فرارو- دونالد ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید در مورد برخی از مواضعش در دوران کمپینهای انتخاباتی تجدید نظر کرده و یا رویکردی نرمتری را اتخاذ کرده است.
به گزارش فرارو به نقل از لس آنجلس تایمز، ترامپ به یکباره تصمیم گرفت که چین را به خاطر "دستکاری ارز" مواخذه نکند. وی برخلاف وعدهاش هنوز ایالات متحده را از قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی، نفتا، خارج نکرده است - گرچه تهدید کرده که در صورت عدم همکاری کانادا و مکزیک برای مذاکره فوری بر سر بندهای قرارداد، این کار را انجام خواهد داد. ترامپ حتی وعده داده بود که "توافق فاجعه آمیز با ایران را باطل خواهد کرد" ولی به این قولش هم عمل نکرده است. برنامه هستهای ایران در ازای برچیده شدن تحریمهای اقتصادی علیه این کشور، بر اساس مفاد توافق هستهای، محدودتر شده است.
اما رئیس جمهور ایالات متحده همچنان پیامهای خطرناکی را در قبال توافق هستهای ایران مخابره میکند که میتواند ضمن به خطر انداختن توافق، بین ایالات متحده و متحدانش تفرقه بیندازد و فضا را برای تندرویان داخل ایران بازتر کند.
رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در نامهای خطاب به پال رایان، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، در روز 18 آوریل عنوان کرد که ایران به تمام تعهداتش بر اساس برنامه اقدام مشترک، برجام، که مفاد آن در سال 2015 بین ایران، پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، آلمان و اتحادیه اروپا به بحث گذاشته شد، پایبند بوده است. ایران بر اساس برجام توافق کرده تا بسیاری از تاسیسات هستهای خود را تعطیل و امکان بازدیدهای سر زده را برای ماموران آژانس فراهم کند؛ البته ساز و کار بازگشت تحریمها در صورت نقض برجام از سوی ایران نیز در برنامه اقدام مشترک گنجانده شده است.
ترامپ شخصا در مورد آن نامه مداخله کرد و دستور تجدید نظر در متن اولیه را داد. نسخه نهایی ضمن تاکید بر "رفتار تهدیدآمیز منطقهای ایران" حمایت آمریکا از توافق هستهای در بلندمدت را نیز زیر سؤال برد. تیلرسون نوشت: «دونالد ترامپ، رئیس جمهوری، دستور بازبینی برجام توسط نهادهای مربوطه به رهبری شورای امنیت ملی را صادر کرده تا این موضوع را ارزیابی کنند که آیا تعلیق تحریمهای آمریکا به تبع برجام با منافع حیاتی ایالات متحده همسو بوده است. پس از تکمیل این بازبینی، دولت خواستار همکاری کنگره در این زمینه خواهد بود.»
تیلرسون همچنین در مورد تعهدات ایالات متحده در توافق هستهای ابراز تردید کرده است. وی در یک نشست خبری نسبت به اینکه «برنامه اقدام مشترک نمیتواند ایران غیرهستهای را ممکن سازد و تنها برنامه هستهای این کشور را برای چند سال به تعویق میاندازد» گلایه کرده است. درست است که اعمال محدودیتهای ویژه بر روی برنامه هستهای ایران از نظر زمانی محدود است، اما معماران توافق هستهای معتقد بودند که وجود یک تاخیر معنادار در دستیابی ایران به سلاح هستهای به عدم معامله با این کشور ارجحیت دارد. متحدان ایالات متحده اما همچنان بر روی دیدگاه پیشین خود استوار هستند.
دونالد ترامپ روز ۲۰ آوریل گفت که ایران «مطابق روح توافق هستهای عمل نمیکند.» اما در واقع، ایران و دیگر امضاکنندگان برنامه اقدام مشترک (از جمله ایالات متحده) باید به متن توافق، و نه به روح آن، پایبند باشند زیرا "روح توافق" میتواند تعابیر متفاوتی داشته باشد.
تعبیر ترامپ از برجام این است که در ازای برداشته شدن تحریمهای اقتصادی، ایران نه تنها باید برخی از جوانب برنامه هستهایاش را متوقف سازد و به مدت چند سال شرایط بازدید سر زده را فراهم سازد، بلکه باید از آزمایش موشکهایی که میتواند به طور بالقوه برای حمل سلاحهای هستهای مورد استفاده قرار گیرند نیز خودداری کند. علاوه بر آن ترامپ تمایل دارد تا ایران حمایتش از کشورها و گروههای شبهنظامی متخاصم با غرب را کاهش دهد.
اما ایالات متحده میتواند بدون زیر سوال بردن و یا حتی تحلیل اعتبار برنامه اقدام مشترک، اقدامات لازم در راستای کاهش ماجراجویهایی ایران را انجام دهد. در واقع، کابینه ترامپ در ماه فوریه با اعمال تحریمهای جدید علیه 13 شخصیت و 12 نهاد مرتبط با برنامه هستهای ایران به آزمایش یک موشک بالستیک میان برد در این کشور واکنش نشان داد.
اما مشکل اینجا است که برخی از افراد کابینه، و کنگره، تمایل دارند که ترامپ پا را فراتر بگذارد و ایران را به شکلی تنبیه کند که در تناقض با متن برجام قرار دارد. احتمالا ترامپ با خود میاندیشد که با بکارگیری تهدید پاره کردن برجام، میتواند ایران را مجبور کند تا رفتارش را در جبهههای دیگر اصلاح کند؛ اگر طرز تفکر ترامپ چنین باشد، باید گفت که بسیار خطرناک و تفرقهانگیز است. آقای ترامپ باید تاکید کند مادامی که ایران بر سر تعهداتش نسبت به متن برجام پایبند است، ایالات متحده نیز به تعهداتش پایبند خواهد بود.
منبع: latimes.com
ترجمه: وبسایت فرارو