فرارو- پزشک یا طبیب از دیرباز با توجه به نقش ویژه‌ای که در تسکین آلام ناشی از بیماری‌های روحی و جسمی داشته است، همواره مورد تقدیر بوده و جایگاه بسیار قابل احترامی را در میان اقشار مختلف مردم داشته است.
به گزارش سرویس اقتصادی فرارو، با پر رنگ‌تر شدن جنبه‌های اقتصادی در تصمیم‌گیری‌ها، پزشکان نیز رفتارهای خود را بر اصل «پیگیری نفع شخصی»، منطبق نمودند. پزشکان نیز همانند تمامی عوامل اقتصادی، به دنبال حداکثر کردن سود ناشی از فعالیت‌های خود کردند. این موضوع نه تنها امری مذموم نیست، بلکه سبب افزایش کارایی و تخصیص بهینه نهاده‌های کمیاب جامعه میشود.
افزایش اهمیت مباحث اقتصاد در حوزه بهداشت و درمان در دهه‌های اخیر تا حدی بوده که رشته اقتصاد سلامت در دانشگاه‌های مختلف جهان تاسیس و مباحث این حوزه به شدت همه‌گیر شده است. اما به موازات پذیرش نگاه اقتصادی به بخش سلامت، قوانین و سازوکارهای لازم برای تفکیک رفتار اقتصادی افراد و سوء استفاده از موقعیت نابرابر پزشک و بیمار نیز اندیشیده شده است؛ چرا که موضوع معامله در اینجا سلامت افراد و سرمایه انسانی یک ملت است!
آنچه حساسیت‌ها به وجود فساد گسترده در بخش سلامت کشور را افزایش داده است، اهمیت و آثار جبران ناپذیر این پدیده و تبعات اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن میباشد. یکی از مهمترین مخاطرات بخش سلامت هر کشور، میزان فقیرکننده بودن هزینه‌هایی است که افراد برای انجام امور درمانی خود متحمل میشوند. به عبارت دیگر افراد به دلیل بیماری‌های مختلف، ممکن است مجبور به پرداخت هزینه‌های هنگفتی شوند که این هزینه‌ها، در نهایت منجر به سقوط آنان به زیر خط فقر شود.
سلامت: هر روز مهمتر از دیروز!
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از اقتصاد هر کشور مربوط به حوزه سلامت بوده و این سهم روز به روز در حال گسترش است، فساد در حوزه بهداشت و درمان نیز اهمیت بیش از پیشی یافته است. حجم بخش سلامت ایران در حدود 7 درصد تولید ناخالص داخلی بوده و با در نظر گرفتن تولید ناخالص داخلی 500 میلیارد دلاری برای اقتصاد ایران، مشاهده میشود که حجم فعالیت‌های این بخش در حدود 35 میلیارد دلار در سال بوده است. این حجم بالا از فعالیت‌های اقتصادی، این حوزه را مستعد فساد و طمع طماعانی کرده که سیری نمی‌شناسند. ساخت‌و‌سازهای بیمارستانها و مراکز درمانی، خرید و یا واردات تجهیزات بهداشتی و درمانی، فروش دارو و کالاهای بهداشتی، بیمه، رفتار کادر درمان و سایر حوزه‌های بخش سلامت از جمله مواردی هستند که به راحتی می‌تواند در معرض افساد قرار گیرد. این فساد می‌تواند به قانونگذاران، مدیران، پیمانکاران و سایر بخش‌های مرتبط به فعالیت‌های بهداشت و درمان نیز تسری یابد.
فساد چیست؟
تعریف معروفی که از فساد وجود دارد «هر گونه استفاده از ابزارهای عمومی و امانت برای نفع شخصی» را شامل می‌گردد. فساد به توجه به ریشه‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی که دارد، پدیده‌ای بسیار پیچیده است. این پیچیدگی در بخش سلامت تا حدی بوده که توجه سازمان‌های بین‌المللی نظیر سازمان ملل و سازمان جهانی بهداشت و موسسات مختلف پژوهشی را نیز به خود جلب کرده است.
مشکل در بحث بهداشت و درمان از آنجا ناشی میشود که به دلیل اطلاعات نامتقارنی که پزشک و بیماران دارند، پزشک وکیل تام الاختیار برای تصمیم‌گیری درباره بیمار میباشد. تلاش‌های بسیاری شده است تا ارتباط مالی مستقیم میان بیمار و پزشک قطع شده و بیمه‌ها و شبکه‌های بیمارستانی از طریق مشوق‌ها و تنبیهات لازم، رفتار پزشکان را در مسیر صحیح هدایت نمایند. اما ارتباط عوامل مختلف فعال در بخش سلامت، بیش از پیش پیچیده‌تر شده و زمینه‌های سوء استفاده‌های مالی را نیز عمیق‌تر کرده است.
فساد بخش سلامت، پیچیده‌تر و غیراخلاقی‌تر
در حالی که فساد امروزه به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است، روشنایی افکندن بر جنبه‌های مختلف این پدیده می‌تواند گامی کوچک در راستای اصلاح وضع موجود باشد. موضوعی که حساسیت پیرامون فساد حوزه سلامت را افزایش می‌دهد، انتظار بالایی است که جامعه، از شاغلین این بخش (به ویژه پزشکان) داشته و این خواسته کاملاً به حق بوده است. در میان بودن بحث «جان انسان» سبب میشود تا افکار عمومی قرار گرفتن مسائل مالی در اولویت را برنتابند. هرچند امروزه بیش از هر زمان دیگری نفع‌جویی و انتفاع طماعانه در جامعه ایران خودنمایی میکند و عیاری‌ها و جوانمردی‌ها تبدیل به افسانه‌هایی کهن شده است، اما همچنان صدای این اعتراض اخلاقی بلند است که «هیچ تفسیر و توجیه مالی نمی‌تواند معامله بر سر جان انسانها را تطهیر نماید».
اعتبار و احترام ویژه‌ای که پزشکان در جامعه ایران از بزرگان این عرصه در طول تاریخ به ارث برده‌اند، بی دلیل نیست که در عرض چند سال به تاراج رفته باشد! سریال «در حاشیه» هر چند نگاهی هجو به مشکلات تلخ حوزه سلامت داشته و تا حد زیادی این مشکلات را بزرگنمایی کرده است، اما اقبال و حمایت عمومی از این سریال و جبهه‌گیری نظام رسمی سلامت (وزارت بهداشت درمان و سازمان نظام پزشکی) را می‌توان دلیل قابل تاملی بر از میان رفتن سرمایه اجتماعی عظیم جامعه پزشکی در ایران دانست.
اعمال فشارهای مختلف بر رسانه‌ها برای به محاق بردن مشکلات ریز و درشت کشور، نباید پرداختن به این مشکلات را تحت تاثیر قرار دهد. به ویژه اینکه اگر این معضلات با سلامت عمومی کشور و سرمایه انسانی آن در ارتباط باشد، اهمال در آن می‌تواند فرایند توسعه پایدار را که متکی بر نیروی انسانی سالم و متفکر است، به طرز دردناکی متاثر نماید.
گستردگی فعالیت‌های حوزه بهداشت و درمان، زمینه‌های گوناگون و گاه پیچیده‌ای از فساد را در این بخش فراهم آورده است که به بخشی از آن در ادامه اشاره خواهد شد. باید در نظر داشت که سوء رفتارهای زیر تنها بخش کوچکی از روش‌های غیراخلاقی مرسوم در فعالان بخش سلامت و فراگیرترین موارد فساد در آن است.
رشوه یا سهم خواری: پرداختی که توسط پزشک یا سایر فعالین حوزه سلامت صورت گرفته و تقاضای غیرواقعی برای خدمت یا کالای ارائه شده توسط وی ایجاد می‌نماید. دریافت سهم (رشوه) از بخش‌های تشخیصی (مانند آزمایشگاه‌ها، داروخانه‌ها، مراکز عکسبرداری و فیزیوتراپی) در ازای ارجاع بیمار، از جمله مهمترین اشکال سهم‌خواری میباشد. پرداخت رشوه و یا سهم، ممکن است برای فرار از مجازات، به دست آوردن امتیازات ویژه، دستکاری در نتایج آزمایشات و یا تسهیل در استفاده از امکانات بیمارستانهای عمومی و یا خصوصی نیز رخ دهد.
زیرمیزی (پرداخت‌‌های غیررسمی): بیماران در بسیاری از موارد، برای دریافت خدماتی با کیفیت بهتر، مجبور به پرداخت زیرمیزی به پزشکان یا سایر متخصصین حوزه سلامت می‌گردند. با توجه که به این بخش از درآمد پزشکان مالیاتی تعلق نمی‌یابد برای پزشکان سودجو بسیار جذاب بوده و این پدیده منجر به ایجاد شکاف در درآمد این افراد با سایرین متخصصین همسطحی میشود که از دریافت این مبالغ کثیف امتناع می‌نمایند.
سرقت: کادر درمان فعال در بنگاه‌های عمومی سلامت، ممکن است تجهیزات و داروهای مختلف را برای مصارف شخصی و یا استفاده در کلینیک‌ها و بیمارستانهای خصوصی به سرقت برند. وجه دیگر سرقت، می‌تواند عدم واریز درآمد‌ها به حساب بیمارستانهای عمومی و یا دریافت حقوق برای افراد غیرواقعی در این گونه مراکز درمانی باشد.
تخریب عامدانه تجهیزات بیمارستانهای عمومی: برای جذب بیماران به مراکز خصوصی، منتفعین به صورت عامدانه ممکن است اقدام به تخریب تجهیزات بیمارستانهای دولتی نمایند.
غیبت از محل کار: نوع دیگری از فساد که شکل گسترده‌تر اما پنهان می‌تواند داشته باشد، عدم حضور و یا کم‌کاری کادر درمان در مراکز عمومی میباشد.
سوء استفاده از جسم بیمار: بسیاری از شرکتهای تولید کننده محصولات بهداشتی و درمانی، برای آزمایش محصولات خود، ممکن است بیماران کم بضاعت و یا کم سواد را از طریق کادر درمان مورد سوء استفاده قرار دهند.
خرید و فروش اعضا: پدیده‌ای که سود هنگفت در آن نهفته و اعضای افراد (که غالبا از سر نیاز تن به آن داده‌اند) مورد معامله قرار می‌گیرد. این موضوع تا بدان حد حساسیت‌زاست که هر از چند گاهی خبر فروش خون‌های اهدایی و یا پیوند اعضای ایرانیان به اتباع متول کشورهای همسایه خبرساز میشود.
بهداشت و درمان و حکایت سیب کرم‌خوده!
دور از انصاف است که زحمتکشان بخش سلامت را با نگاه غیرمنصفانه و قضاوت غیرعادلانه، رنجاند؛ اما شرط تبری تمامی پاکان و دلسوزان، شناسایی، معرفی و مجازات ناپاکانی است که بی اعتمادی به این خانواده را سبب شده‌اند. سیب سرخ هرچقدر هم زیبا و دلفریب باشد، کرم‌خودرگی مختصری هم آن را «سیب کرم خورده» خواهد کرد.
بنابراین پسندیده‌تر آن است که نهاد‌های قانونگذار و تصمیم‌گیر در حوزه سلامت، به جای اعمال فشار برای پرده‌پوشی مشکلات و معضلات این حوزه، قوانین شفاف و خدشه‌ناپذیری برای مقابله با افراد و بنگاه‌های تدارک بینند که در قامت حافظان سلامت جامعه، آخرین اولویتشان نیز شاید مهمترین وظیفه‌شان نباشد!
اين هم درسته كه در بين پزشكان هم مثل بقيه اقشار و اصناف، خوب و بد وجود داره، ولي جان و سلامت آدمها قابل معامله و قيمت گذاري نيست.چيزي كه الآن خيلي داره اتفاق ميفته.
والل... راست میگم. زن من پزشک عمومی هست . الان 9 ساله فارغ التحصیل شده. متوجه هستین که. 9 ساله.
الان بعد از تقریبا ده سال کار توی یه درمونگاه کار میکنه. حقوق با تمام مزایا و همه چی حداکثر 2.5 تومن. یکی از دوستاش مهندس استخدام شده و حقوق بالاتری هم داره
ضمنا به خانمم هیچ گونه مزایایی که در سایر جاها هست رو هم ندادند.
حالا ایشون کجا یک فرد پولدارو یا میلیاردر بسیار معروفی که در ذهن مردم هست میباشد؟ حالا شما برین تو جامعه اکثر پزشکان همینجوریند.
البته اینجارو هم بشنوید که تعدای از دوستای ایشون با همین تواناییهای درسی ایشون الان در سایر کشورها هستند و همگی بلا استثنا درآمدی چند ده برابری دارند !!
به نظر من مواردی که در متن به عنوان فساد جامعه پزشکی شمرده شد، مشکلات فرعی می باشد. مشکل اصلی و فساد بزرگتر در این زمینه، طبابت های غیر ضروری نظیر عمل جراحی بی مورد، جراحی های خطرناک (جراحی افراد مسن که عمل برای آنها نه تنها مفید نیست بلکه مضر هم هست) جراحی بدون تخصص کافی، جراحی مریض هایی که با دارو نیز قابل درمان است، خواباندن مریض به مدت طولانی در بیمارستان های خصوصی که باعث انواع مخارج تحمیلی بر بیمار می گردد و موارد دیگر است.
مشکل بعضی از ماها اینه که قدرت یا خودمانی تر بگم پارتی نداریم
بعنوان مثال دوست بنده در دوران تحصیل چون پدرشون متصل بودن مدرکشون رو به نحو احسن گرفتن در صورتی که قادر به حل جدول ضرب 9 تایی نبود اما به محض فارغ التحصیلی در بیمارستانی نامی با آی کیو زیر 60 مشغول به خدمت رسانی شد
مشکل از سیستم اجرایی و نظارتی کشورمون
با پارتی بازی با جون ملتی بی پناه بازی میکنند
یه متخصص داخلی که تازه برگشته شهر خودش هیچکیم نمیشناسدش چون از شهرش دوربوده و تو ماه شاید 5 تا مریض بیشتر نداره و نه بیمه داره و نه حقوق بازنشستگی و اگه خودش مریض شه و نتونه کارکنه به نون شب محتاج میشه این عدالت ؟تو مدت طرحشم نه تونسته تشکیل خانواده بده چون هیچ کس قبول نمیکنه از رفاهش بزنه و با پزشک به شهرستانای دوربره
حالا چطوری سهام بیمارستان خصوصی که چند میلیارده رو بگیره ؟یا چطور ست دستگاه کولونوسکوپ که 800 میلبونه رو بخره ؟بهش چرا اجازه ندادین بعد تحصیلش ازاد کارکنه تو شهر ودیار خودش ؟مگه فرقش با بقیه رشته ها چیه ؟تجهیزاتی که برای آزمایشگاه یه دانشجوی دکترای برق خریداری میشه چندین میلیارده اما واسه پزشک چه خرجی شده که اینهمه ازش انتظار هس ؟جز اینکه در دوران دانشجویی تو بیمارستانهای دولتی به رایگان ازشون کار کشیدید؟کدوم رشته دیگه ابنهمه خدمات عمومی تو دوران دانشجوییش ارایه میده
کدوم کارگرو حتی اینجوری 8 سال ازش بدون بیمه بازنشستگی و اینا بیگاری میکشن تو شهرستانا ؟چرا از خودتون نمیپرسین چرا پزشک نباید حتی مثل یه کارگر شامل حقوق بازنشستگی باشه تو مدت طرحش؟
فقط همش یکطرفه دارین حرف میزنین و تهمت
اقازاده ها تو همه قشرا حسابشون با بقیه فرق میکنه ولی خودتم میدونی اکثریت قرییب به اتفاق پزشکا بهترین های کشور بودن تو کنکور
البتع عجيب نيست حكايت خود شان هست
این 12 ماه فقط برام شکنجه بوده و ترس شبای تاریک ابنجا تو
نظر منم بگو
همه مسایل رو باید گفت اگه خبرهارو بخونید تا حالا چندین مورد تعرض به دختران پزشک تو روستاها و مناطق دوری شده که برای طرح مجبور شدن برن اونجا از جمله دختر پزشکی که تو استان گلستان تو خانه بهداشت 4 نفر شبانه از دیوار خانه بهداشت بالا رفتن و به این دختر تنها تعرض کردن و یا در روستایی در بوشهر و چندین مورد دیگه که میتونید با یه سرچ ساده ببینید
ولی چرا هیچکس نمیاد بگه اولا گناه ابن دخترا چیه که مجبورن تنها و در این شرایط برن جاهای دور در حالیکه همسناشون بعد تحصیل آزادن و آیا تا حالا ترس تنهایی تو خانه بهداشت تو یه روستای دورافتاده و محوطه تاریک رو تجربه کردین ؟تحربه ای که دختران پزشک ما مجبورن تجربه کنن
وقتی کسی از قشر پزشک و مشکلاتش حرفی نمیزنه و فقط این قشررو میکوبن خب نباید انتظار دیگه ای داشت
در آمار مجله معتبر فوربس درامد فقط پزشک عمومی پس از کسر مالیات و غیره در سال 2013 نزدیک به 80 میلیون ماهانه و 900 میلیون سالانه میباشد آیا پزشکان عمومی ما چنین درامد خالصی دارند؟
http://www.forbes.com/sites/brucejapsen/2013/06/12/doctor-pay-rises-to-221k-for-primary-care-396k-for-specialists
و درامد پزشکان متخصص بطور متوسط یعنی جراح و غیر جراح بیش از دوبرابر این مقدار .سوال من این است ایا متخصصین عفونی کودکان داخلی و اعصاب کشورما درامد متوسطشان حتی یک دهم پزشک عمومی امریکایی نمیشود
درامدهای بالایی که شما مشاهده میکنید مربوط به معدودی پزشکان هییت علمی میباشد که بخاطر رانت دولتی هم تعداد بیمار بیشتری دارند و هم کارانه بیشتر اما هزاران پزشک عمومی و متخصص غیر هیت علمی که اکثریت هستند با کمترین حقوق درحال کارند
در حال حاضر حقوق بعضی پرستاران شاغل در سبستم دولتی از پزشکان عمومی کشور بالاتر است .ایا چنبن چیزی را در امریکا هم مشاهده میکنید؟
الان این سوال ذهنی منه
مریض بدبخت که اسیر دست طبیب بیشتر نیست
بنگاه معاملات بیمار است!
خب این اجحاف نیست دانشجوی پزشکی مگه با دانشجوی دیگه فرق داره تازه 24 ساعته تو بیمارستانه و مثل دانشجوهای دیگه که یا کارمندن یاشغل ازاد دارن وقت کار آزاد نداره .
چرا هیچ رسانه ای نیومد بگه چرا یارانه دانشجو ی پزشکی باید قطع بشه مگه دانشجوی پزشکی الان جزو اولین گروه متمولین کشوره که باید یارانش قطع شه
خیلی بی منطق بود نظرت
یارانه حق همه مردم کشوره
حالا چون رتبه ی برتر کنکوره دلیل نمیشه که حقشو بخورن
مشکل اینجاس که بجای بررسی کل نطام سلامت مشکلات رو فقط به پزشکان نسبت میدیم و انگار هیچ کادر درمانی دیگری وجود نداره
درکشورهای پیشرفته پزشکان درامد بالایی دارند ولی بدلیل اینکه ارتباط مالی مستقیم با بیمار ندارند و بخش اعظم درامدشان توسط بیمه های قوی داده میشود پس حساسیتی در مردم ایجاد نمیشود اما در کشور ما وقتی بیمار خودش پول میپردازد پس فکر میکند پزشک در حال خوردن حقش است یا درامد پزشک را محاسبه میکند
در حالیکه درکشور ما بیمه ها فقط درصد ناچیزی از حق درمان را میدهند و حق پزشک را نیز تا 7 ماه بعد نگه میدارند و پس از کسر کلی مالیات و جریمه های من دراوردی بخاطر بدخط بودن و ... پرداخت میکنند درحالیکه هیچ منتقد بیطرفی این مشکلات پرشکان را بازگو نمیکند
از طرف دیگر عدم عدالت بین فارغ التحصیلان پزشکی و سایر رشته ها در کشورمان بدلیل گرو نگه داشتن مدرک پزشکان و اجبار انها به تبعید به مناطق دور و محروم بمدت دوبرابر مدت تحصیل که باعث عقب ماندگی زندگی پزشک تا 40 سالگی در تمام مسایل زندگی و محرومیت از زندگی خوب میشود نیز باید اضافه کرد که درحالیکه هیچ رشته ای چنین طرح خدمتی ندارد و بلافاصله وارد بازار کار میشوند
پس نمیتوان پزشک را مثل رشته های دیگر شغل تجاری در نظر گرفت و توقع داشت
لطفا منطقی تر و عادلانه تر به بررسی تمام جزییات بپردازید
مرحبا
در حالیکه جراحی لوزه برخلاف اسم ساده اش لسیار خطرناک و در کنار عروق کاروتید گردن انجام میشود و اگر خدای نکرده اتفاقی بیوفتد پزشک را مجبور به پرداخت دیه 200 میلیون تومانی میکنند در حالیکه در هیچ شغلی این چنین ریسکی وجود ندارد
تا موقعی که از پزشک فقط انتظار خدمت داشته باشیم و به خواسته هایش توجه نکنیم باز هم زیر میزی ادامه خواهد داشت .18 هزار تومن یعنی 6 دلار آیا این انصاف است پزشک پاکستانی برای این عمل 700 دلار تعرفه داشته باشد اما پزشک ایرانی 6 دلار ؟
بحث بيمه پزشكان نيز مطرح است اگر هز پزشك هزينه ريسك را منحصرا از بيمار و كاملا دريافت كند پس نقش بيمه چيست
به هر حال جامعه پزشكي مانند بسياري از جوامع آلوده شده ولي نه همه آنها
وقتي سانسور خبري پورشه زرد به خاطر برخي ... اينطور قوي عمل ميكند ايا حق نيست حاشيه در حاشيه بماند
پزشک محترم یک حقوقی هم غیر از این تعرفه عمل که حداقل 17، 18 میلیون هست هم میگیره
ایا ازخود پرسیده اید که چرا معترضان به سریال مدیری پزشکان مرفه و پولدار پابه سن گذاشته نیستند و همه پزشکان جوان و حاضر در شهرستانها و روستاها هستند ؟