دیگر کسی از ایران حساب نمی‌برد؟

کنفدراسیون فوتبال آسیا از یک سو و عربستان و بحرین از سوی دیگر، خدشه بدی به اعتبار فوتبالی ایران وارد کرده‌اند. شاید این نظریه در همان چند خط اول تند و غیرمنصفانه به نظر بیاید؛ ولی پذیرش واقعیتی غیر از این، ارتباط مستقیمی به کتمان‌کردن واقعیت دارد.

ماجرا از این قرار است که AFC تصمیم گرفت در هیچ سطحی از بازی‌های قاره‌ای، میزبانی به تیم‌های ایرانی ندهد! عمق فاجعه چنین تصمیمی زمانی مشخص می‌شود که کشوری مثل عربستان در هر دو بخش باشگاهی و ملی توانسته میزبانی به دست بیاورد. تا همین‌جا پر واضح است که چنین امری شکست سنگینی برای فوتبال ایران در پی داشته که فوتبالش سه سهمیه مستقیم در لیگ قهرمانان آسیا دارد و اگر فولاد هم بتواند در بازی پلی‌آف از سد رقیبش بگذرد، آن وقت چهار نماینده از کشورمان باید در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا به مصاف رقبا بروند.

از آنجا که AFC تصمیم گرفته بازی‌های هر گروه را به صورت متمرکز برگزار کند پس هر چهار نماینده ایران درخواست میزبانی دادند و امید داشتند کنفدراسیون فوتبال ایران بالاخره با توجه به قدرتی که ایران در عرصه فوتبال آسیا دارد، میزبانی یکی از گروه‌ها را به ایران بدهد؛ چون به غیر از پرسپولیس، سه تیم دیگر با تیم‌های عربستانی روبه‌رو می‌شدند یا احتمال روبه‌رویی وجود داشت، این‌طور تخمین زده شد که فقط پرسپولیس است که شانس گرفتن میزبانی دارد؛ اما کنفدراسیون فوتبال آسیا با میزبان‌کردن هند در آسیا، پرسپولیس را هم به گوا فرستاد تا مشخص شود در گروهی که کوچک‌ترین رخداد سیاسی در آن شکل نمی‌گرفت هم رغبتی به دادن میزبانی به ایرانی‌ها ندارد.

فاجعه زمانی شکل واقعی به خود گرفت که عربستان را میزبان استقلال کرد و خبر داد که این تیم پرطرفدار ایرانی باید به عربستان سفر و در خاک این کشور بازی‌های مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا را برگزار کند.

بد باختیم

طبیعتا فرستادن استقلال به عربستان بیش از آنکه از لحاظ ورزشی اهمیت داشته باشد، جنبه سیاسی دارد. به غیر از استقلال، اگر فولاد هم به مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا برسد، آن‌ها هم باید به عربستان بروند و بازی‌هایشان رابرگزار کنند؛ اما مشکل اینجاست که به دلیل اختلافات دیپلماتیک بین دو کشور عربستان و ایران، نمایندگان عربستانی در پنج سال اخیر حاضر به شرکت در مسابقات آسیایی در ایران نشده‌اند و همواره به این بهانه که ایران امنیت لازم را ندارد از حضور در این کشور سر باز زده‌اند.

این‌طور شد که در پنج سال اخیر همواره بازی نمایندگان ایران و عربستان در کشور ثالث برگزار می‌شد. دلیل این اتفاق هم که دیگر بر کسی پوشیده نیست و به ماجرای بالا‌رفتن از سفارت عربستان در تهران برمی‌گردد. اگرچه عده‌ای «خودسر» در ایران باعث تیره‌کردن روابط دیپلماتیک دو کشور شدند؛ ولی حمایت AFC از تیم‌های عربستانی در این پرونده این فضا را به وجود آورد که حق با عربستانی‌هاست.

البته از آنجا که بازی ایران و عربستان هم در زمین ثالث برگزار می‌شد، طرف ایرانی دست‌کم از لحاظ سیاسی خوشحال بود که در حقش اجحاف نشده است. حالا، اما سناریو کاملا متفاوت شده؛ عربستانی‌ها همچنان بر ناامنی در ایران تأکید دارند و از طرفی دیگر زیر بار این موضوع هم نمی‌روند که با تیم‌های ایرانی در زمینی بی‌طرف بازی کنند. با قدرتی که آن‌ها پیدا کرده‌اند و با حمایت AFC این تیم‌های ایرانی هستند که بدون حرف و حدیث باید به عربستان بروند و بازی کنند!

اینجاست که توازن قدرت نه‌تن‌ها در حوزه فوتبال، بلکه در عرصه سیاست نیز به هم خورده و به نظر می‌رسد ایران دیگر وزنی را که باید در این پرونده‌ها نمی‌تواند داشته باشد! نه جایی برای اعتراض است و نه قدرتی برای نفرستادن تیم پرهوادار استقلال به عربستان.

بحرین هم قد کشید

هنوز مسئولان ورزشی و سیاسی در شوک میزبانی عربستانی‌ها از تیم‌های ایرانی بودند که کنفدراسیون فوتبال آسیا ضربه نهایی را هم به فوتبال ایران وارد کرد؛ این بار بالاتر از سطح باشگاهی، خبر رسید که میزبانی مرحله انتخابی جام جهانی هم به بحرین سپرده شده است! این اتفاق در شرایطی رخ داده که ایران در گروه سوم رقابت‌های انتخابی در کنار عراق، بحرین، کامبوج و هنگ‌کنگ قرار گرفته و سه بازی از چهار دیدار مرحله رفت را خارج از خانه بازی کرده است. ایران از چهار بازی مرحله رفت این رقابت‌ها دو برد و دو شکست داشته و با شش امتیاز در گروه سوم، پشت سر تیم‌های عراق و بحرین با ۱۱ و ۹ امتیاز ایستاده است.

عجیب اینکه AFC با نفوذ عربستان به‌عنوان متحد شماره یک بحرین در منطقه، میزبانی این گروه از رقابت‌ها را هم به بحرین سپرد تا علنا شانس ایران برای رسیدن به جام جهانی ۲۰۲۲ از چیزی که روی کاغذ بود، کمتر هم شود! این اتفاق در حالی رخ داد که چند روز پیش رئیس جدید فدراسیون فوتبال ایران دیداری با وزیر امور خارجه، وزیر ورزش و صالحی‌امیری به‌عنوان رئیس کمیته ملی المپیک داشت و امیدوار بود از طریق رایزنی بتواند میزبانی را برای تیم ملی ایران بگیرد. البته زودتر از حد تصور، کنفدراسیون فوتبال آسیا آب پاکی را روی دست ایران ریخت و میزبانی را به بحرین سپرد.

توان سیاسی ایران هم کم شده است؟

در اینکه مدیریت فوتبال ایران در دهه اخیر سیر نزولی داشته و رفته‌رفته از قدرت تصمیم‌گیری‌اش کاسته شده، تردیدی نیست. ابتدا با مدیریت کفاشیان و سپس با مدیریت مهدی تاج، تأثیرگذاری ایران در تصمیمات کلان AFC کاهش یافت تا اینکه رسما این کشور از دایره تصمیمات کنفدراسیون فوتبال آسیا خارج شد.

عجیب‌تر آنکه مهدی تاج، رئیس سابق فدارسیون فوتبال ایران همچنان به‌عنوان یکی از نواب رئیس این کنفدراسیون مشغول به کار است؛ ولی به نظر می‌رسد مثل همیشه توانی در تصمیم‌گیری برای امورات اساسی ندارد.

ایران تا قبل از پیوند دوباره عربستان و قطر، با استناد به روابط دیپلماتیکش با قطر، حرفی مهم‌تر برای گفتن در تصمیمات مهم منطقه‌ای داشت؛ ولی از زمانی که روابط عربستان و قطر شکل گرفته، قطری‌ها هم به طور آرامی به سوی عربستان چرخیده‌اند تا دست‌کم در امورات فوتبالی حامی کشور عربستان شوند. رایزنی‌های بی‌نتیجه در سطح دیپلماتیک برای گرفتن میزبانی برای تیم ملی ایران، یکی از نشانه‌هایی است که سیاست منطقه‌ای ایران هم مثل فوتبالش، رو به افول گذاشته است.