فرارو- تقریبا مى توان گفت که زعفران، ارزشمندترین ادویه در دنیاست، زیرا هزینه کاشت و برداشت آن، مبلغ قابل توجهى مى باشد. این چاشنى که رشته مانند است از گل خاصى تهیه مى شود. سرچشمه زعفران به کشور یونان برمى گردد که به دلیل فراوانى داروهاى درمانى این سرزمین به شهرت رسید. این طلاى زرد فواید شگفت انگیزى از افزایش میل جنسى تا تقویت روحیه و بهبود حافظه دارد.
۱. سرشار از آنتى اکسیدان
ترکیبات زعفران به گونه اى است که سلول هاى بدن را در برابر رادیکال هاى آزاد و استرس هاى اکسیداتیو محافظت مى کند. آنتى اکسیدان هاى قابل توجه آن شامل کروسین، کراستین، سفرانال و کائمپرفرول هستند.
کروسین و کراستین داراى رنگدانه هاى کاروتنوئیدى مى باشند که باعث رنگ قرمز زعفران مى شوند. هر دو آنتى اکسیدان فوایدى از جمله: ضد افسردگى، محافظت از سلول هاى مغزى در برابر صدمات، بهبود التهاب، کاهش اشتها و کمک به کم کردن وزن، دارند.
سفرانال به زعفران طعم و عطر خاص خود را مى دهد. تحقیقات حاکى از آن است که این ترکیب موجود در زعفران باعث بهبود خلق و خو، تقویت حافظه، افزایش توانایى در یادگیرى و همچنین حفاظت از سلول هاى مغزى در برابر استرس اکسیداتیو را می-شود.
در آخر، کائمپرفرول که در گلبرگ هاى گل زعفران یافت مى شود، داراى فواید سلامتى مثل کاهش التهاب و تورم، خاصیت ضد سرطانى و ضد افسردگى مى باشد.
۲. تقویت روحیه و درمان علائم افسردگى
زعفران به ادویه آفتاب شهرت دارد، دلیل این لقب، رنگ سرخ آن نیست بلکه، چون این چاشنى، شادابى را براى فرد فراهم مى آورد، به این نام معروف است. مصرف مکمل هاى زعفران در درمان افسردگى خفیف تا متوسط به طور قابل توجهى موثرتر از داروهاى شیمیایى هستند، با این حال به پژوهش هاى بیشترى براى اثبات این موضوع، نیازمندیم.
۳. خواص ضد سرطانى زعفران
زعفران غنى از آنتى اکسیدان است که این ترکیب به خنثى کردن رادیکال هاى آزاد کمک شایانى مى کند. رادیکال هاى آزاد باعث ایجاد بیمارى هاى مزمن از جمله برخى سرطان ها مى شوند. در مطالعاتی نتیجه گرفته شد که زعفران، سلول هاى سرطانى روده بزرگ را از بین می برد و یا از رشد آن ها جلوگیرى مى کند. این اثرگذارى همچنین براى سرطان هاى پوست، مغز استخوان، پروستات، ریه، سرطان سینه و دهانه رحم، کاربرد دارد.
علاوه بر این، کروسین که آنتى اکسیدان اصلى موجود در زعفران است، سلول هاى سرطانى را نسبت به داروهاى شیمى درمانى حساس تر مى کند. با وجود همه ى این یافته هاى امیدوار کننده از تاثیرات ضد سرطانى زعفران، باز هم به بررسى هاى بیشترى نیاز است.
۴. کاهش علائم سندرم قبل از قاعدگى
سندرم پیش از قاعدگى، اصطلاحى است که تغییرات جسمى، عاطفى و روانى که قبل از شروع قاعدگى رخ مى دهد را بیان مى کند. مطالعات زیادى به علائم این دوره با مصرف زعفران، انجام شده است.
در زنان ٤٥-٢٠ ساله مصرف روزانه ٣٠ میلى گرم زعفران در درمان نشانه هاى سندرم قبل از قاعدگى مانند تحریک پذیرى، سردرد و ناراحتى هاى دیگر موثر واقع شده است. پژوهشى نشان داد که فقط استشمام عطر زعفران به مدت ٢٠ دقیقه، اختلالات عاطفى و روانى این دوره مانند اضطراب را کاهش و سبب نزول سطح هورمون استرس، کورتیزول، مى شود.
۵. تقویت میل جنسى
زعفران باعث تقویت قواى جنسى به خصوص در افرادى که داروهاى ضد افسردگى مصرف مى کنند، مى شود. تجزیه و تحلیل ٦ مطالعه نشان داد که مصرف زعفران، میل جنسى و رضایت کلى را بهبود مى بخشد. حتى در مقایسه با داروهاى شیمیایى براى این درمان این مسئله، زعفران اثرگذارى بیشترى دارد.
۶. زعفران، اشتها را کم و باعث کاهش وزن مى شود
میان وعده ها رایج‌ترین وعده هاى غذایى در طول روز هستند، که متاسفانه اغلب افراد با زیاده روى در مصرف این گونه تنقلات، در معرض خطر ابتلا به چاقى هستند. زعفران با مهار اشتها و القاى احساس سیرى به فرد، سبب جلوگیرى از صرف زیاد تنقلات مى-شود که در نتیجه شخص تعادل وزنى خود را حفظ مى کند.
با این حال، دانشمندان هنوز به این خاصیت زعفران، اطمینان کافى ندارند، اما یک تئورى این است که زعفران روحیه فرد را بالا مى برد که به نوبه خود، میل به صرف میان وعده را کاهش مى دهد.
۷. کاهش خطر ابتلا به بیمارى هاى قلبى
مطالعات آزمایشگاهى روى حیوانات نشان داد که خاصیت آنتى اکسیدانى زعفران، سطح کلسترول خون را تا حد زیادى، پایین مى آورد و مانع از انسداد رگ ها و عروق خونى مى شود که در نتیجه، ابتلا به بیمارى هاى قلبى و عروقى را در فرد کاهش مى دهد.
۸. کاهش قند خون
ترکیبات ویژه موجود در زعفران، قند خون را پایین آورده و حساسیت به تولید انسولین را افزایش مى دهد.
۹. بهبود بینایى
زعفران در تقویت بینایى افرادى که از دژنراسیون ماکولا وابسته به سن، رنج مى برند، مى تواند موثر واقع شود. همچنین از آسیب رادیکال هاى آزاد ناشى از این اختلال، چشم را محافظت مى کند.
۱۰. تقویت حافظه در افراد مبتلا به آلزایمر
خاصیت آنتى اکسیدانى زعفران باعث افزایش شناخت و درک در افرادى که آلزایمر دارند، مى شود.
به طور کلى زعفران، ادویه اى است که عوارض جانبى ندارد و براى پخت و پز، هیچ گونه منعى در میزان مصرف آن نیست. فقط زنان باردار باید از مصرف دوزهاى زیاد خوددارى کنند، زیرا ممکن است سقط جنین را در پى داشته باشند، البته باید مانند هر مکمل دیگرى، با پزشک خود براى میزان مصرف آن، مشورت کنید.
خریدن زعفران از یک برند معتبر بسیار حائز اهمیت است، چرا که در بازار اسانس هاى رنگى وجود دارد که به نام زعفران با قیمت پایین به فروش مى رسد، در حالى که فاقد خواص بى نظیر این چاشنى ارزشمند هستند.