فرارو- یک کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به تنش کلامی میان ترکیه و آمریکا درباره کردهای سوری گفت: «من بیشتر این اظهارات را نمایشی می دانم و بعید است ترکیه پایگاه هوایی اینجرلیک را بر روی هواپیماهای آمریکایی ببندد و این اظهارات باعث تنش بیشتر میان ترکیه و آمریکا نخواهد شد.»
بعد از انفجار تروریستی در آنکارا که ترکیه آن را به کردهای سوریه نسبت داد، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه اعلام کرد که آمریکا باید تصمیم بگیرد که آیا کردهای سوریه متحد این کشور است یا ترکیه. ترکیه از آمریکا خواسته که حزب اتحاد دموکراتیک سوریه را جزو گروههای تروریستی قرار دهد اما آمریکا این خواسته را رد کرده است. این موضوع باعث شد مشاور رئیس جمهور ترکیه اعلام کند: «اگر آمریکا حزب "اتحادیه دموکراتیک سوریه" را به عنوان یک سازمان تروریستی اعلام نکند، ممکن است پایگاه هوایی اینجرلیک به روی نیروی هوایی آمریکا بسته شود.» همچنین با بالا گرفتن تنش ها میان ترکیه و روسیه، ترکیه اعلام کرد که کشورش تنها در چارچوب یک اقدام جمعی از طریق شورای امنیت یا ائتلاف بین المللی به سوریه نیروی زمینی اعزام خواهد کرد. وزیر امورخارجه لوکزامبورگ نیز در گفتگویی اعلام کرد که ائتلاف ناتو وارد جنگ ترکیه و روسیه نخواهد شد.
آیا اقدامات اخیر ترکیه ناشی از یک طرح سازماندهی شده است یا واکنشی به حوادث روی داده است؟
دکتر افشار سلیمانی سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان و کارشناس مسائل ترکیه در گفتگو با فرارو گفت: «با توجه به روند تحولات در ماههای اخیر به نظر می رسد اقدامات و سیاست های ترکیه بیش از آنکه ناشی از یک طرح سازمان یافته باشد نوعی واکنش به حوادث رخ داده است؛ البته این امر به این معنا نیست که اقدامات ترکیه از هیچ سازماندهی در رابطه با سوریه برخوردار نیست چون در طول 5 سال گذشته ترکیه برنامه هایی داشته و دنبال کرده که البته با چالش مواجه شده و به آنها نرسیده است چراکه برنامه های آن نرم افزاری نبود و سخت افزاری بوده است.»
وی ادامه داد: «از زمانی که ترکیه در روند حوادث سوریه مقابل بشار اسد ایستاد و اعلام کرد اسد باید برود و در این باره برنامه ریزی هایی کرد و همکاری هایی با مخالفان اسد انجام داد در حال سازماندهی طرح هایی است تا به هدف خود (سقوط اسد) نائل شود.»
وی افزود: «از سوی دیگر نگرانی هایی که ترکیه نسبت به کردهای سوری داشت به خصوص از زمانی که تنش میان کردهای سوری با اسد کمتر شد و اسد خودمختاری بیشتری به کردهای سوریه داد، ترکیه بیشتر نگران مسائل کردهای سوری شد.»
این دیپلمات باتجربه اظهار کرد: «منتهی باید گفت اگرچه در دوره ای این برنامه ریزی ها از سوی ترکیه وجود داشت اما اخیرا که روند حوادث به شکل دیگری درآمده و به خصوص بعد از ورود نظامی روسیه به سوریه و حملاتی که علیه داعش شکل گرفت و سقوط هواپیمای روسی به دست ترکیه و موفقیت ارتش سوریه در مناطق حلب که با کمک روسیه کسب شد دیگر نمی توان گفت اقدامات ترکیه ناشی از برنامه ریزی است؛ بلکه به نظر می رسد ترکیه بیشتر در حال نشان دادن واکنش است.»
سلیمانی درباره بمب گذاری چند روز پیش در آنکارا گفت: «البته دولت ترکیه اعلام کرده این عملیات به دست کردهای سوری انجام گرفته و ما اگرچه اسناد و اطلاعاتی در این باره در دست نداریم و از سوی دیگر مخالف هرگونه اقدام تروریستی هستیم اما باید گفت وقتی انسان ها در کنج دیوار قرار می گیرند و مورد ضربه واقع می شوند هر اقدامی می کنند که اعلام کنند وجود دارند.»
وی ادامه داد: «لذا به نظر من اقدامات ترکیه در سالهای اخیر در ارتباط با کردها و اینکه حاضر به مذاکره با آنها نیست و علیه پ ک ک و کردهای سوریه اقدام می کند در حالی که آنها پیوندهایی با هم دارند مسبب این رویداد تروریستی است چراکه احتمال دارد آنها در برابر خشونت های ترکیه علیه کردها واکنش نشان دهند.»
سلیمانی درباره مجادله اخیر میان ترکیه و آمریکا درباره کردهای سوری گفت: «من بیشتر این اظهارات را نمایشی می دانم و بعید است ترکیه پایگاه هوایی اینجرلیک را بر روی هواپیماهای آمریکایی ببندد و این اظهارات باعث تنش بیشتر میان ترکیه و آمریکا نخواهد شد.»
وی ادامه داد: «به عبارت دیگر اگرچه ممکن است در اظهارات و مواضع تنش هایی میان دو کشور رخ دهد اما در اقدامات عملی تنشی رخ نخواهد داد چون ترکیه در اردوگاه آمریکا قرار دارد.»
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان درباره احتمال رویارویی ترکیه و روسیه گفت: «بعید است درگیری مستقیمی میان ترکیه و روسیه رخ دهد اما این سخن به این معنی نیست که این تنش به زودی حل شود و این دو کشور از اهرم هایی دیگری که در دست دارند علیه هم استفاده خواهند کرد اما رو در روی هم نخواهند ایستاد.»
وی ادامه داد: «مثلا روسیه می تواند از اهرم کردهایی که در ارمنستان هستند استفاده کند؛ چنانکه اکنون صحبت از این است که کردهایی در منطقه قراباغ اسکان داده شوند که اگر این اتفاق روی دهد (کمک به کردها از طریق ارمنی ها در منطقه قراباغ) نشان می دهد روسیه از اهرم کردها و ارامنه علیه ترکیه استفاده می کند.»
وی افزود: «ترکیه هم ابزارهایی دارد که از آن جمله اینکه در خاک سوریه از طریق ترکمن ها به منافع روس ها ضربه بزند چنانکه در سقوط جنگنده روسی شاهد بودیم که یکی از خلبان ها را ترکمن ها کشته بودند که فرماندهی آن با ترکیه بود.»
سلیمانی در پاسخ به این سوال که آیا در صورت رویارویی ترکیه و روسیه ناتو از ترکیه حمایت خواهد کرد؟، گفت: «البته ناتو اعلام کرده اگر این رویارویی به دلیل اقدامات نامعقول ترکیه روی دهد نباید انتظار کمک از سوی ناتو داشته باشد اما با وجود این اولا من فکر نمی کنم این رویارویی رخ دهد و در ثانی اگر جنگی میان ترکیه و روسیه شکل بگیرد ناتو از ترکیه حمایت خواهد کرد اگرچه ممکن است این حمایت به صورت های مختلف باشد.»
وی افزود: «البته برخی صحبت ها همچون ادعای روسیه مبنی بر شکل گیری جنگ سوم جهانی دور از تصور است و به نظر من نهایتا تنش ها به شکل جنگ های کوچک در منطقه ادامه خواهد یافت و همه بازیگران بزرگ نائبان خود را تقویت خواهند کرد و خود مستقیم وارد جنگ نمی شوند.»