فرارو- یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: «به نظر من به جای این که مداوم سعی کنیم دیگران را مقصر جلوه دهیم به این نکته هم توجه داشته باشیم که چه کارهایی انجام دادیم و چه کارهایی انجام ندادیم. ما باید منصفانه بررسی کنیم که اروپایی‌ها چه خواسته‌هایی دارند و حرف حسابشان چیست. به هرحال به عنوان مثال راه اندازی SPV فواید بسیاری برای ایران دارد و قاعدتا نباید انتظار داشته باشیم که بدون هیچ هزینه‌ای انجام شود. منظور من این نیست که به تمام خواسته‌های اروپایی‌ها تن دهیم بلکه معتقدم باید در خصوص این مسائل گفتگو شود و به نتیجه برسیم که هر دو طرف تا حدودی خواسته‌هایشان برآورده شود.»
بیشتر بخوانید:
علی خرم دیپلمات پیشین کشورمان طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم باید بگویم که ایران یک سری انتظارات دارد اما به نظر می‌رسد که هنوز خودمان را برای این انتظارات آماده نکرده‌ایم. یعنی به هیچ عنوان حاضر نیستیم هزینه‌ای بابت به برآورده شدن انتظاراتمان پرداخت کنیم. موضوع این است که مقامات فکر می‌کنند وظیفه اروپا است که برجام را زنده نگه دارد و SPV را هم راه‌اندازی کند و هیچ انتظاری از ایران نداشته باشد و ایران هم کارهای خودش را انجام دهد.»
وی ادامه داد: «این در حالی است که روابط بین‌الملل اصلا آنطور که مقامات ایرانی تصور می‌کنند نیست. یعنی ما ظرف شش ماه گذشته سیگنال‌های متعددی از اروپا دریافت کردیم مبنی بر ابراز ناراحتی و نگرانی از مسائلی که راست و دروغش اصلا در اینجا مورد نظر نیست اما به هرحال آنها این نگرانی را بارها و بارها اعلام کرده اند. به عنوان مثال آنها معتقدند که ایران یک سری اقدامات در اروپا انجام داده است که اصلا خوشایند آنها نبوده است. علاوه بر این همیشه در زمینه‌های حقوق بشری و مسائل موشکی ایران ملاحظاتی داشته و دارند یا مثلا همین لوایح چهارگانه هیچ ارتباطی به اروپایی‌ها ندارند همه دنیا با قبول آنها در حال تجارت هستند اما فقط دوتای آنها را تصویب کردیم.»
او افزود: «بنابراین اگر بخواهیم منصفانه به ماجرای ایران و اروپا نگاهی بیاندازیم واقعیت این است که ما به اندازه کافی نتوانستیم شرایطی را فراهم کنیم که آنها هم حاضر باشند برای ما هزینه بدهند و قدم‌هایی بردارند. نمونه آن هم همین مسئله جاسوس ایرانی در آلمان بود که حتی سفیر این کشور هم گفت این موضوع به نوعی تیر به پای ایران بود و این معنای بسیاری دارد. الان صحبت من این نیست که آیا ادعای آنها درست است یا خیر، موضوع این است که اتفاقات زیادی رخ داده که در رابطه میان ایران و اروپا مشکلات بسیاری ایجاد کرده است. یعنی مهم نیست که آیا ایران هدف جاسوسی داشته یا خیر و این ماجرا دروغ است یا نه، مهم این است که برداشت جهان از ایران چگونه می‌شود.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «یک زمانی جورج بوش و نخشت وزیر بریتانیا علیه صدام حسین جوسازی‌های گسترده‌ای به راه انداختند و مدعی شدند که عراقی‌ها به سلاح شیمیایی دست پیدا کرده‌اند و جهان هم بعد از مدتی باور کرد که این ادعای آنها صحت دارد. تازه بعد از اینکه حمله به عراق انجام شد و حکومت این کشور سرنگون شد جهان متوجه شد که ادعای آنها صحت نداشته است. منظورم از این مثال آن است که مبنای عمل در جهان این نیست که چه کسی درست می‌گوید و چه کسی دروغ، مبنا آن است که افکار عمومی جهان به چه سمت و سویی حرکت می‌کند. این موضوع است که من را نگران کرده. زیرا الان آلبانی یک سری اتهام به ایران وارد می‌کند، فرانسه یکسری ادعاهای دیگر دارد، آلمان هم همینطور و آمریکا و اسرائیل هم که دیگر تکلیفشان مشخص است.»
بیشتر بخوانید:
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: «از طرف دیگر هم متاسفانه ما تا الان نتوانستیم این اتهامات را برطرف کنیم. البته شاید هم ایران در هیچ کدام از این اتهامات مقصر نباشد اما اینکه ما بتوانیم در افکار عمومی جهانی ثابت کنیم که مسائل مطرح شده صحت ندارد هم بسیار مهم است. زیرا الان اگر نگوییم همه جهان اما بخشی از افکار عمومی بین‌المللی فکر می‌کنند ایران واقعا چه کارهایی در سطح منطقه و بین‌الملل انجام می‌دهد و اینها مشکل ساز است. بنابراین ما در زمینه اینکه بتوانیم نگاه مثبت اروپایی‌ها را به خود جلب کنیم اصلا موفق نبودیم. به همین دلیل الان دیگر ما آن جذابیت پیشین را برای اروپایی‌ها نداریم و آنها خیلی مانند روزهای نخست بعد ازخروج آمریکا از برجام یا زمان مذاکرات هسته‌ای، تمایلی برای انجام کارها ندارند.»
خرم تاکید کرد: «به نظر من به جای این که مداوم سعی کنیم دیگران را مقصر جلوه دهیم به این نکته هم توجه داشته باشیم که چه کارهایی انجام دادیم و چه کارهایی انجام ندادیم. ما باید منصفانه بررسی کنیم که اروپایی‌ها چه خواسته‌هایی دارند و حرف حسابشان چیست. به هرحال به عنوان مثال راه اندازی SPV فواید بسیاری برای ایران دارد و قاعدتا نباید انتظار داشته باشیم که بدون هیچ هزینه‌ای انجام شود. منظور من این نیست که به تمام خواسته‌های اروپایی‌ها تن دهیم بلکه معتقدم باید در خصوص این مسائل گفتگو شود و به نتیجه برسیم که هر دو طرف تا حدودی خواسته‌هایشان برآورده شود.»
وی در خصوص اخبار اخیر مبنی بر برخورد معاون وزیر امور خارجه و دیپلمات های ایرانی با طرف اروپایی، عنوان کرد: «من واقعا بابت این رفتارها نگران هستم. دیپلمات هیچ کشوری حق ندارد به طرف مقابل بی احترامی یا توهین کند. اگر واقعا این مسئله صحت داشته باشد که البته من فکر می‌کنم چنین رفتار و اخباری درست نیستند و حقیقت ندارند، باید بگویم واقعا برای ایران بسیار بد خواهد بود. زیرا اصلا ما نباید در روابط دیپلماتیک خود به این نقطه برسیم. حتی اگر دو کشور در حال جنگ هم باشد نباید دیپلمات‌های یک طرف اینگونه رفتار کند. درست این است که پای میز مذاکره بنشینند و نظرات خود را بگویند و نظرات طرف مقابل را بشنوند و در نهایت اگر به نتیجه مطلوب نرسیدند هم با احترام از پای میز بلند شوند.»
او افزود: «نباید فراموش کرد که به عنوان مثال سفرا صرفا یک پیام آور هستند و هر آنچه که در جلسه مطرح می‌کنند صرفا نظرات و خواست مقامات ارشد کشور خودشان است و هیچ نظر شخصی ندارند. لذا لزومی هم ندارد به انها توهین شود. بنابراین من امیدوارم که اخبار منتشر شده صحت نداشته باشند و رفتار آقای عراقچی و باقی دیپلمات‌های ما اینگونه که در اخبار آمده، نبوده باشد.»