فرارو- بحران‌های اقتصادی و اجتماعی اخیر زندگی روزمره و روابط افراد را با تغییر و چالش‌های جدیدی مواجه ساخته است. در همین رابطه نهاد خانواده بیش از هر حوزه دیگری تحت تاثیر قرار گرفته است. همزمان با اعمال قرنطینه و طرح حفظ فاصله گذاری اجتماعی در دوران شیوع ویروس کرونا اختلافات خانوادگی، مشاجرات و عدم تفاهم زوجین، کمبود روابط عاطفی و زناشویی، عمیق شدن بحث و اختلافات فرزندان، خصوصا فرزندان کم سن و سال به اوج خود رسیده است. در همین رابطه جهت مواجه صحیح و حل و فصل مسائل داخل خانواده به نظرات و راهکار‌های علمی متخصصان این حوزه و نتایج پژوهش‌های جدید بین‌المللی نیازمند هستیم.
در همین راستا به مرور هفتگی برخی از عناوین خبری حوزه سلامت خانواده و نوجوانان می‌پردازیم.
تاثیر کرونا بر روابط زناشویی
در زمانهای که شیوع ویروس کرونا زمین و زمان را بهم ریخته است، زوج‌ها از نگرانی‌های ریز و درشتی می‌گویند که در دوران قرنطینه و پس از آن روابط و زندگی زناشویی آن‌ها را با چالش‌ها و مسائل جدیدی همراه ساخته است.
ترس از بیمار شدن خود و یا یکی از اعضای خانواده، از دست دادن درآمد، تدریس و کمک به انجام تکالیف فرزندان در شرایط دور کاری از جمله دلمشغولی‌های اظهار شده از سوی بسیاری از زوج‌ها است. بدون شک یکی از این نگرانی‌هایی که به دلایل فرهنگی و اجتماعی کمتر بدان پرداخته می‌شود، کاهش کمی و کیفی روابط زناشویی است، بحرانی‌که بسیاری از زوج‌ها را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است.
یافته‌های تحقیقات جدید بیانگر این واقعیت است که همه گیری ویروس کرونا، برقرای رابطه جنسی مناسب و باکیفیت را با مشکلات بسیار همراه کرده است.
البته اگر شما به عنوان مخاطب این گزارش از گروه زوج‌هایی هستید که قرنطینه و دورکاری باعث بهبود روابطه عاطفی و زناشویی شما شده، باید بدانید که در حدود یک سوم از زوج‌های مورد بررسی در پژوهش مذکور با شما هم عقیده هستند.
این پژوهش با جامعه آماری ۲۰۰۰ نفر و در گروه سنی ۱۸ تا ۸۱ سال در کشور امریکا به انجام رسیده است. از مجموع پاسخگویان ۴۴ درصد از زوج‌ها به کاهش کمی و کیفی رابطه زناشویی خود اشاره کرده اند. روابط عاطفی و عاشقانه ۳۰ درصد از شرکت کنندگان پژوهش با مشکلات جدی همراه بوده است. اما حدود ۲۴ درصد از افراد شرکت کننده، قرنطینه را فرصتی لازم برای استراحت، با هم بودن بیشتر، ترمیم یا بهبود رابطه عاطفی و زناشویی خود می‌دانستند.
اگر چه افراد به طور معمول در اوقات فراغت و سفر تمایل بیشتری به بر قراری رابطه زناشویی با شریک جنسی خود دارند، نتایج این تحقیق نشان می‌داد که در طی چند ماه گذشته توان و تمایل افراد برای برقراری رابطه کاهش یافته است. به عنوان مثال برخی ازمصاحبه شوندگان تابستان امسال را با سال گذشته مقایسه می‌کردند و از اینکه رابطه زناشویی آن‌ها با تابستان سال گذشته قابل مقایسه نیست ابراز نگرانی می‌کردند.
استرس بالا مساوی با کاهش رابطه جنسی
در برخی تحقیقات مرتبط این نتیجه حاصل شده است که با افزایش استرس تمایلات جنسی افراد به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این واقعیت در چند ماه گذشته مسئله دورکاری نیز آرامش زوج‌ها را برهم زده است. زمانهای مفید باهم بودن را به حداقل رسانده و یا آن را با زنگ تلفن و ایمیل‌های کاری همراه کرده است.
دشواری صحبت از روابط زناشویی
به باور کارشناسان این حوزه، صحبت از مسائل و چگونگی رابطه جنسی برای برخی افراد بسیار دشوار است. افراد باید تلاش کنند به نیاز جنسی خود و شریکشان فکر کنند و راهکار‌های کاهش استرس را به کار بگیرند. از تمایلاتشان بگویند و از شریک جنسی‌شان نیز در این باره سوال کنند. همچنین نیاز است که زمان‌هایی در هفته را به بودن در کنار یکدیگر و انجام کار‌ها و تفریحات مشترک اختصاص بدهند.
این باهم بودن به ارتقاء کیفیت روابط زناشویی کمک می‌کند و به زوج‌ها این امکان را می‌دهد تا از تنش‌ها و اضطراب‌ها زندگی روزمره فارق شوند و به صورت جسمی و روانی آماده برقراری روابط عاطفی و زناشویی مناسب شوند. بعلاوه سعی کنید که برخی خرافات و افسانه‌های پیرامون امر جنسی را فراموش کنید. از جمله اینکه که امر جنسی به خودی خود اتفاق می‌افتد و نیاز به هیچ گونه آمادگی جسمی و روانی نیست.
حل معضل دعوای خواهر و برادر‌ها در دوران کرونا
با افزایش فشار‌های روانی ناشی از شیوع کرونا شاهد افزایش مشاجره و بحث فرزندان هستیم. بحث‌های بی انتهای خواهران و برادران بر سر مسائل گوناگون جو و فضای خانه را متشنج می‌سازد. اغلب والدین خود را وارد بحث می‌کنند، اما برخی سعی می‌کنند با بی توجهی این وضعیت را تحمل کنند.
به باور متخصصان، والدین نباید به صورت انفعالی نظاره‌گر این وضعیت باشند، بلکه می‌توانند با به کاربردن مجموعه‌ای از روش‌ها و راهکار‌های صحیح، کنشگر و فعال باشند و رابطه خواهران و برادران را بهبود بخشند. اصلاح رابطه خواهران و برادران خردسال نه تنها باعث ایجاد فضایی آرام و پرنشاط در خانه می‌شود بلکه به ایجاد رابطه پر محبت و قوی بین فرزندان یک خانواده کمک می‌کند. روابطی که در صورت اصلاح در آینده و در سختی‌های زندگی بسیار مفید خواهد بود.
البته نباید این واقعیت را فراموش کرد که هیچ یک از ما خواهر یا برادر خود را انتخاب نکرده ایم و قطعا تفاوت‌ها و تعارض‌ها بسیاری را احساس می‌کنیم. این تفاوت‌ها در میان فرزندان ما نیز وجود دارد و به ایجاد اختلاف و مشاجره بین آن‌ها منجر می‌شود. از آنجاییکه در دنیای پیچیده خارج از خانه، همکلاسی هم دانشگاهی و همکارمان را انتخاب نمی‌کنیم، شاید اصلاح رابطه خواهران یا برادران بهترین فرصت برای تمرین کار کردن با افراد مختلف و حل تعارضات باشد.
کودکانمان با برقراری رابطه صحیح با خواهر یا برادر خود یاد می‌گیرند که تضاد بین شخصیت و منافع دو نفر می‌تواند سازنده و مفید هم باشد و همچنین می‌توانند به این سوال پاسخ دهند که چه کسی هستند و چه هویتی دارند.
اگر شما نیز به دانستن راهکار‌های کمک به کودکان در جهت ایجاد رابطه بهتر با دیگر فرزندان خانواده احتیاج دارید به ادامه مطلب توجه کنید.
صحبت تک به تک
بسیاری از والدین این اشتباه را مرتکب می‌شوند که نصیحت، همدردی، جریمه و مجازات کودکان را با هم و در حضور فرزند دیگر انجام می‌دهند. اگر تمایل به تغیر روابط فرزندانتان با خواهر و برادرشان دارید اولین قدم را بردارید. حتما زمان‌هایی را به صورت مجزا و خصوصی به هریک از فرزندانتان اختصاص بدهید تا بتوانند راجع به خواسته ها، دلمشغولی‌ها و ناراحتی هایشان با شما صحبت کنند. مکالمه خصوصی امکان رقابت و مقایسه را از بین می‌برد و دیگر برنده یا بازنده‌ای وجود نخواهد داشت. همچنین بیننده و تشویق کننده‌ای نیست و عوامل محرکی، چون تمسخر خواهر یا برادر فضا را متشنج نمی‌سازد. در نتیجه فرصت مناسبی برای حل مسائل فرزندان به وجود می‌آید.
راهکار مفید دیگر به تشویق فرزندان در لحظات مناسب مربوط می‌شود. به دقت زمان‌هایی که شاد هستند به درستی با یکدیگر رفتار و یا بازی می‌کنند زیر نظر داشته باشید و سعی کنید با جایزه و تشویق این قبیل رفتار‌های صحیح را تقویت کنید.
هرگز به کودکان اجازه ندهید به یکدیگر فحش و ناسزا بدهند و یا با کلماتی خفت بار و منفی نظیر، خیکی خپل و خنگ یکدیگر را صدا بزنند. باید این نکته را در نظر داشته باشید این قبیل کلمات باعث آسیب‌های روحی عمیقی می‌شود که ممکن است سال‌ها درمان نشود.
کودکان زیر هشت سال غالبا مهارت حل مشکلات و تضاد‌ها را با دیگر اعضای خانواده ندارند و در غالب موارد به کمک والدین به عنوان میانجی احتیاج دارند. در چنین شرایطی هرگز نباید رفتار کودک یا مشکل را نادیده گرفت چرا که عدم مداخله شما به منزله تایید رفتار کودک است. با مداخله منطقی وصحیح، مدیریت ماجرا را به عهده بگیرید و رفتار و انتخاب صحیح را در زمان مناسب آموزش دهید.
هیزم به آتش اختلاف و دعوا اضافه نکنید
هرگز با موافقت و مخالفت قاطع از یک طرف و درگیری بی مورد در اختلافات کودکان به دعوا دامن نزنید. به خصوص تلاش کنید تا از طرفداری یک جانبه از فرزند کوچکتر پرهیز کنید. استفاده از جملاتی نظیر تو بزرگتری. تو مهربون باش... تو الگوی خواهر یا برادرت هستی. به حداقل برسانید. این قبیل گزاره‌ها جز ایجاد نفاق و حس رقابت منفی نتیجه دیگری ندارد. مقایسه را کنار بگذارید و از جانبداری از یک طرف پرهیز کنید و به شکایت‌ها و ناراحتی کودکان گوش بسپارید.
نوجوانان و پیامد‌های طرد شدگی
آیا تا کنون در خانواده و یا دوستان با نوجوانی برخورد داشته اید که از گذران وقت با همکلاسی‌ها و مشارکت در اردو‌ها و تفریحات دسته جمعی با همسالانش هراس داشته باشد؟ و یا اینکه از نداشتن حداقل ارتباطات دوستانه با همسالانش مضطرب و شرمسار باشد؟
به تازگی تحقیقاتی پیرامون خطرات جسمی و روحی طرد اجتماعی یا به حاشیه راندن نوجوانان انجام شده است. بر اساس داد‌های این پژوهش نوجوانانی که در گروه‌های دوستی و در جمع همسالان چندان محبوب نیستند و به حاشیه رانده می‌شوند در سالهای بزرگسالی به بیماری‌های قلبی و عروقی بیشتری مبتلا می‌شوند.
در حالیکه بسیاری از بزرگسالان با شوق فراوان از گروه‌های دوستی و خاطرات نوجوانی یاد می‌کنند، یادآوری خاطرات دوران مدرسه برخی افراد را غمگین می‌سازد. انتخاب نشدن در تیم مدرسه، دعوت نشدن به کار‌های گروهی و مواردی از این دست خاطراتی است که با رنج و اندوه بسیار همراه است و عدم مقبولیت و محبوبیت دوران نوجواتی را با گزندگی فراوان یاد آور می‌شود.
نوجوان ۱۳ سالهای را تصور کنید که محبوبیت چندانی در بین همکلاسی هایش ندارد و هیچ تاییدی از جانب همالان خود دریافت نمی‌کند و مدام با ترس مورد تأیید قرار نگرفتن، طرد و به حاشیه رانده شدن سر و کله می‌زند. فشار جسمی و روحی مضاعفی را متحمل می‌شود که در دهه‌های بعد به شکل بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته قلبی بروز می‌کند.
شاید پذیرش این حقیقت برای برخی افراد دشوار باشد که پایگاه اجتماعی نوجوانان در میان دوستان و همسالانشان به عنوانی سنجه‌ای قوی در پیش بینی سلامت جسمی و روحی دوران بزرگسالی و کهنسالی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. درحالیکه دلایل ابتلا به بیماری‌های جسمی مزمن با عوامل محیطی همچون مصرف سیگار و الکل و یا عوامل زمینه‌ای و ژنتیکی مرتبط دانسته می‌شود، به پایگاه اجتماعی فرد در دوران نوجوانی به عنوان سنجه‌ای مهم توجه نمی‌شود.
بر طبق نتایج پژوهشی که در شهر استکهلم پایتخت کشور سوئد انجام شده است، میزان محبوبیت و عدم محبوبیت ۵۴۱۰ مرد و ۵۹۹۰ زن حدودا ۶۰ ساله به صورت دقیق و با روش گذشته پژوهی مورد سوال و بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر دو نکته قابل توجه بود. اول اینکه در صورت تجربه نوجوانی تقریبا مشابه، زنان کمتر در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی قرار می‌گیرند و دوم آنکه افرادی که در دوران نوجوانی از سوی همسالان و هم کلاسی‌ها طرد شده اند و محبوبیت نداشته اند، ۳۳ درصد احتمال بیشتری برای ابتلا بیماری‌های قلبی عروقی دارند.
گردآوری و تنظیم: زهرا پورنعمت_فرارو