم است که با خطر بالاتر بیماری‌های مزمن همراه است. اندازه‌گیری آن آسان است و فقط برای سنجیدن به یک متر نیاز دارد؛ اما انواع مختلف بدن و ساختار عضلات را در نظر نمی‌گیرد.
کلسترول خون بالا
سطح کلسترول بالاتر از ۲۳۹ میلی گرم در دسی لیتر در مردان و زنان می‌تواند خطر بیش‌تری برای شرایط سلامتی داشته باشد.
افزایش تری گلیسیرید
نوعی چربی در خون شما وجود دارد که در صورتی که کالری دریافتی شما بیشتر از میزان سوزاندن آن باشد، می‌تواند افزایش یابد. سطح بالای تری گلیسیرید بیش از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر در نظر گرفته می‌شود.
قند خون بالا
سطح قند خون در بزرگ‌سالان اگر به طور مداوم بالاتر از ۱۲۵ میلی گرم در دسی لیترباشد، به عنوان هایپرگلیسمی نیز شناخته می‌شود.
تست‌های آزمایشگاهی اندازه‌گیری‌های مختلف خون مانند: ضربان قلب، کلسترول، سطح گلوکز خون، التهاب و علائم حیاتی است که می‌تواند خطر بیماری مزمن را نشان بدهد.
این فاکتورها بررسی دقیق‌تری از سلامت متابولیسم فرد را ارائه می‌دهند و فقط به چربی بدن برای اندازه‌گیری سلامت اتکا نمی‌کنند.
کلام آخر
شاخص توده بدن (BMI) ابزاری بسیار بحث‌برانگیز برای ارزیابی سلامت است که برای تخمین چربی بدن فرد و خطر اضافه وزن به‌درستی طراحی نشده است. این شاخص شاید بتواند در مقیاس جمعیت یک کشور کارآمد باشد؛ اما برای ارزیابی سلامت یک فرد به‌تنهایی مناسب نیست. گفته شده است که BMI نمی‌تواند جنبه‌های دیگر سلامتی مانند سن، جنس، توده چربی، توده عضلانی، نژاد، ژنتیک و سابقه پزشکی را در نظر بگیرد. به‌علاوه نشان داده شده است که استفاده از آن به عنوان تنها پیش‌بینی کننده سلامت می‌تواند وسواس در وزن و نابرابری‌های سلامتی را افزایش بدهد. اگرچه BMI می‌تواند به عنوان یک نقطه شروع مفید باشد، نباید تنها ابزار اندازه‌گیری سلامت شما باشد.