بسیاری از معامله‌گران ارزی در دو روز اخیر چنین سوالی را مطرح می‌کنند، «آیا دلاری را که بالای مرز ۲۶ هزار تومانی خریده‌ام، به فروش برسانم؟» اسکناس آمریکایی در هفته جاری نه تنها نتوانست از سد ۲۶ هزار تومان عبور کند، بلکه در مقطعی تا محدوده ۲۵ هزار و ۶۰۰ تومان هم پایین رفت.
به گزارش دنیای اقتصاد؛ دیروز نیز تقاضای خاصی در بازار ارز وجود نداشت و در نتیجه بهای دلار ۵۰ تومان دیگر افت کرد و روی عدد ۲۵ هزار و ۷۰۰ تومان قرار گرفت. روند کم تقاضای بازار موجب شده است که برخی از معامله‌گران دچار دودلی و تردید شوند.
این احساس خصوصا برای کسانی صدق می‌کند که دلار خود را بالای ۲۶ هزار تومان خریده‌اند؛ آن‌ها بین دو تصمیم سردرگم هستند؛ آیا صبر کنند تا بازار بار دیگر به بالای مرز روانی ۲۶ هزار تومانی بازگردد یا همین الان از هراس افت بیشتر قیمت‌ها، اقدام به فروش ارز خود با ضرر محسوسی کنند؟
سیگنال‌های متناقض به بازار ارز
تصمیم‌گیری برای این گروه از تشکیک‌گرایان دشوار است؛ چراکه بازار سیگنال‌های متناقضی را به آن‌ها ارسال می‌کند. از یکسو، نرخ حواله درهم بالای محدوده ۷ هزار و ۱۰۰ تومانی در نوسان است و این به معنای آن است که دلار در بازار داخلی می‌تواند به بالای ۲۶ هزار تومان قدم بگذارد. در مقابل، معامله‌گران هیچ نشانه محسوسی از خریداران یافت نمی‌کنند که نشان از تحرک تقاضا برای اسکناس داشته باشد.
در یک ماه گذشته نیز روند بازار بیشتر تعادلی بوده و خبری از نوسان‌های سنگین افزایشی و کاهشی نبوده است. این به آن معناست که بیشتر معامله‌گران میان مدت نتوانسته‌اند سود یا ضرر خاصی را به دست بیاورند و تنها سرمایه آن‌ها در این بازه زمانی سوخت شده است. معامله‌گران نمی‌دانند به‌واسطه سیگنال درهم برای بازگشت دلار به بالای مرز ۲۶ هزار تومانی صبر کنند یا با توجه به علامت کاهش تقاضا در بازار داخلی اقدام به فروش کنند.
وقایع سیاسی نامعلوم و شک گرایی
وقایع سیاسی آینده توانایی آن را دارند که تغییرات عمده‌ای در سمت و سوی انتظارات معامله‌گران بازار ایجاد کنند. بسیاری از معامله‌گران نمی‌توانند حدس بزنند وقایع آینده به چه صورت خواهد بود؛ حدس‌هایی درباره این اتفاقات دارند، ولی تا کنون حاضر نشده‌اند برای حدس‌های خود ریسک خرید و فروش خاصی را صورت بدهند. در هر صورت تا سه هفته دیگر دولت جدید آمریکا آغاز به کار خواهد کرد و انتظار‌های فعلی به این صورت است که فشار حداکثری با حضور بایدن خاتمه خواهد یافت.
با این حال، بازار بیشتر در انتظار آن خواهد بود که تکلیف برجام و تحریم‌ها مشخص شود. مسلما اگر معامله‌گران حس کنند که قرار است تحریم‌ها برداشته شوند، فروش‌های خود را به میزان بیشتری بالا خواهند برد و قیمت هم در این سطح ۲۵ هزار تومانی باقی نخواهد ماند و در موج نزولی جدیدی قرار خواهد گرفت. در مقابل، حس اینکه تحریم‌ها قرار نیست به راحتی برداشته شوند، می‌تواند تا حدی سمت و سوی تقاضا در بازار را تقویت کند. در واقع، بخش زیادی از آینده بازار، وابسته به اخبار سیاسی مربوط به برجام است که در حال حاضر سرنوشت آن مشخص نیست.
افت دلار پیش از پایان دوره ترامپ؟
برخی از فعالان اعتقاد دارند با نزدیک شدن به پایان دوران ترامپ، میزان فروش‌های ارزی در بازار بالا خواهد گرفت. به عبارتی این گروه باور دارند، ریسک ترامپ همچنان بعد از انتخابات آمریکا برای برخی از معامله‌گران داخلی جدی بوده است و در روز‌های پایانی کار او به پیشواز افت بیشتر قیمت‌ها خواهند رفت. البته افرادی در بازار حضور دارند که معتقدند نباید وقایع آتی بازار را فقط بر اساس اخبار سیاسی تحلیل کرد.
به باور این افراد، تا زمانی که نقدینگی در سطح بالایی قرار دارد و نرخ تورم هم نزول معناداری پیدا نکرده است، نباید انتظار افت شدیدی را در بازار ارز داشت؛ آن‌ها اعتقاد دارند، بازار ارز همچنان ظرفیت افزایش قیمت را دارد. با این حال، نباید از نظر دور داشت که کاهش تحریم‌ها هم حتی می‌تواند اثرات شگرفی روی درآمد‌های ارزی و دسترسی به آن‌ها داشته باشد. به عنوان مثال، ایران طلب‌های بسیاری از چین، کره‌جنوبی و عراق دارد و منابع ارزی بعضا در این کشور‌ها بلوکه شده است.
دسترسی به آن‌ها می‌تواند سمت عرضه را در بازار تقویت می‌کند یا حداقل به میزان زیادی از فشار تقاضا بکاهد. در یکی از آخرین خبر‌ها آمده بود که وزارت برق عراق بابت واردات گاز بیش از معادل ۵ میلیارد دلار به شرکت ملی گاز ایران بدهکار است. تسویه همین یک قلم بدهی به معنای آن است که واردات دو ماه کشور تقریبا از لحاظ تامین ارز دیگر مشکلی نخواهد داشت. در هر صورت، در حال حاضر هیچ گروهی در بازار حاضر نشده است که ریسک کند و خرید و فروش بزرگی را صورت دهد.
در بازار سکه هم چنین فضایی وجود دارد؛ با این تفاوت که تمایل به فروش کمی بیشتر از بازار ارز بوده است. دیروز سکه امامی ۵۰ هزار تومان افت دیگر را تجربه کرد و به بهای ۱۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان رسید. فلز گران‌بهای داخلی روز دوشنبه نیز ۱۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داده بود.
اقدام دموکرات‌ها حامی ارزش طلا
طلا در بازار جهانی روز گذشته با افزایش نسبتا ملایمی در حوالی مرز ۱۸۸۰ دلاری نوسانات به نسبت خفیفی داشت. کاهش ارزش دلار آمریکا که یکی از دلایل رشد قیمت هر اونس طلا در روز سه‌شنبه بود، سبب شد تا شاخص دلار که نشان دهنده ارزش پول آمریکا در برابر پنج ارز معتبر جهانی است، در آستانه از دست دادن مرز ۹۰ واحدی قرار بگیرد. مهم‌ترین عامل رشد طلا و کاهش ارزش دلار، افزایش امیدواری به به اجرا درآمدن کمک‌های مستقیم بزرگ‌تر به شهروندان آمریکایی از سوی مجلس نمایندگان ایالات‌متحده بود. البته از طرف دیگر عاملی که رشد طلا را محدود کرد و اجازه نداد تا طلا بتواند تهدیدی جدی برای مرز ۱۹۰۰ دلاری را در روز گذشته رقم بزند، افزایش تمایل به ریسک در سرمایه‌گذاران بود.
موضوعی که همواره سبب کاهش تقاضا در بازار‌های بدون ریسک مانند طلا می‌شود. در حالی بازار‌ها در حال ورود به سال ۲۰۲۱ هستند که بازار‌های سهام در یکی از بالاترین ارزش‌های خود به سر میبرند و به‌رغم بهبود چشم‌انداز اقتصادی ناشی از آغاز توزیع واکسن در کشور‌های مختلف هنوز انتظارات از اقدامات حمایتی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی بالا است. با وجود این شاخص‌های کلان، اما اغلب تحلیل‌گران انتظار روندی صعودی برای طلا در نیمه اول سال آینده را دارند.
با اینکه در سال پیش‌رو به دلیل گسترش فرآیند واکسیناسیون ریکاوری اقتصادی با سرعت بیشتری به مسیر خود ادامه خواهد داد، اما سیاست‌های پولی انبساطی عامل حمایت‌کننده‌ای است که در سال ۲۰۲۱، از قیمت این فلز ارزشمند پشتیبانی خواهد کرد. در صورتی که قدرت عوامل صعودی و نزولی با هم برابری کند، به احتمال زیاد در سه ماه اول سال ۲۰۲۱، طلا در بازه ۱۸۵۰ تا ۲ هزار دلار نوسان خواهد کرد.
مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت دموکرات در حال تنظیم مصوبه‌ای است که طبق آن مقدار مبلغ کمک پرداختی به آمریکایی‌ها به ۲ هزار دلار خواهد رسید. در صورت تصویب چنین موضوعی احتمالا بازار‌های مختلف از بازار‌های پر ریسک گرفته تا پناهگاه‌های امن دارایی از آن استقبال خواهند کرد.