صفحه نخست

سیاست

ورزشی

علم و تکنولوژی

عکس

ویدیو

راهنمای بازار

زندگی و سرگرمی

اقتصاد

جامعه

فرهنگ و هنر

جهان

صفحات داخلی

کد خبر: ۴۳۷۹۶۵
نفت آخرین پایه نظام سعودی بود که حالا به خطر افتاده است
سه پایه حکومت عربستان به طور همزمان به خطر افتاده اند. محمد بن سلمان، دیگر از حمایت همه خاندان آل سعود برخوردار نیست. تضعیف نفوذ نهاد‌های دینی به شکاف در جامعه روحانیت منجر شده است. به نحوی که برخی روحانیون به خاطر اعتراض به سیاست‌های دولت زندانی شده و برخی دیگر مجبور به اطاعت محض از فرامین دولت شده اند. در چنین شرایطی، قیمت‌های نفت نیز سقوط کرده و اقتصاد عربستان را با مشکلات متعددی روبرو کرده است. اما آیا این شرایط به سقوط محمد بن سلمان منجر خواهد شد؟ در کوتاه مدت بعید است چنین اتفاقی بیافتد، اما در بلندمدت، کارشناسان سقوط بن سلمان و برچیده شدن نظام پادشاهی عربستان را بعید نمی‌دانند.
تاریخ انتشار: ۰۹:۵۳ - ۰۷ ارديبهشت ۱۳۹۹
فرارو- محمد بن سلمان، هنوز پادشاه نشده است. اما آیا او آخرین پادشاه عربستان سعودی خواهد بود؟ با سقوط قیمت‌های جهانی نفت در اثر بحران کرونا، این سوال مجددا مطرح شده است. به اعتقاد برخی تحلیلگران، نفت آخرین پایه نظام سعودی بود که حالا به خطر افتاده است.

به گزارش فرارو، بحث و جدل درباره سقوط نظام عربستان سعودی به هیچ وجه جدید نیست. سال‌ها قبل از اینکه بحران کرونا اتفاق بیافتد، این بحث مطرح بود و حتی کتاب‌هایی درباره آن نوشته شد. سال ۲۰۱۳، کارن الیوت هاوس، روزنامه نگار آمریکایی، کتابی درباره عربستان نوشت و از وقوع طوفان سیاسی در آینده خبر داد. سپس در همان سال، کریستوفر دیویدسون، استاد دانشگاه، کتابی تحت عنوان «بعد از شیوخ: فروپاشی آینده پادشاهی‌های خلیج (فارس)» نوشت و صریحا از پایان نزدیک عصر این پادشاهی‌ها سخن گفت. علاوه بر این، اندیشکده‌ها و رسانه‌های غربی نیز هر از چندگاهی درباره احتمال فروپاشی نظام سیاسی عربستان گمانه‌زنی می‌کنند.

بعد از سقوط قیمت نفت، تحلیل و گمانه‌زنی درباره آینده سیاسی عربستان شدت گرفته است. اغلب این تحلیل‌ها بر این فرض استوار هستند که اقتصاد عربستان قادر نیست سقوط قیمت‌های نفت را برای مدت طولانی تحمل کند و در نتیجه، عربستان دیر یا زود با کسری بودجه عظیمی مواجه خواهد شد.

سه پایه حکومت عربستان
از دیدگاه برخی ناظران، چشم انداز عربستان بدون نفت، بسیار تیره و تار است. دیوید هرست، سردبیر وبگاه میدل ایست آی، از جمله این ناظران است که اخیرا طی یادداشتی در همین وبگاه، با اشاره سقوط قیمت‌های نفت، امکان تبدیل شدن عربستان به یک کشور بدهکار را واقعی دانست. به نوشته هرست، سقوط مالی عربستان برای مدتی در جریان بوده است. وقتی ملک سلمان در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۵ به قدرت رسید، ذخایر ارزی عربستان ۷۳۲ میلیارد دلار بود. اما به گفته صندوق پولی عربستان سعودی، ذخایر عربستان در دسامبر سال گذشته میلادی به ۴۹۹ میلیارد دلار رسیده است. این یعنی عربستان در چهار سال، ۲۳۳ میلیارد دلار از ذخایر خود را هزینه کرده است. همچنین، طبق آمار بانک جهانی سرانه تولید ناخالص داخلی عربستان از ۲۵۲۴۳ دلار در سال ۲۰۱۲ به ۲۳۳۳۸ دلار در ۲۰۱۸ رسید. صندوق بین المللی پول نیز پیش بینی کرده که بدهی خالص عربستان در سال جاری به ۱۹ درصد تولید ناخالص داخلی و در سال آینده به ۲۴ درصد خواهد رسید. در عین حال، بحران کرونا و بحران ریزش قیمت ها، ممکن است تا سال ۲۰۲۲ بدهی عربستان را به ۵۰ درصد برسانند.
 

بیشتر بخوانید:


در سال‌های اخیر محمد بن سلمان برای کاهش وابستگی کشورش به درآمد‌های نفتی طرح‌های متعددی از جمله «چشم انداز ۲۰۳۰» را تدوین کرد. اما بخشی از این طرح‌ها اجرا نشده یا اگر اجرا شده، به شکست انجامیده است. ولیعهد سعودی برای اصلاح و نوسازی اقتصاد کشورش دو اقدام را در دستور کار قرار داد. اول، دنبال این بود که پنج درصد از سهام شرکت نفتی آرامکو را در بورس‌های خارجی بفروشد و دوم، از طریق صندوق سرمایه گذاری عمومی، درآمد‌های کشور را متنوع کند. به گفته هرست، اقدام اول، ناکام ماند و اقدام دوم الآن به هرج و مرج کشیده شد. صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان، سهام برخی شرکت‌های غربی مثل اوبر را خریده، ولی ارزش این سهام‌ها پایین آمده است.

هرست با اشاره به نشانه‌های سقوط اقتصادی عربستان نوشت: «بسیاری در منطقه، از سقوط محمد بن سلمان استقبال خواهند کرد. چون او به بسیاری از مردم، خصوصا در مصر، آسیب زیادی زده است. در یک دوره پسانفتی، محمد بن سلمان، قدرت حمایتی خود را از دست خواهد داد؛ قدرت یک الیگارش که می‌تواند در یک دقیقه بدون هیچ واهمه ای، یک میلیارد پوند هزینه کند.»
 
با سقوط تاریخی قیمت های جهانی نفت، آخرین پایه‌ حکومت سعودی نیز متزلزل شده است.

اما نفت، فقط یکی از پایه‌های نظام سیاسی عربستان است. خاندان آل سعود و نهاد‌های مذهبی دو پایه دیگر این نظام هستند که در سال‌های اخیر به شدت آسیب دیده اند.

بعد از روی کار آمدن ملک سلمان، اجماع و یکپارچگی خاندان آل سعود تا حدود زیادی از بین رفت. محمد بن سلمان، مقرن بن عبدالعزیز و سپس محمد بن نایف را از ولایت عهدی کنار زد. همچنین، نفوذ پسران پادشاه قبلی، ملک عبدالله، را بسیار محدود کرد. بسیاری از شاهزادگان را به اتهام فساد در هتل ریتز کارلتون بازداشت و شکنجه کرد و بر اساس همین اتهام، دارایی‌های آن‌ها را مصادره کرد. در جدیدترین اقدام، محمد بن سلمان، عموی‌اش، احمد بن عبدالعزیز و پسر عموی‌اش محمد بن نایف را به اتهام تلاش برای کودتا بازداشت کرد. این اقدامات، نه تنها اتحاد و یکپارچگی را در داخل خاندان آل سعود از بین برد بلکه در این خاندان پرشمار، بدگمانی و سوء ظن ایجاد کرد.

در کنار نفت و خاندان آل سعود، نظام عربستان با نهاد دینی نیز پیوند خورده است. نهادی که در دوران ولایت عهدی محمد بن سلمان، نفوذ و تاثیر آن در حکومت و جامعه تضعیف شد. به موازات تضعیف نهاد‌های دینی، محدودیت‌های اجتماعی بر فعالیت‌های عمومی مانند برگزاری کنسرت رفع شده است. امری که موجب شد برخی منتقدان، محمد بن سلمان را به جایگزین کردن سازمان سرگرمی با سازمان امر به معروف و نهی از منکر متهم کنند.

به هر حال، سه پایه حکومت عربستان به طور همزمان به خطر افتاده اند. محمد بن سلمان، دیگر از حمایت همه خاندان آل سعود برخوردار نیست. تضعیف نفوذ نهاد‌های دینی به شکاف در جامعه روحانیت منجر شده است. به نحوی که برخی روحانیون به خاطر اعتراض به سیاست‌های دولت زندانی شده و برخی دیگر مجبور به اطاعت محض از فرامین دولت شده اند. در چنین شرایطی، قیمت‌های نفت نیز سقوط کرده و اقتصاد عربستان را با مشکلات متعددی روبرو کرده است. اما آیا این شرایط به سقوط محمد بن سلمان منجر خواهد شد؟ در کوتاه مدت بعید است چنین اتفاقی بیافتد، اما در بلندمدت، کارشناسان سقوط بن سلمان و برچیده شدن نظام پادشاهی عربستان را بعید نمی‌دانند.
ارسال نظرات
ص.خ
۱۸:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۸
بزرگ شدن به هر قیمتی ، خرج دارد.
گاهی میشود و گاهی نمیشود ولی دست آخر چه بشود و چه نشود خوب نمیشود.
حال روز این بچه دیکتاتور هم همین است.
خوب بود گذشته تاریخ خودکامگان این منطقه را که پیش از او و بیش از او در دامان غرب بزرگ شده بودند را نیم نگاهی می انداخت.
جدای از سه پایه اصلی حکومت آل سعود
حکومتی که مشروعیت و مقبولیت نداشته باشد محکوم به سقوط است.
سلی
۱۳:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۸
شک نکنید.بن سلمان آرزوی پادشاهی باخود به گور خواهد برد.
ناشناس
۲۲:۰۰ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
برقش از آفتاب و باد و دریا و عمق کره زمین
ناشناس
۱۷:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
دیکتاتور دیکتاتور است چه محمد بن سلمان باشد چه کس دیگر با هر لباس و منشی و عاقبت دیکتاتور با پستی و زبونی خواهد بود
ممقانی
۱۷:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
وقتی کسی یا حکومتی به معنای واقعی استقلال ندارد می شود مهره و بس
به همین خاطر بایستی برای اربابانش بجنگد و هزینه دهد و سلاح بخرد و باز برای اربابانش نفت را چوب حراج دهد و .....
عربستان از اول جنگ یمن به خواست اسرائیل و آمریکا و اربابان غربیش وارد شده
در مورد نفت هم فقط پمپ بنزین شان هست و دیگر هیچ
اصلاحات (به اصطلاح) مدنی اش هم باز برای گول زدن نسل جوان و در راستای اهداف اربابانشان بود که به همین خاطر قدرت نرم مذهبی اش در جامعه خودشان و ام القرای اهل سنت از دست رفته خواهد دید
خوب مهره بودن یعنی همین
ناشناس
۲۰:۴۱ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۸
مثل محمد رضا با ان اصلاحات ارضی اش. اگر تاریخ را قشنگ بخوانید همه دیکتاتورها به طرز بدی نابود میشوند.
بیدل
۱۵:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
دیکتاتور در هر لباس و نامی کثیف و دیر یا زود به زباله دانی متعفن منتقل میگردد.
ناشناس
۱۴:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
دوره فولاد و نفت رو به اتمام است!!!
به بهانه گرمایش زمین و الودگی گاز کربنیک خاورمیانه را رها خواهند کرد ولی دیر با بدهی های سنگین و احتمالا تخریب
خودروها ی برقی در راه است کرونا فرصتی برای تغییرت اساسی از قبل طراحی شده
ناشناس
۱۶:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
سلام دانشمند میشه بفرمایید برق خودرو برقی از کجا میاد؟
ناشناس
۱۹:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
ناشناس ۱۶:۴۳
برق خودروی برقی میتونه از انرژی خورشیدی یا هسته ای تامین بشه
ناشناس
۰۰:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۸
ناشناس ۱۹:۲۴ ، من به عنوان یک مهندس برق با شما صحبت می کنم‌. اولا اینکه نیروگاه های اتمی در حال برچیده شدن هستند. آلمان گفته تا ۴۰ سال آینده تمام نیروگاه های اتمی را به گازی تغییر می دهد زیرا نیروگاه اتمی خطرناک است. ضمن اینکه نیروگاه اتمی یک بار تحریک و باید تا ۲۰ سال آینده برق آن مصرف شود. نمی توان مانند نیروگاه های حرارتی میزان توابد را کنترل کرد. فرانسه به همین مشکل برخورده و برق را برای کارخانجات در شب مجانی کرده. نیروگاه خورشیدی فقط در روز تولید دارد. در اروپا که به قاره سبز مشهور است و میزان ابری شدن هوا زیاد است این موارد باعث کم بودن میزان تولید انرژی الکتریکی خواهد شد. برق یک خصوصیت بد دارد و آن عدم امکان ذخیره سازی برای مدت طولانی است. نمیی توان آن را مثل بشکه نفت گوشه انبار گذاشت . تحقیقات برای تولید باطری های بزرگ با عمر بالا تاکنون شکست خورده . بعضی هم می گویند راندمان واقعی ماشین های برقی با احتساب راندمان نیروگاه ها کمتر از ماشین های با سوخت فسیلی هست
نکته آخر اینکه هم اکنون ۴۰ درصد برق تولیدی در دنیا که اغلب در آمریکا، چین، آلمان ، هند و بریتانیا هست از نیروگاه های ذغال‌سنگ تامین می شود. عجیب است؟ ذغال‌سنگ یعنی آلودگی شدید هوا. اگر فقط همین برق بخواهد به برق گازی یا نفتی تبدیل شود، قیمت نفت وحشتناک بالا خواد رفت.
یوسف
۱۴:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
شایدم خود محمد بن سلمان داره زمینه سازی میکنه که یواش یواش پادشاهی جاشو به دموکراسی بده
ناشناس
۱۶:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
واقع بین باشیم. حتی او کشور های دموکراتیک دنیا هم هیچ موقع دموکراسی بدون جنگ و خشونت به وجود نیامده. حتی دو آفریقای جنوبی و هند نیز که ماندلا و گاندی خشونت را نفی کردن باز هم کشتار وجود داشت. محال هست فکر کنیم یک فرد قدرت مطلقه ( که در عربستان جنبه شرعی هم دارد) را رها کند مگر اینکه مردم بسیار ناراضی باشند و فشار زیاد باشد و در آن صورت هم قدرت مندان به شکل دیگری بروز خواهند کرد. مثل آمریکا که در سرمایه داران ظهور کرد
Brd
۱۶:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
خخخخخ
ناشناس
۱۳:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
مطمئنيد؟
ناشناس
۱۲:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
تا وقتی به امریکا باج بده پابرجاست ولی در غیر اینصورت آخرین پادشاه درسته البته این سرنوشت همه ی کشورهای خاورمیانه س که هنوز به واسطه ی پول قسر در رفتن.
ناشناس
۱۲:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
انتشار يافته 6
غ ق انتشار 10
معلومه كه كسي از اين مطلب استقبال نكرده
تحليل يا آرزو؟؟؟
ناشناس
۱۲:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
دیگه در قرن بیست و یکم و هزاره سوم شاه و شاه بازی به فاضلاب دان تاریخ پیوسته اینایی هم که هنوز تو گوشه و کنار دنیا هستن اضافه بر وقت موعد موندن
ناشناس
۱۱:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
انشاالله زوال کل آل سقوط.
الان یه عده آمریکوفیل یا آلبانی نشین بهشون بر می حوره.. خخخخخخ
ناشناس
۱۳:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
دور نیست که نظاره گر سقوط انواع دیکتاتورها باشیم
ناشناس
۱۶:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
اولا" لعنت به رجوی بی شرف ودارودسته مزخرفش , ثانیا " شما جماعت " خود حق پندار " چرا هرکس را که مانند شماها فکر نمیکند یا با شما ها مخالف است " آلبانی نشین " می خوانید , اگر اینگونه باشد که حدود هفتاد درصد ایرانیان ساکن آلبانی هستند , فرارو سانسور نکن ,چون دیروز پیام مشابهی گذاشتم, منتشر نکردی!!!!
ناشناس
۱۱:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
چرا نمی نویسید اخرین دیکتاتور؟!
علي
۱۰:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
تحليل خيلي ضعيفه بنظر من
ناشناس
۱۰:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
بن سلمان در عوض حمایت نسل جوید و جوان را همراه دارد، خانواده سلطنتی به خاطر موقعیت شان همیشه از فرد در قدرت حمایت می کنند و آنقدر ذخیره ارزی دارد که قیمت نفت حالا حالا ها مشکلی ایجاد نکند. ما بهتر است فکر خودمان باشیم.
ناشناس
۱۰:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
این روحانیون عربستانی که شما واسشون دل میسوزونید همونایی هستند که خون شیعه رو حلال می دونند . همون بهتر که تو زندان باشن و بن سلمان بزنه تو سرشون . فکر میکنید داعش رو کیا هدایت می کردند ؟ همین روحانیون افراطی . پس برید حد اقل خدا رو شکر کنید که دشمن دشمن شما در حق شما دوستی کرد .
مکانیک
۱۰:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
کل خاورمیانه تو یه وضعیتی هستن همه تو خطرن
ناشناس
۱۰:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
تو این 40 سال،عربستان برای یکه تازی خودش خیلی در حق مردم ایران نامردی کرد.اما دلتون رو به اخبار نفتی خوش نکنید این عربستان سالهاست از مشاوران و اقتصاددانان قدر استفاده کرده که امادگی این روزها رو بدست بیاره.