تغییر تابعیت ورزشکاران ایرانی در حالی به یکی از معضلات ناامیدکننده و تکراری ورزش کشور تبدیل شده که با کوچ بی‌بازگشت ورزشکاران معلول ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است. ورزش ایران که به خاطر مهاجرت سؤال‌برانگیز سعید ملایی، عضو پیشین تیم ملی جودو، خطر جدی محرومیت از میادین بین‌المللی را پیش‌روی خود می‌بیند، حالا باید دغدغه پناهندگی ورزشکاران معلول را هم به بقیه مشکلات خود اضافه کند؛ بحث مهاجرت ورزشکاران ملی‌پوش معلول ایرانی، برای نخستین‌بار، سال گذشته بود که رسانه‌ای شد.
خبرگزاری ایسنا روز سه‌شنبه ۲۱ خرداد ۹۸ در خبری اعلام کرد، «پوریا جلالی‌پور» یکی از کما‌ن‌داران تیم ملی ریکرو که موفق به کسب سهمیه بازی‌های پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو در مسابقات هلند شد، همراه تیم ملی به ایران برنگشت تا شائبه پناهندگی او رنگ واقعیت به خود بگیرد.
غلامرضا شعبانی‌بهار، رئیس فدراسیون تیراندازی با کمان، آن زمان گفت: «برادر جلایی‌پور در بلژیک زندگی می‌کند. او به هلند آمده بود تا مسابقات را ببینید و بردارش را هم تشویق می‌کرد. وقتی مسابقه تمام شد، متوجه شدیم جلایی‌پور بدون اطلاع سرپرست تیم، همراه برادرش به بلژیک رفته است. البته بعد از غیبت او، این موضوع را ازطریق سفارت ایران و پلیس این کشور پیگیری کردیم تا بتوانیم او را به کشور بازگردانیم. ما که نمی‌توانیم به ورزشکار قفل و زنجیر بزنیم». مسئولان فدراسیون تیروکمان همچنین دراینباره اعلام کردند جلایی‌پور ویزای شینگن یک‌ماهه دارد و او بعد از این مدت به کشور بازخواهد گشت، اما بعد از این مدت خبری از بازگشت کماندار پارالمپیکی نشد.
خبر اعلام پناهندگی پوریا جلایی‌پور در اروپا پارسال در حالی منتشر شد که در همان ایام از مهاجرت دو ملی‌پوش معلول دیگر پرده برداشته شد؛ «عماد خلج» یکی‌دیگر از ورزشکاران معلول کمانداری بود که روز ۲۲ خرداد به خبرگزاری فارس گفت در کانادا حضور دارد و منتظر است تا بحث مهاجرتش به آمریکا نهایی شود. خلج که برای مسابقات جهانی به لاس‌وگاس رفته بود، در آمریکا ماندگار شد و به ایران بازنگشت.
او دراینباره مدعی شد: «همسرم در آمریکا زندگی می‌کند، ولی من در کانادا حضور دارم و منتظرم تا بحث مهاجرتم در آمریکا نهایی شود و به این کشور بروم».
خبر جالب‌تر مربوط به سامان بلاغی، عضو تیم ملی بسکتبال با ویلچر بود. ورزشکاری که در شهریور سال ۹۷ برای حضور در مسابقات جهانی به هامبورگ سفر کرده بود و با ترک اردوی تیم ملی به همراه دیگر بازیکنان به ایران بازنگشت. خبر پناهنده‌شدن بلاغی بعد از گذشت ۱۰ ماه برای اولین‌بار، تیرماه پارسال از سوی رسانه‌های ایران و مقامات فدراسیون بسکتبال مطرح شد. بلاغی همراه با تیم ملی بسکتبال با ویلچر در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴ موفق به کسب مدال برنز شده بود.
حالا تازه‌ترین خبر مهاجرت مربوط به دو عضو تیم ملی دوومیدانی معلولین است؛ محسن کاییدی، پرتابگر پارالمپیکی، با انتشار تصاویری در صفحه شخصی‌اش خبر از تغییر تابعیتش داد.
دارنده مدال طلای بازی‌های پارالمپیک ۲۰۱۲ لندن در ماده پرتاب چکش و نقره پرتاب وزنه با تغییر تابعیت از این پس برای کشور ترکیه در رقابت‌های بین‌المللی به میدان خواهد رفت. کاییدی همچنین در بازی‌های پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو در برزیل موفق به کسب دو مدال برنز در مواد پرتاب وزنه و پرتاب چکش شده بود.
او مدعی است تابعیت ایران و ترکیه را به‌طور هم‌زمان دارد. کاییدی بعد از بازی‌های پاراآسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا، در تیم ملی دوومیدانی جانبازان و معلولین ایران حضور نداشته و مشکلی برای حضور در تیم ترکیه ندارد. طبق قانون هر ورزشکاری که بخواهد تغییر تابعیت بدهد، باید سه سال از حضورش در تیم ملی کشور خودش یا کشوری غیر گذشته باشد. مشکلات مالی، نادیده‌گرفتن ورزشکاران ازسوی متولیان ورزش و اختلاف سلیقه در نحوه انتخاب اعضای تیم ملی، عمده‌ترین دلایلی بوده که باعث شده تا ورزشکارانی ایرانی در سال‌های اخیر خروج از ایران را بر ماندن ترجیح دهند و به پناهندگی در کشور‌های مختلف فکر کنند.
کاییدی نیز جزء آن دسته از ورزشکارانی است که می‌گوید به این خاطر تصمیم به ترک تیم ملی دوومیدانی جانبازان و معلولین گرفته است که توجه چندانی به او و هم‌تیمی‌هایش نشده است.
کاییدی در صحبت‌هایی که تسنیم آن را منتشر کرده می‌گوید: «مشکل اصلی ما ارزش قائل‌نشدن است. بعد از بازی‌های پاراآسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا موضوع مهاجرت به ترکیه از طریق مربی‌ام به اطلاع مسئولان رسید، اما مشخص شد که اهمیتی نداشته، چون اگر برای مسئولان مهم بود، دراینباره حرف می‌زدند. بابت ۳۲ مدالی که در مسابقات جهانی، پاراآسیایی و پارالمپیک گرفته‌ام، فقط ۹۵۰ هزار تومان حقوق ماهانه می‌گیرم. این در حالی است که حقوق یک قهرمان پارالمپیک در ترکیه به اندازه وزیر ورزش این کشور است. زمانی که به من در ترکیه گفتند چقدر حقوق می‌گیرم، خجالت کشیدم که مبلغ را بگویم». محسن کاییدی در حالی خبر دوتابعیتی‌شدنش را رسما اعلام کرد که مدعی شد محمد خالوندی دیگر دومیدانی کار پارالمپیکی کشورمان هم به ترکیه سفر کرده است. دارنده دو مدال طلای پرتاب نیزه بازی‌های پارالمپیک ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ ریودوژانیرو سال ۹۸ در سکوت خبری به ترکیه مهاجرت کرده و تابعیت این کشور را پذیرفته است.
فضای ورزش کشور بعد از تغییر تابعیت سعید ملایی، قهرمان سابق جودوی جهان در مغولستان در حالی ملتهب شده که از آن زمان مهاجرت‌های ورزشکاران سالم و معلول ایرانی شتاب بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است. بعد از پوریا جلالی‌پور، علیرضا فیروزجا، نابغه شطرنج ایران و جهان نیز در اقدامی مشابه در مخالف با عدم سیاست رویارویی با نماینده‌های اسرائیل تابعیت فرانسه را گرفت. در ادامه عکسی از میترا حجازی‌پور، استادبزرگ شطرنج زنان در مسابقات جهانی که بدون حجاب بود، منتشر شد که حاکی از مهاجرت او از کشور بود. اتفاق مهم‌تر دیگر هم مربوط به کیمیا علیزاده، تنها بانوی مدال‌آور ورزش ایران در بازی‌های المپیک بود که او نیز در همین مقطع رسما کناره‌گیری‌اش را از تیم ملی تکواندو اعلام کرد و به هلند رفت.