تعلیق موقت فدراسیون جودو و تبعات منفی‌اش در حالی چهره ورزش ایران را در سطح جهانی خدشه‌دار کرده که رفتار‌های غیرحرفه‌ای مسئولان این فدراسیون بیش از پیش به این معضل دامن زده است. تیر همه انتقادات سمت آرش میراسماعیلی است؛ پرافتخارترین جودوکار کشور که حالا بر مسند ریاست فدراسیون جودو نشسته است. از زمانی که رسیدگی به پرونده تعلیق جودو در دادگاه بین‌المللی حکمیت ورزش (CAS) به جریان افتاده، او مدام با همه در کش‌وقوس بوده است. یکی از کشمکش‌های او با نصرالله سجادی، مشاور عالی رئیس کمیته ملی المپیک بود. سجادی صراحتا گفته بود در صورتی به این دادگاه می‌رود که میراسماعیلی در این جلسه حضور نداشته باشد؛ مگر به این شرط که سکوت کند و نسنجیده اظهارنظر نکند.
بعد از آن هم جنجال‌های ماجرای انتصاب حسین کردمیهن در کمیته فرهنگی این فدراسیون به وجود آمد؛ فردی که گفته می‌شود سردسته گروهی بود که از دیوار سفارت عربستان بالا رفتند. به‌تازگی هم داستان پاسپورت محمد بریمانلو، تنها جودوکار مطرح حال حاضر تیم ملی به وجود آمده است. فدراسیون مدت‌هاست پاسپورت بریمانلو را نگه داشته و با این حرکت عملا مانع خروج او از کشور شده است؛ تا شاید مبادا بریمانلو نیز مثل سعید ملایی فرار را بر قرار ترجیح دهد. کوروش خسرویار، رئیس پیشین هیئت جودوی خراسان شمالی که همشهری محمد بریمانلو است، بیشتر در‌این‌باره توضیح می‌دهد. گفت‌وگو با داور بین‌المللی جودو و عضو هیئت‌رئیسه فدراسیون جهانی کوراش در این رابطه می‌خوانید.
آقای خسرویار داستان گذرنامه محمد بریمانلو چیست؟ چند روز پیش گفته بودید فدراسیون جودو، گذرنامه این ورزشکار را گرفته و به او پس نمی‌دهد.
این اتفاق‌ها به بحث تعلیق فدراسیون جودو و مهاجرت سعید ملایی بر‌می‌گردد. الان کار به جایی رسیده که موضوع جودو از فضای ورزشی خود خارج شده است. به عقیده من اصلا لزومی نداشت ملایی به مسابقات قهرمانی جهان توکیو اعزام شود. سعید آن زمان نفر اول وزن ۸۱ کیلوگرم دنیا بود. هدف از این اعزام کسب امتیاز برای گرفتن سهمیه المپیک بود، اما سعید نیازی به امتیاز این مسابقات نداشت، چون جایگاهش در رده‌بندی جهانی مستحکم بود. سعید اگر از آن زمان تا الان هم در خانه نشسته بود، باز هم سهمیه المپیک را می‌گرفت. همین الان هم با وجود اینکه از ایران رفته، سهمیه‌اش برای المپیک محفوظ است.
عوض ملایی، بریمانلو نیاز به جمع‌کردن امتیاز داشت و باید در این مسابقات شرکت می‌کرد که اعزام نشد. بریمانلو اگر در مسابقات جهانی شرکت کرده بود، سهمیه‌اش قطعی شده بود. متأسفانه با بی‌تدبیری‌ای که در آن مقطع رخ داد، یک تیم دونفره به توکیو رفت که نتیجه‌اش این شد. مقصر این اتفاق فدراسیون جودو است. شورای برون‌مرزی وزارت ورزش و جوانان مجوز اعزام به رقابت‌های جهانی را برای ملایی، بریمانلو، مجید زارعیان، مربی و آرش میراسماعیلی رئیس فدراسیون صادر کرده بود، ولی از این چهار نفر فقط زارعیان و ملایی رفتند.
یعنی شما معتقدید فدراسیون جودو مقصر حواشی مسابقات جهانی است؟
بله صددرصد. آقای میراسماعیلی رئیس فدراسیون است و مجوز اعزام گرفته. ایشان باید در حاشیه این مسابقات در مجمع سالانه فدراسیون جهانی جودو شرکت می‌کرده. سؤال اینجاست که چرا او حاضر نشده به این رقابت‌ها برود؟ اگر او رفته بود، می‌توانست فضا را مدیریت کند که این اتفاق‌ها نیفتد. اگر قرار بر اعزام بود، باید همه با هم می‌رفتند. بریمانلو را که از همه بیشتر به کسب امتیاز نیاز داشت نبردند، به جایش ملایی را فرستادند.
ولی آن موقع گفته شد که سعید ملایی با اصرار محمدرضا داورزنی، معاون وقت وزارت ورزش که رئیس شورای برون‌مرزی هم بود، مجوز خروج از کشور را گرفته است. فدراسیون اصلا نمی‌خواسته تیمی به این مسابقات بفرستد، چون مشخص بوده که او یا بریمانلو صددرصد به نماینده اسرائیل می‌خورند.
نه این‌طور نیست. فدراسیون جودو خودش از شورای برون‌مرزی درخواست صدور مجوز برای این چهار نفر را داده و آن‌ها هم موافقت کرده‌اند.
آخر این حرف‌ها قدری با هم جور در‌نمی‌آید. پس صحبت‌های ملایی چه می‌شود؟ او همان موقع بعد از باخت‌های عامدانه‌اش، به صراحت در گفتگو با رسانه‌های آن‌طرفی گفت که دیگر به ایران برنمی‌گردد. حتی شنیده می‌شود ملایی به مسئولان ورزش کشور گفته بود اگر راه‌حلی برای عدم رویارویی او با نماینده‌های اسرائیل پیدا نکنند، مهاجرت می‌کند.
ببینید، همسر ملایی در آلمان بود. او خیلی راحت به آلمان رفت‌وآمد داشت. آنجا تمرین می‌کرد. در بوندسلیگا بازی می‌کرد. شما وقتی در کشوری مثل آلمان شرایط ورزش حرفه‌ای را داشته باشی، خواه ناخواه اقامت هم می‌گیری. پس موضوع ملایی بحث مهاجرت یا پناهندگی نبود.
یعنی ادعا‌هایی که ملایی در مسابقات جهانی بر زبان آورد، از پیش تعیین‌شده نبود؟
من در موقعیت مسابقات نبودم و در شرایط ملایی نیستم. نمی‌دانم چه اتفاقاتی افتاد که او ابتدا به نماینده بلژیک باخت و بعد هم سکوی سوم تا پنجمی را از دست داد. باور دارم هیچ دلیلی نداشت که او اعزام شود. اگر سوءمدیریت ایجاد شده باید بیایند و جواب دهند. اگر رئیس فدراسیون یا به قول شما وزارتخانه اصرار داشته ملایی به مسابقات جهانی برود، بیایند و بگویند دلیلشان چه بوده است. درباره صحبت‌های ملایی هم باید بگویم که همه ورزشکاران سربازان کشور هستند و وظیفه سرباز این است که از کشورش محافظت کند. مسئولان هم وظیفه‌شان این است که سازوکار لازم را مهیا کنند تا این سربازان به دنبال تقویت غرور ملی باشند. هر جایی هرکدام از این طرفین کوتاهی کنند، این قطار از ریل خوش خارج می‌شود. به نظر من رفتار ملایی اصلا حرفه‌ای نبود.
موضوع بحث بریمانلو بود، اما با مرور اتفاقات گذشته از آن دور شدیم. چرا فدراسیون جودو گذرنامه او را ضبط کرده و به او نمی‌دهد؟
نمی‌دانم، واقعا اصلا این کار قشنگ نیست. وقتی یک اتفاق این‌چنینی می‌افتد ما نه باید آن را خیلی سیاه ببینیم و نه خیلی سفید. بریمانلو اگر می‌خواست مهاجرت کند، رفته بود. او اصلا برنامه‌ای برای رفتن یا پناهندگی ندارد که پاسپورتش را گرفتند و به او پس نمی‌دهند. این ورزشکار در حال حاضر از ازمیر ترکیه و بوندسلیگای آلمان پیشنهاد لژیونرشدن دارد، اما نتوانسته حرکتی انجام بدهد. بریمانلو هم مثل سایر ورزشکاران است و نباید این حق از او گرفته شود. وقتی سقف قرارداد‌های لیگ ایران زیر ۳۰ میلیون است، نباید از ورزشکار توقع داشت خودش را محدود به مسابقات داخلی کند. این رقم، پول مکمل‌های یک ورزشکار ملی‌پوش هم نمی‌شود. الان بهترین لیگ جودوی دنیا، بوندسلیگاست که سطح بالایی دارد.
بریمانلو می‌تواند در این لیگ شرکت کند و علاوه بر ارتقای عملکرد فنی خود، به معیشتش هم برسد. با این شرایط اصلا دلیلی ندارد که او برود و پناهنده شود. بعد از اینکه این شرایط برای فدراسیون جودو اتفاق افتاد ما پیگیر برنامه‌های او شدیم و در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد استخدامش کردیم. خود من مدیر تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد خراسان شمالی هستم. او را وارد تیم ملی کوراش کردیم که اگر جودو تعلیق شد، حداقل بتواند در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ و بازی‌های داخل سالن شرکت کند. ما بهتر است به جای اینکه مسائل را سیاسی کنیم به ورزشکار کمک کنیم تا از این شرایط بحرانی خارج شود. مانع پیشرفت او نشویم.
اگر جودوی ایران از تعلیق خارج شود، او شانس کسب سهمیه المپیک را دارد؟
بله او از طریق قاره آسیا می‌تواند سهمیه المپیک را کسب کند. فدراسیون جهانی جودو تقویم جدید خود را اعلام کرده است. همه چیز که در حال حاضر در جودوی ایران تعطیل است و تیم ملی وجود ندارد. فدراسیون باید الان او را به اردو‌های خارج از کشور بفرستد تا بتواند تمریناتش را انجام دهد که ان‌شاءالله اگر نتیجه دادگاه به نفع جودوی ایران بود، عقب نماند. در هر صورت ما نیازمند تعامل با فدراسیون جهانی جودو هستیم. ای‌کاش از این فرصت یک‌سال‌و‌نیمه‌ای که به وجود آمده بود، استفاده می‌کردیم و حداقل می‌توانستیم در بحث زیرساخت‌ها، آموزش و پشتوانه‌سازی کاری از پیش ببریم، اما با بی‌توجهی مسئولان فدراسیون، این قدم هم برنداشته نشد. در این مدت دو ظلم بزرگ به جامعه جودو شد؛ هم تعلیق شدیم و هم بقیه فرصت‌ها را در داخل از دست دادیم.
اگر نتیجه دادگاه CAS به ضرر ایران بود، آن وقت راهی پیدا می‌شود که بریمانلو بتواند در المپیک توکیو شرکت کند؟
معلوم نیست. همه این‌ها به نظر فدراسیون جهانی جودو بستگی دارد. بریمانلو که پناهنده نشده است که راه دیگری پیش‌رو داشته باشد. وقتی کشوری تعلیق می‌شود یعنی عضویت آن کشور در فدراسیون جهانی مربوطه از بین رفته است. موضوع مثل ورزش روسیه نیست که بگوییم می‌شود با پرچم IOC در المپیک مسابقه داد. آن‌ها به خاطر اینکه مرتکب دوپینگ‌های سازمان‌یافته شده‌اند، تنها از اینکه با پرچم کشورشان در المپیک به میدان بیایند، محروم هستند. یا ورزش کویت به خاطر دخالت‌های سیاسی دولتش چهار سال همین مشکل را داشت. اما مشکل جودوی ایران بحث تعلیق و ازبین‌رفتن عضویتمان در فدراسیون جهانی است. خدا کند تعلیق نشویم، چون اگر این اتفاق بیفتد تبعاتش خیلی سخت خواهد بود. اول اینکه گریبان کل ورزش را می‌گیرد، بعد هم اینکه برگشتن دوباره ما به فدراسیون جهانی سخت‌تر از قبل خواهد بود؛ چراکه فدراسیون جهانی همچنان بر مواضع خود که همان رویارویی با اسرائیل است تأکید می‌کند و مشکل پابرجاست.
دادگاه تعلیق جودوی ایران شهریور برگزار شده، اما هنوز رأی آن صادر نشده و دو بار است که به تعویق می‌افتد. دلیلش چیست؟
به هر حال این پرونده الان شرایط حساسی دارد و مشکلات آن مباحث ورزشی نیست. من فکر می‌کنم، چون ابعاد سیاسی پیدا کرده، دادگاه بین‌المللی حکمیت ورزش با به‌تعویق‌افتادن رأی، دارد فرصتی ایجاد می‌کند که طرفین دعوا خودشان به نتیجه‌ای برسند و موضوع همین‌جا فیصله پیدا کند.
متأسفانه ما نتوانستیم با فدراسیون جهانی به توافقی برسیم. در این شرایط بعید است که دادگاه CAS رأی به نفع ما صادر کند. شما آینده را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
راستش نمی‌دانم چه بگویم. متأسفانه ورزش ایران تا الان نتوانسته در هیچ‌کدام از دادگاه‌های CAS برنده باشد. در هر رشته‌ای به غیر از جودو که ما به مشکل خوردیم، بازنده شدیم. ای‌کاش با فدراسیون جهانی جودو هم تعامل می‌کردیم که کار به اینجا کشیده نمی‌شد. فدراسیون در این زمینه اصلا خوب عمل نکرده است.
به جای اینکه ما بیاییم از فدراسیون جهانی جودو شکایت کنیم، راهکار دیگری هم بود. مثلا می‌آمدیم از مقامات و آدم‌هایی که در سطح بین‌المللی داریم و صاحب نفوذ هستند، استفاده می‌کردیم تا با رایزنی کار را حل کنیم. فدراسیون جودو تا پیش از این سه بار دیگر هم تعلیق شده، اما هر سه بار به همین روش از این مخمصه نجات پیدا کرد.
اینکه می‌گویید سه بار دیگر تعلیق شدیم، منظورتان همان هشدار‌ها و تهدید‌هایی است که چند سال اخیر بر سر معضل عدم رویارویی ایرانی‌ها با اسرائیلی‌ها می‌شده است؟
نه، ما واقعا تعلیق شدیم، اما آن را رسانه‌ای نکردند، چون پشت پرده مسئولان وقت توانستند با رایزنی و روابط دیپلماتیک حلش کنند. مثلا یک بار به خاطر اساس‌نامه تعلیق شدیم؛ طوری که یادم می‌آید تیم نوجوانان و جوانان ما از شرکت در رقابت‌های قهرمانی آسیا ممنوع شدند. این اتفاق زمان ریاست آقای رستگار افتاد. خود من داور این مسابقات بودم. مسابقات در هنگ‌کنگ برگزار می‌شد و بچه‌های ما وقتی به سنگاپور رسیدند از همان‌جا آن‌ها را به ایران برگرداندند. مسئولان وقت فدراسیون آن زمان به واسطه سردار درخشان که رابطه خوبی با فدراسیون جهانی داشت این مشکل را حل کردند، بدون اینکه آن را رسانه‌ای کنند. آن موقع کسی جلوی دوربین نرفت و دنبال دیده‌شدن نبود. رئیس فعلی فدراسیون جودو اگر کمی پخته می‌بود و دنبال رسانه‌ای‌شدن تعلیق فدراسیون نبود، می‌توانست تعلیق فدراسیون را حل کند که کار به اینجا نکشد.