فرارو- بعد از حدود پنج سال غیبت سفرای ایران و انگلیس در سفارت خانه های دو کشور، مقامات ایران و انگلیس تصمیم گرفتند سطح روابط خود را به سفیر ارتقاء دهند. بر این اساس حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه و از اعضای اصلی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان سفیر جدید ایران در بریتانیا شد و در مقابل نیکلاس هاپتون به عنوان سفیر انگلیس به ایران آمد.
انتخاب بعیدی نژاد به عنوان سفیر ایران در انگلیس چه معنایی دارد؟ آینده روابط ایران و انگلیس به چه سمتی خواهد رفت؟
سید شمس الدین خارقانی سفیر پیشین ایران در آلمان و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «انگلیس یکی از کشورهای مهم عضو اتحادیه اروپا بوده که طی یک پروسه طولانی از اتحادیه جدا خواهد شد اما همچنان به عنوان یکی از کشورهای قدرتمند اروپا که دارای لابی های بسیار وسیعی در اروپا، آمریکا و دیگر قاره ها است باقی خواهد ماند.»
وی ادامه داد: «این کشور همچنین دارای اقتصاد بسیار شکوفا است و سیاست انگلیس در رابطه با مسائل دیپلماتیک نیز مشهور است.»
این دیپلمات باسابقه ایران اظهار کرد: «رابطه انگلیس با ایران بعد از انقلاب فراز و نشیب های بسیار زیادی داشت و رابطه ای نبود که انگلیس و ایران خواستار آن باشند اما به دلیل جبری که در موضوع انگلیس وجود دارد این رابطه به این صورت پیش رفت.»
وی ادامه داد: «پیش از این در موضوع سلمان رشدی سطح روابط دو کشور بسیار کاهش یافته بود و پنج سال پیش نیز به دلیل تعرض به سفارت انگلیس سطح روابط دو کشور کاهش یافت که باعث شد ایران هزینه های بسیار گزافی بپردازد.»
وی افزود: «با این حال انگلیس کشوری است که نمی توان آن را نادیده گرفت و باید رابطه بسیار خوب و سطح بالایی با آن داشت. انگلیس دارای قدرت بین المللی است و در ناتو از نفوذ بالایی برخوردار است و اگرچه تصمیم به خروج از اتحادیه اروپا گرفته و شاید از این موضوع ضربه اقتصادی بخورد اما سال ها طول می کشد که لندن از شرایط کنونی که پایتخت امور مالی و بانکی اروپا و حتی یکی از مهم ترین پایتخت های امور بانکی و مالی در جهان است خارج شود که البته من بعید می دانم این اتفاق روی دهد.»
خارقانی درباره انتخاب بعیدی نژاد به عنوان سفیر ایران در لندن گفت: «وزارت خارجه معمولا بر اساس نظرات خود که یکی از آنها می تواند حضور انگلیس در مذاکرات هسته ای باشد آقای بعیدی نژاد را به عنوان سفیر در این کشور انتخاب کرده است. اما اصلی ترین دلیل این است که چون رابطه سفارت ایران با انگلیس دوباره برقرار شده وزارت خارجه سعی کرده یکی از متبحرترین افراد خود و کسی که سطح بالایی دارد و فردی شناخته شده است و حرف وی مناسب است برای این سمت انتخاب کند.»
وی ادامه داد: «آقای بعیدی نژاد نه تنها به خاطر موضوع هسته ای بلکه به خاطر سابقه ایشان که کارهای بسیار سخت و دشواری را انجام داده اند مورد عنایت وزارت خارجه بوده و دارای شخصیت حقیقی و حقوقی بسیار والایی هستند. لذا اعزام ایشان به سفارت در لندن به معنای این است که ایران برای روابط خود با انگلیس ارزش قائل است چراکه فردی را به عنوان سفیر انتخاب کرده که در پرونده های بزرگی حضور داشته است.»
وی افزود: «آقای بعیدی نژاد نشان داده فردی قابل، خوش فکر و کارایی است و در مذاکره زبردست است و اگرچه در بخش دوجانبه کار نکرده اما نوع مذاکره را بلد است.»
خارقانی در پاسخ به این سوال که آیا آقای بعیدی نژاد تاکنون سابقه سفارت داشته اند؟، گفت: «خیر؛ ایشان سابقه سفارت نداشته اند اما در پست های بسیار مهمی در نیویورک و ژنو بودند و پیش از این مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت خارجه هم بوده اند و در مذاکرات هسته ای نیز در سطح کارشناسی حضور داشتند.»
خارقانی در پاسخ به این سوال که آیا اینکه آقای بعیدی نژاد که سابقه سفارت ندارد به عنوان سفیر در انگلیس انتخاب می شود نشان دهنده اولویت اجرای برجام نسبت به روابط دوجانبه ایران و انگلیس در نزد وزارت خارجه نیست؟، گفت: «خیر، من معتقدم در انتخاب آقای بعیدی نژاد روابط دو جانبه اولویت دارد.»
وی ادامه داد: «البته این دستورالعمل در وزارت خارجه وجود دارد که اگر کسی بخواهد سفیر کشور مهمی بشود حتما باید پیش از آن چند دوره سابقه سفارت پایین تر را داشته باشد. اما آقای بعیدی نژاد کاملا خود را نشان دادند و فردی بسیار قابل است و لذا این موارد استثنائی برای موضوعات استثنائی مورد استفاده قرار می گیرد و مسبوق به سابقه هم است.»
وی افزود: «البته نمی توان گفت موضوع اجرای برجام در انتخاب ایشان به عنوان سفیر در انگلیس تاثیر نداشته چراکه اساسا ایشان به واسطه موضوع هسته ای بالا آمدند و طبیعتا اگر لازم باشد ایشان بحث هسته ای را در لندن دنبال خواهند کرد؛ چنانکه سفیر ما در آلمان، فرانسه و روسیه نیز حتما موضوع پیشرفت برجام را پیگیری می کنند. یعنی این سفرا چه بحث دوجانبه را پیگیری بکنند چه نکنند بحث برجام یکی از بحث های اصلی آنها است.»
این دیپلمات برجسته ایران تصریح کرد: «با این حال همانطور که عرض شد مسئله اصلی ما با انگلیس روابط دوجانبه است تا این روابط را به روز کرده و با یک تعادل به دوره گذشته باز گردانیم و آقای بعیدی نژاد می تواند واضع این دستورالعمل باشند.»
خارقانی در پاسخ به این سوال که با توجه به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در چند سال آینده، ایران چگونه می تواند در روابط خود با انگلیس و اتحادیه اروپا طوری بالانس ایجاد کند که منافع ملی ایران به بیشترین وجه تامین شود؟، گفت: «ما باید روابط خود را با بریتانیا گسترش دهیم. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا زمینه های بهتری برای ایران ایجاد می کند چراکه آنها دنبال شریک های جدید، مطمئن و دارای قابلیت می گردند که ایران هر سه این شرایط را دارد. بنابراین ایران می تواند با انگلیس صرف نظر از اتحادیه اروپا کار کند.»
وی ادامه داد: «دوم اینکه اتحادیه اروپا نگاه نمی کند که کدام کشور با انگلیس رابطه دارد بلکه نگاه می کند که آیا این کشور می تواند برای اتحادیه اروپا رقیب باشد یا خیر که ایران نه می خواهد و نه می تواند رقیب اتحادیه در رابطه با انگلیس باشد بلکه قصد دارد همجوار با اتحادیه با دیگر کشورها کار کند.»