فرارو- بحران سوریه و تحولات عراق که ترکیه آن‌ها را مرتبط با «مسائل داخلی» خود می‌داند، در چند سال اخیر، ازعوامل اساسی در تحول رابطه تهران و آنکارا به شمار می‌روند.
به گزارش فرارو، امروز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه طی یک سفر رسمی به تهران آمد با مقامات ایران دیدار و گفت‌و‌گو کرد. این سفر درحالی شکل می‌گیرد که در چند ماه گذشته مقامات نظامی و سیاسی ایران و ترکیه سفرهای متعددی بین این دو کشور داشته اند.
طی شش سال گذشته در اثر بحران‌های منطقه روابط ایران و ترکیه فرازونشیب‌های متعددی را تجربه کرد. با شروع جنگ داخلی در سوریه، اردوغان مرزهای‌های ترکیه با این کشور را گشود و کمک به مخالفان دولت سوریه را آغاز کرد. مخالفان نظام سوریه را در استانبول جای داد و تا مدت‌ها مواضع تندی علیه سوریه و گاهی اوقات ایران اتخاذ می‌کرد.
با این حال، کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ علیه اردوغان تحول مهمی در سیاست خارجی ترکیه ایجاد کرد. روابط این کشور با آمریکا بر سر استرداد «فتح الله گولن» که از سوی اردوغان به دست داشتن در کودتا متهم شد، متشنج شد. علاوه بر این، روابط با کشورهای اروپایی به خاطر پناه دادن به برخی از افسران کودتاچی متزلزل شد.
در این بین موضع گیری شفاف ایران نسبت به کودتا و حمایت از دولت ترکیه، تاثیری مثبت بر روابط دو کشور گذاشت. اما آنچه بیش از همه در نزدیکی این دو کشور نقش داشت، بحران سوریه و همه‌پرسی اخیر کردستان عراق است.
حمایت روزافزون آمریکا از نیروهای کردی در شمال سوریه که اصطلاحا به نام «نیروهای دمکراتیک سوریه» معروف‌اند، یکی از دلایل ترکیه برای بی اعتمادی به آمریکا است. تفاوت اهداف آنکارا و واشینگتن در شمال سوریه به حدی بود که ترکیه برای جلوگیری از متصل شدن مناطق کردی در شمال سوریه توسط «نیروهای دمکراتیک سوریه»، به طور مستقیم در قالب عملیات «سپر فرات» در سوریه مداخله نظامی کرد.
سوریه به دلیل مرز مشترک با ترکیه به طور مستقیم بر امنیت این کشور تاثیر دارد. با توجه به روند وقایع در سوریه و واگرایی روزافزون میان ترکیه و غرب، امروزه اردوغان دریافته است که بدون وجود ثبات و دولت قدرتمند در سوریه، تهدیدهای ناشی از بحران این کشور رفع نخواهد شد.
در این راستا می‌توان گفت که نزدیکی ترکیه به روسیه و ایران، ناشی از درک تهدیدهای ناشی از تحولات سوریه و عراق علیه امنیت ملی این کشور است.
بنابراین، یکی از اهداف اردوغان از سفر به تهران، تلاش برای رسیدن به تفاهمی مشترک در رابطه با برخی مناطق درگیری در سوریه مانند ادلب و نیز دسیبایی به راه حلی برای رفع تهدیدهای بحران سوریه به کمک ایران است.
همه‌پرسی کردستان: نگرانی مشترک دو کشور
تلاش رئیس جمهور ترکیه برای هماهنگی و نزدیکی به ایران و عراق، از این زاویه قابل تفسیر است که وی، تحولات دو کشور سوریه و عراق را دارای تاثیر مستقیم بر امنیت ترکیه می‌داند.
به گزارش روزنامه «حریت»، اردوغان دیروز در جلسه‌ای با نمایندگان حزب «عدالت و توسعه» در پارلمان گفت: تحولات سوریه و عراق دارای ارتباط مستقیم با مسائل داخلی ما است.
دولت ترکیه از زمان برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق، پیوسته مخالفت شدید خود را ابراز کرده و بار‌ها قدرت‌های خارجی را به دست داشتن در آن متهم کرده است.
علیرغم تفاوت‌ها در نگرش نسبت به تحولات منطقه، مسائل اخیر عراق، بین بغداد، آنکارا و تهران همگرایی ایجاد کرده است. روزنامه «دیلی صباح» ترکیه ضمن اشاره به این همگرایی همه‌پرسی اخیر کردستان عراق را «غیر قانونی» توصیف کرد.
با توجه به اینکه ترکیه سالهاست با حزب «پ. ک. ک» درگیر است، استقلال کردستان عراق می‌تواند تاثیر مستقیمی بر امنیت مرزهای ترکیه با عراق داشته باشد.
رئیس جمهور ترکیه در سالیان اخیر تلاش کرده در عراق نفوذ کشورش را گسترش دهد، اما به دلیل شرایط ویژه عراق، اردوغان از بدست آوردن اهرم‌های فشار جهت پیشبرد سیاست‌های ترکیه در عراق ناکام ماند.
از سوی دیگر، پیشتیبانی ایران از دولت عراق در جنگ با داعش و نیز روابط فرهنگی عمیق با این کشور، به ایران مزیت‌های منحصر به فردی داده است. ترکیه با درک این مسئله، درصدد است تا با همکاری ایران، تهدیدهای ناش از همه‌پرسی کردهای عراق را مهار کند.