در حالی که دولت اعلام کرده یکساله 400 هزار شغل ایجاد شده است ولی کاهش یک میلیون نفر از جمعیت فعال کشور، از بین رفتن 800 هزار شغل و افزایش 163 هزارنفری جمعیت دارای اشتغال ناقص، ابهاماتی است که درباره آمارهای کاهش بیکاری وجود دارد.
به گزارش مهر، آمارهای ارائه شده در زمینه عملکرد یکساله دولت تدبیر و امید در بازار کار جنجالی شد و مباحث فراوانی پیرامون آن به وجود آمد تا جایی که مقامات ارشد دولتی را وادار به واکنش کرد و آنها تلاش کردند از طریق استدلال هایی، وضعیت بازار کار را رو بهبود نشان دهند.
مقامات دولتی در یک‌ماه اخیر عنوان کردند دولت موفق شده یکساله 400 هزار شغل جدید ایجاد کند و همچنین بر این مطلب تاکید شد که اینها افرادی بودند که در وضعیت بیکاری مطلق قرار داشتند و حالا شاغل شده اند؛ همچنین افزایش این تعداد شاغل جدید در لیست های بیمه ای کشور نیز موجود است.
در عین حال، برخی ابهامات درباره وضعیت بازار کار در یکسال گذشته همچنان بی پاسخ ماند، دولت توضیحی درباره حذف یک میلیون نفر از جمعیت فعال کشور نداد و هنوز هم پاسخ روشنی درباره ارتباط بین کاهش جمعیت فعال و تاثیر کاذب آن بر کاهش نرخ بیکاری، وجود ندارد.
دفاع نوبخت از عملکرد اشتغالی دولتمحمدباقر نوبخت به عنوان سخنگوی دولت به تازگی در یک واکنش رسمی به دفاع از عملکرد دولت تدبیر و امید در بازار کار پرداخته و عنوان کرده است: گزارشی که مرکز آمار داده نشان می‌دهد 400 هزار نفر تعداد شاغلین ما در تابستان 93 نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش پیدا کرده است.
در عین حال، مباحث موجود در بخش کاهش یک میلیون نفری تعداد جمعیت فعال کشور، نابودی 800 هزار شغل در طول یکسال و همچنین افزایش تعداد افراد دارای اشتغال ناقص (افراد در مرز بین بیکاری و اشتغال)؛ به عنوان نکات مبهم و تاریک عملکرد یکساله دولت در بازار کار باقی مانده است.
تعداد افراد دارای اشتغال ناقص در فاصله تابستان 92 تا تابستان 93 از یک میلیون و 686 هزار نفر به یک میلیون و 849 هزارنفر رسیده؛ بنابراین افراد در معرض بیکاری و دارای اشتغالی که تامین کننده معیشت نیست رو به افزایش است.
بنابراین می توان گفت در فاصله تابستان 92 تا تابستان 93 اتفاقات زیادی در بازار کار کشور اتفاق افتاده است. یک میلیون نفر از جمعیت فعال کاسته شد، 400 هزار نفر شاغل شدند و از سوی دیگر، 800 هزار شغل از دست رفت؛ بنابراین زلزله ای در بازار کار ایران رخ داده است.
مسلم خانی کارشناس بازار کار با تاکید بر اینکه بازار کار ایران به آمارهای ملی و بین المللی نیاز دارد، گفت: نظام اقتصادی ایران ویژگی های بومی و اختصاصی دارد و باید آمارهای بازار کار مانند اشتغال و بیکاری با روش های بومی نیز برآورد شود تا برای همه مردم ملموس و قابل درک باشد.
وی اظهارداشت: سازمان بین المللی کار به کشورهای عضو توصیه کرده در کنار استفاده از شاخص های بین المللی بازار کار، شاخص های بومی نیز استفاده کنند که در ایران هم باید مدنظر باشد.
درآمد شغل باید برای تامین معیشت کافی باشداین کارشناس با اشاره به اعلام نرخ بیکاری تک رقمی در فصل تابستان امسال، افزود: مرکز آمار ایران از کاهش نرخ بیکاری در فصل تابستان امسال خبر داده، اما نرخ مشارکت اقتصادی مردم نیز کاهش نشان می دهد.
خانی تصریح کرد: در طرح های آمارگیری باید ویژگی های شغل از لحاظ درآمد، بهره وری، ساعت کار و کمک به تامین معیشت مدنظر قرار گیرد و شغلی مورد توجه باشد که درآمد آن حداقل برای تامین معیشت یک خانواده کافی است.
وی گفت: ساعات کار در ایران معمولا همان 44 ساعت در هفته است و شاغل از حمایت های تامین اجتماعی و بیمه ای هم استفاده می کند، اما آیا همه کسانی که به عنوان شاغل برآورد شده اند این ویژگی های را دارند؟
خانی افزود: تعریف شغل براساس زمان اشتغال (حداقل دو ساعت در یک هفته اخیر) انجام می شود، اما مولفه های دیگری هم وجود دارد و در ایران باید آمارگیری بازار کار بر اساس شاخص های ملی و بومی هم اجرا شود و مورد اجماع کارشناسی هم باشد و همه مردم آن را قبول کنند.
4 اشتغالی که مردم آن را شغل نمیداننداین کارشناس ارشد بازار کار اظهارداشت: در ایران معمولا کارهای پاره وقت، موقت، پروژه ای و پیمانکاری را جزو کار و اشتغال نمی دانیم و فقط 8 ساعت کار در روز یا 44 ساعت در 7 روز کار محسوب می شود و اگر واقعا نیاز باشد باید طرح آمارگیری ملی بازار کار را بر اساس شاخص ها و واقعیت های جامعه خود برآورد کنیم.
خانی تاکید کرد: نرخ بیکاری در فصل تابستان سال گذشته 10.4 درصد بوده که در تابستان امسال به 9.5 درصد رسیده ولی نرخ مشارکت نیز از 39.1 درصد به 37.2 درصد جمعیت کاهش پیدا کرده که قابل تامل است و مشاهدات بازار کار و تحولات آن با کاهش نرخ بیکاری انطباق ندارد.
وی افزود: در این فاصله ضریب مشارکت اقتصادی کاهش یافته و حدود بیش از 800 هزار اشتغال هم کمتر شده و زمانی که نرخ مشارکت کاهش پیدا می‌کند، کاهش نرخ بیکاری را نمی توان به تنهایی مورد توجه قرار داد و باید به دیگر ابعاد بازار کار هم حساس باشیم.