موضوع جنسیت و کار از آن دست موضوعات به شمار می‌آید که در همه زمان‌ها و همه محیط‌های کاری می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و رابطه بین مدیران و کارکنان را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. مشکل اصلی در این میان حساسیت‌ها و جو محافظه‌کارانه‌ای است که معمولا بر روابط کاری بین مدیران و کارکنانی با جنسیت‌های متفاوت سایه می‌اندازد. در این مطلب تلاش شده تا به چالش‌ها و زوایای مختلف این موضوع پرداخته و راهکارهایی برای مقابله با آنها ارائه شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، بسیاری از مردان از کودکی به گونه‌ای تربیت می‌شوند که «جنتلمن وار» رفتار کنند و در رفتار خود با زنان پرعطوفت‌تر عمل کنند که اگر این موضوع از حد اعتدال خارج شود چه برای مردان و چه برای زنان آزاردهنده خواهد شد. هر چند بسیاری از مردان اصولا تمایلی به انتقاد و سرزنش زنان ندارند و راحت‌تر می‌توانند از مردان انتقاد کنند اما یک مدیر تازه‌کار باید به یاد داشته باشد که در برخورد با موضوع جنسیت کارکنانش باید کاملا حساب شده و متعادل عمل کند و به هیچ عنوان نباید در این زمینه افراط و تفریط کند چرا که وظیفه ذاتی یک مدیر ایجاب می‌کند که عملکرد ضعیف و پایین‌تر از حد انتظار کارکنان خود چه زن و چه مرد را به آنها گوشزد کند. او باید به یاد داشته باشد که انتقاد از دیگران یک نوع هدیه دادن به آنها و آگاه کردن نسبت به نقاط ضعف و اشتباهات است و در نتیجه محروم کردن زنان از این هدیه و فرصت یادگیری به هیچ عنوان منصفانه نیست.
چالش‌های زنانی که بر مردان مدیریت می‌کنند
تجربه نشان داده رفتار مدیریتی درست و مدبرانه برای زنانی که بر مردان مدیریت دارند، بسیار دشوار است چرا که در صورت قاطعانه برخورد کردن با کارکنان، چه زن و چه مرد، به مدیران زن برچسب «خشن و بیش از حد جدی» زده می‌شود. چندی پیش خانم کایرن اسنایدر از بنیان‌گذاران شرکت تکستیو در جایی نوشته بود که هر گاه او هر کدام از کارکنان خود را مستقیم و خیلی جدی مورد خطاب قرار می‌دهد یا عملکرد آنها را به چالش می‌کشد به داشتن رفتار خشن و غیرزنانه متهم شده است و همین مساله او را آزار می‌داد. شبیه به این داستان در مورد اغلب مدیران زن موفق و جدی شنیده شده است، گویی مدیران زن حق ندارند و نباید با کارکنان خود رفتاری جدی داشته باشند و با سایر همکاران مرد خود به رقابت برخیزند یا کارکنان را به‌طور مستقیم به چالش بکشند.
حال سوال اینجاست که چرا زنانی که به مدارج بالای مدیریتی رسیده‌اند و به پیاده کردن اصول مدیریت محکم و اصولی نسبت به کارکنان و همکاران خود علاقه‌مند هستند، به خشن بودن متهم می‌شوند؟ علت و ریشه این مساله این است که در بسیاری سازمان‌ها و شرکت‌ها، تنها راهی که برای زنانی که مایل به ارتقای مقام و رسیدن به مناصب ارشد مدیریتی هستند، باقی می‌ماند این است که مانند همکاران مرد خود عمل کنند. در واقع مدیران زنی که جدی و کمی خشن رفتار نکنند به احتمال زیاد نخواهند توانست خیلی موثر و کارآمد باشند و اگر بخواهند چنین رفتاری داشته باشند به داشتن رفتاری مردانه و بیش از حد خشک متهم می‌شوند.
چه باید کرد؟
مدیران مرد: حساسیت کارکنان زن را برنیانگیزید.
اگر شما مدیر مردی هستید که نگرانید ممکن است به خاطر پیاده‌سازی اصول مدیریتی در قبال کارکنان زن خود دچار دردسر شوید، لازم است به این مساله توجه ویژه‌ای داشته باشید که کارمندان زن تحت امر شما چه احساسی نسبت به رهنمون‌هایی که از طرف شما صادر می‌شود، دارند. برای آگاهی از این امر کافی است خیلی راحت در این مورد از آنها بپرسید. علاوه بر این، می‌توانید مبانی و مزایای پیاده‌سازی اصول مدیریت درست و اصولی را به شکلی ساده و قابل فهم برای آنها توضیح دهید و سپس از آنها بخواهید تا بدون هیچ رودربایستی، عقیده و نظرشان را درباره نحوه برخوردتان با آنها بیان کنند و بازخوردهای منفی و مثبتی را که نسبت به عملکردشان داشته و دارید، به شما منتقل کنند. تنها در این صورت است که خواهید توانست با زنانی که نگرش مثبتی نسبت به قاطعیت در مدیریت ندارند، به مشکل برنخورید.
مدیران زن: پذیرای انتقادات از جانب کارکنان مرد باشید
همان طور که گفته شد، زنانی که نسبت به کارکنان مرد خود از روش‌های مدیریت قاطعانه و محکم استفاده می‌کنند به خشن بودن و داشتن رفتار مردانه متهم می‌شوند. به عقیده من، بهترین ترفند برای جلوگیری از برچسب خوردن این است که مدیران زن به همه کارکنان، به ویژه کارکنان مرد اجازه بدهند تا از آنها انتقاد کنند و آنها را تشویق کنند تا نسبت به عملکرد مدیریت آنها بازخورد نشان دهند. این خارج شدن مدیران زن از آستانه راحتی خود و گشاده‌رویی در برابر انتقاد و بازخورد منفی از جانب کارکنان باعث خواهد شد تا از احتمال زدن برچسب «خشن بودن» به آنها کاسته شود و آنها با خیال راحت تری به دنبال پیاده‌سازی اصول مدیریت باشند.
• انتقادات خود را نرم‌تر بیان کنید: انتقاداتی که مدیران نسبت به عملکرد کارکنان مطرح می‌سازند می‌توانند به شکل‌های مختلف و با استفاده از واژگان متفاوتی ارائه شوند. بر همین اساس، چنانچه می‌خواهید نسبت به عملکرد کارکنان انتقادات تند و تیز را مطرح کنید بهتر است مودبانه بیان کنید تا از پیامدهای منفی مربوط به دلخور شدن در امان بمانید.
• خاص‌تر و به شکل مشخص‌تری از زنان انتقاد کنید: نشان دادن بازخوردهای کلی و طرح انتقادات مبهم از عملکرد زنان، بیشتر از آنکه مفید باشد موجب برانگیخته شدن سوءظن آنها و اتخاذ موضع منفی توسط آنها خواهد شد. پس در هنگام انتقاد کردن از عملکرد زنان بکوشید به شکل شفاف و مشخص سخن بگویید و روی مشکل اصلی انگشت بگذارید.
• هیچ‌گاه به چالش کشیدن را متوقف نکنید: یک مدیر قاطع به هیچ عنوان حتی به بهانه اجتناب از دلخوری کارکنان، نباید فرآیند به چالش کشیدن و انتقاد و بازخورد منفی نشان دادن به آنها را متوقف کند چرا که با توقف چالش، آنها را از فرصت یادگیری و اصلاح محروم می‌سازد.