از سازمان غذا و دارو انکار و از سازمان دامپزشکی اصرار. ماجرای این روزهای خمیر مرغی که این روزها برای تولید سوسیس و کالباس استفاده می‌شود، همین اختلاف سازمان دامپزشکی و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت است. دامپزشکی بر مجوز استفاده از خمیر مرغ اصرار دارد و سازمان غذا و دارو بر ممنوعیت آن.
حالا بیش از ٦ ماه است که این دو سازمان، بر سر این موضوع اختلاف دارند، با همه اینها اما سوسیس و کالباس‌ها همچنان با همان روند قبلی تولید و فروخته هم می‌شوند بدون این‌که محدودیتی برای عرضه آن ایجاد شود. مسئولان این دو سازمان، در ماه‌های گذشته چندین بار دور یک میز نشسته‌اند، اما هنوز هم نتوانستند به نقطه مشترکی برسند.
دو سه روز پیش بود که رئیس سازمان دامپزشکی برای چندمین بار از زمانی که وزارت بهداشت ماجرای غیرمجاز بودن استفاده از خمیر مرغ در فرآورده‌های گوشتی مطرح شد، بر استفاده از خمیرمرغ تأکید کرد، این بار اما با توضیحی دیگر. او به ایسنا گفته بود که: «از نظر سازمان دامپزشکی کشور تولید آن دسته از خمیرمرغی که در داخل کارگاه‌های تحت نظارت بهداشتی سازمان دامپزشکی و در اماکنی با عنوان تولیدکننده فرآورده‌های گوشتی حرارت دیده صورت گیرد، هیچ منعی ندارد. » او این را هم اضافه کرد که: « مرغ‌های استفاده شده در این خمیرمرغ‌های پایان دوره مادر و تخمگذار است، این مرغ هر‌سال ٨٠هزار تن تولید می‌شود که در سال‌های گذشته ذبح شده و مورد مصرف خانوار بود، حالا هم در فرآورده‌های گوشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.»
حالا با همین اظهار نظر، مسئولان سازمان غذا و دارو دست به کار شدند و باز هم بر ممنوعیت استفاده از خمیر مرغ تأکید کردند. مدیرکل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در واکنش به همین اظهارات می‌گوید که مصرف خمیرمرغ در فرآورده‌های غذایی همچنان ممنوع است. هدایت حسینی ادامه می‌دهد: «سیاست‌های سازمان غذا و دارو درباره استفاده از خمیر مرغ تغییری نکرده و در صورت مشاهده هرگونه عدم انطباق، با واحدهای متخلف برخورد قانونی به عمل می‌آید.»
خمیر مرغ زیرپله‌ای تولید می‌شود در ادامه همین اظهارنظر سازمان غذا و دارو، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی هم به مردم توصیه می‌کند سوسیس و کالباس نخورند. حسینعلی شهریاری در گفت‌وگوی تلویزیونی به این موضوع اشاره کرده و از تولید زیرپله‌ای خمیرمرغ خبر می‌دهد. « وقتی قیمت یک کیلو سوسیس و کالباس از یک کیلو گوشت کمتر است، حتما جایی اشکال دارد، در بررسی‌های انجام شده مشخص شد که ۳۰درصد از محصولات جمع شده از بازار مشکل‌دار بوده‌اند. » به گفته رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، خمیرمرغ گاهی با استفاده از ضایعات دور ریز ناشی از پاک کردن مرغ در مرغ‌فروشی‌ها و گاهی با استفاده از خمیر کردن مرغ‌های پیر تخمگذار، بدون آن‌که امحاء و احشای مرغ خارج شود، تهیه می‌کنند.
خمیرمرغ ممنوع است، اما همچنان استفاده می‌شود. رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو، پیش از این گفته بود: «ما اجازه استفاده از خمیرمرغ را ندادیم چرا که سازمان دامپزشکی باید بتواند بین خمیرمرغ بهداشتی و غیربهداشتی تفکیک کند که هنوز این تفکیک وجود ندارد. به همین خاطر است که ما استفاده از خمیرمرغ را ممنوع کردیم. دامپزشکی درنهایت مسئولیتی درباره استفاده از این ماده در صنایع غذایی را ندارد بلکه بر تولید نظارت داشته و وقتی محصول وارد فرآیند شد، مسئولیت وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو آغاز می‌شود.»
استفاده از کبد و روده مرغ، عفونت و مسمومیت میآوردروز شنبه بود که در همایش ملی سلامت با محوریت تغذیه، وزیر بهداشت، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و رئیس سازمان غذا و دارو بر تعدد نظرها و تصمیم‌گیری‌ها در حوزه «غذا» انتقاد کردند. حالا یک طرف ماجرا را سازمان دامپزشکی و یک طرف دیگر را سازمان غذا و دارو، دست گرفته‌اند. هر کدام هم بر مواضع‌شان اصرار دارند. جاوید آل‌داوود، رئیس جامعه دامپزشکی حیوانات کوچک اما معتقد است که این داستان، تبدیل به میدان قدرت‌نمایی شده. او به «شهروند» می‌گوید: « قبلا سازمان دامپزشکی اختیارات بیشتری داشت اما الان خیلی اختیارات از آنها گرفته شده و به سازمان غذا و دارو داده شد، به همین خاطر این موضوع مسائل حاشیه‌ای ایجاد کرده است.»
آل‌داوود، درباره سالم بودن خمیرمرغ هم حرف‌هایی می‌زند. «اگر در خمیرمرغ از روده و کبد و ... استفاده شده باشد، به دلیل دارا بودن مواد سمی می‌تواند برای مصرف‌کننده بیماری عفونی و مسمومیت ایجاد کنند، همچنین این مواد زائد می‌تواند آلودگی شیمیایی داشته باشد. به همین خاطر برای سلامتی مضر است.» به گفته او، کیفیت خمیر مرغ به مواد استفاده شده در آن بستگی دارد، اگر کارخانه‌ای خودش خمیرمرغ را درست کرده باشد و در محصولاتش استفاده کند، مشکلی نیست، اما اگر این خمیرها را خریده باشد، نمی‌توان سلامتی‌اش را تضمین کرد. رئیس جامعه دامپزشکی حیوانات کوچک تأکید می‌کند: « گاهی در این خمیرها علاوه بر استخوان و باقی مانده مرغ، از نان خشک هم استفاده می‌شود که روی کیفیت سوسیس و کالباس تأثیر می‌گذارد.»
آشغال مرغ، کیلویی هزار تومانمردم همه اینها را می‌شنوند و می‌خوانند، اما هنوز روی مصرفشان تأثیر نگذاشته. این را علی، مغازه‌داری که فرآورده‌های گوشتی می‌فروشد، به «شهروند» می‌گوید. « بعضی وقت‌ها روزی بیشتر از یک کیلو، ژامبون مرغ و گوشت می‌فروشیم، خیلی‌ها می‌خرند. » سوسیس و کالباس ارزان است، نه خیلی ارزان، اما برای آنها که نمی‌توانند گوشت کیلویی ٤٠هزار تومان و مرغ کیلویی ٦هزار تومان بخرند، به صرفه است.
علی از قیمت‌ها می‌گوید: « قیمت هر کیلو ژامبون مرغ و گوشت از ١٢هزار تومان تا ٢٢هزار تومان است، البته همه اینها بستگی به شرکت تولیدکننده و درصد گوشت استفاده شده در سوسیس و کالباس دارد.» به گفته او، درصد گوشت این فرآورده، از ٥٠درصد شروع و به ٩٩درصد می‌رسد، که از همه گران‌تر است. « اگر شرکت تولیدکننده خوب باشد، هر کیلو گوشت ٩٠درصد ٢٨هزار تومان است. » مردم اما کیلویی ژامبون نمی‌خورند، بسته‌بندی‌های گرمی این فرآورده‌های گوشتی، امکان خرید را به همه می‌دهد.
ارزان‌تر از اینها هم است، کالباس خشک، کیلویی ١٢هزار تومان است، که دیگر ارزان‌ترین نوع ژامبون در بازار به شمار می‌رود. کمی آن طرف‌تر، قصابی است. راسته‌های گوشت داخل مغازه آویزان شده‌اند، بسته‌های مرغ منجمد هم پشت ویترین‌اند. این‌جا از سوسیس و کالباس خبری نیست اما خمیرمرغ‌ها از باقی مانده همین گوشت‌ها درست می‌شود. «اصغر» مشغول خرد کردن گوشت است، باقی مانده پوست و استخوان را در سطل سفیدی خالی می‌کند. آنها به این اضافه‌ها می‌گویند آشغال! اما همین آشغال‌ها را تا همین یک‌سال پیش، کیلویی‌هزار تومان می‌فروخت.
«پارسال همین آشغال‌ها را خوب می‌خریدند، افرادی می‌آمدند و می‌گفتند که مجوز داریم، اما معلوم نبود از کجا مجوز دارند، ما هم مجوزشان را نمی‌دیدیم، امسال ولی خیلی مشتری ندارد، ما هم آشغال‌ها را می‌ریزیم دور.» او می‌گوید: «این آشغال‌ها کثیف است، چربی دارد، مریضی دارند، اصلا نباید استفاده شود.» «اصغر»، دو سه سالی در یکی از کارخانه‌های تولید سوسیس و کالباس کارگری کرده. می‌داند در این کارخانه‌ها چه می‌گذرد. «آن‌جا همین اسکلت مرغ‌ها را چرخ می‌کردیم، همه‌اش استخوان بود، کمی هم روی استخوان‌ها گوشت بود، همان گوشتی که با چاقو بریده نمی‌شود. البته شیفت ما تغییر می‌کرد و نمی‌دانم که دیگر چه چیزهایی داخلش می‌ریختند، اما قطعا پوست و رگ و چیزهای دیگر هم قاطی‌اش می‌کردند.» او ادامه می‌دهد: «البته خمیرمرغ به غیر از اینها گوشت هم دارد، اما دیگر به درصد و کیفیت آن محصول برمی‌گردد.»
او حالا سال‌هاست که قصابی می‌کند و می‌گوید: «باید تمام کارخانه‌های تولیدکننده سوسیس و کالباس را تعطیل کنند، خودم ١٥سال است که لب به اینها نزدم. چون می‌دانم داخلش چیست. »