اگر بخواهیم روند بازار فولاد را مورد بررسی قرار دهیم و به بیش بینی کلی بازار محصولات فولادی بپردازیم در وهله ی اول باید عوامل تاثیر گذار بر قیمت محصولات فولادی را به صورت واضحی روشن کنیم. در ادامه اگر بخواهیم از مرز های داخلی فراتر برویم، روند بازار های جهانی را باید مورد بررسی قرار دهیم. بازار های جهانی با تغییر قیمت بر روند قیمتی دیگر کشورها تاثیر می گذارند.
البته ناگفته نماند تغییرات جزئی که در بازار های فولادی دیگر کشور ها رخ می دهد آنچنان تغییر بر روند قیمت ها ایجاد نمی کند، بنابراین اگر بخواهیم نگاهی کلی به بازار فولاد بیندازیم نباید از بازار داخلی صرف نظر کنیم. الزامی بودن عرضه محصولات فولاد در بورس کالا، روندی است که می تواند بازار فولاد را با جوی آرامتر هدایت کند. عرضه ی محصولات فولادی به بورس سبب می شود تا قیمت مواد اولیه ای مانند آهن اسفنجی، کنسانتره و .... بر دیگر محصولات وابسته ای از جمله تولید شمش، میلگرد، تیرآهن و ... تاثیر گذار باشد.
اگر بخواهیم روند بازار فولادی در چند ماهه ی اخیر را مورد بررسی قرار دهیم نمی توانیم گزارشی درست را ارائه دهیم. با این حال بررسی ای اجمالی بر بازار فولاد می اندازیم. بازار میلگرد در چند ماهه ی اخیر از ثبات خاصی برخوردار نبوده تا جایی که رخدادهای اخیر باعث شد تا قیمت ها ثبات خاصی نداشته باشد همچنین روند شیوع بیماری کرونا سبب شد تا به طور کلی عرضه و تولید تا مدتی به وقفه بیفتد. به وقفه افتادن عرضه تنها به سبب تولید نکردن نبوده بلکه استخراج سنگ آهن از عواملی می باشد که روندهای ذکر شده را به تاخیر می انداخت؛ بنابراین بازار فولاد تا مدتی فعالیت چندانی نداشت اما بعد از اینکه اوضاع بازار اندکی بهبود یافت با بالا رفتن نرخ ارز، قیمت محصولات فولادی نیز افزایش داشت اما بعد از آن نیز با آرامشی نسبی در بازار مواجه شدیم.
بررسی اجمالی بر بازارهای فولاد
از آن جایی که ورق از محصولات پرکاربرد محسوب می شود بازار این محصول به طور نسبی با بازار میلگرد تفاوتی اساسی دارد. ورق محصولی پرکاربرد در صنعت فولاد سازی محسوب می شود و علاوه بر اینکه در صنعت ساخت و ساز از آن بهره گیری می شود، در صنعت حمل و نقل، کشتیرانی، لوازم خانگی و دیگر صنایع از ورق های فولادی می توان استفاده نمود. ورق های فولادی هر کدام انواع گوناگونی دارند که بر حسب نوع و جنس در بازارهای مختلفی به فروش می رسند. پرکاربردترین ورقی که می توان از آن نام برد ورق سیاه و ورق گالوانیزه می باشد. البته ناگفته نماند که هر کدام از ورق ها در صنعت های گوناگون مورد بهره گیری قرار می گیرند اما این دو محصول را می توان به عنوان پرطرفدارترین ورق ها دانست. ورق های فولادی با قرار گرفتن در دستگاه های مخصوص نورد تهیه می شوند، اما اینکه چه مقطعی از فولاد برای تهیه آن مورد بهره برداری قرار می گیرد ممکن است برای شما سوال باشد. ورق های فولادی از طریق قرار گرفتن شمش در دستگاه های نورد گرم و شکل دهی توسط غلتک ها به وجود می آیند. بنابراین قیمت شمش فولادی در نوسانات قیمتی ورق نیز می تواند تاثیر گذار باشد. شمش فولادی جز مواد اولیه برای تولید نمی باشد بلکه با قرار گرفتن آهن اسفنجی در فرآیند نورد شمش فولادی تهیه می شود و اما آهن اسفنجی خود از سنگ آهن تشکیل شده که این محصول نیز با قرار گرفتن در کوره و جداسازی عنصرها و ناخالصی ها می تواند مورد بهره برداری قرار گیرد. بنابراین با بالا رفتن قیمت هر یک از این محصولات شاهد روند صعودی در قیمت ها خواهیم بود. این تغییر قیمت روندی ثابت می باشد که در طول سال با آن مواجه خواهیم شد. اما عاملی دیگر که می تواند بر قیمت ها تاثیر بگذارد تغییرات فصلی می باشد.
به عنوان مثال محصول میلگرد با آمدن فصل بهار و تابستان دچار تغییرات قیمتی زیادی می شود. فصل بهار و تابستان به دلیل مناسب بودن شرایط آب و هوایی با افزایش ساخت و ساز روبرو است. افزایش ساخت و ساز نیز سبب می شود تا عرضه ی محصولات فولادی به طور چشمگیر تری رونق پیدا کند، به همین سب ممکن است در بازار های فولادی با افزایش نرخ و تقاضا روبرو باشیم.
بازار های فصلی را می توانیم از عواملی حساب کنیم که می توانند در تغییر نرخ و تقاضا تاثیر گذار باشند و اما اگر بحث صادرات را بخواهیم بررسی کنیم به طور گسترده تری باید درباره ی آن مطالعه کنیم. شرایط به وجود آمده بین کشورها و تحریم های اخیر سبب می شود تا عواملی از قبیل صادرات بیشتر مورد توجه باشد.
کاربرد فولاد در زندگی روزمره
فولاد در زندگی کاربرد های فراوانی دارد گر بخواهیم در مصارف ساختمانی از این ماده بهره ببریم ورق های فولادی در مصارف غیر از ساخت و ساز در آسانسور سازی، ساخت وسایل و لوازم خانگی از جمله (یخچال سازی، ماشین لباسشویی، ساخت اجاق های گازی و... )، در راه سازی ورق های فولادی برای گاردریل ها، در صنعت خودرو سازی و همچنین برای ساخت مصارف غذایی مانند ساخت قوطی های کنسرو مورد بهره گیری قرار می گیرد.
محصولات فولادی که در راه سازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برای مصارف گوناگون استفاده می شود، می توان از نبشی، ناودانی، تیرآهن نام برد که این محصولات برای به کارگیری در ساخت پل ها اهمیت ویژه ای دارند. نبشی و ناودانی اهمیت ویژه ای برای ساخت دکل ها نیز استفاده می شود.
جایگاه فولاد در آینده
تا کنون بیش از 2000 نوع فولاد در جهان تولید می شود که از این بین 1500 نوع آن جز فولادهای مرغوب شمرده می شوند. در آینده نفع فولاد برای پر رنگ کردن نقش خود در زندگی ها، باید پتانسیل های خود را برای تولید انواع بیشتر هماهنگ کند. این اقدامات می تواند از راه و روشی مانند اصلاح ساختار فولاد و استفاده از تکنولوژی های جدید تولید صورت بگیرد.
در اینکه فولاد و آلومینیوم هر دو نقش مهمی در زندگی ما ایفا می کنند، شکی نیست اما در آینده رقابت سختی برای نقش پر رنگ تر این دو به وجود می آید. وضعیت فولاد که یکی از استراتژیک ترین محصولات کشور در سال های اخیر است همواره ارز آوری مطلوبی در پی داشته و در آینده نیز راه صنعتی شدن را نیز آسان تر می کند. می توان گفت پیشرفت در توسعه ی این صنعت حتی می تواند در آینده، فولاد را به عنوان جایگزینی مناسب برای نفت در نظر بگیرد. دولت نیز با نظارت بر وضعیت مالیات و مسائلی مربوط به فولاد می تواند در ایجاد اشتغال زایی ایفای نقش کند که طبق گزارشات و آمارها، صنعت فولاد در طی نیمه ی دوم سال 80 و 90 توانسته تحولات و اتفاقات مثبتی را رقم بزند به نحوی که تولید محصول خام فولاد به میزان رشد حدودی 24 میلیون تن رسیده و پیشرفت قابل توجهی داشته.