فرارو- ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران به ایستگاه پایانی رسیده است. جمهوری اسلامی ایران به آخرین سوالات و ابهامات آژانس بین المللی انرژی اتمی حول محور برنامه هسته ای ایران پاسخ می دهد؛ حتی سوالاتی که پیش از این آن در رفع ابهام آن اقدام شده بود از جمله موضوع «چاشنی های انفجاری».
به گزارش فرارو، هیأت کارشناسی و فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بامداد امروز ـ سه‌شنبه ـ به ریاست معاون یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، وارد تهران شد تا دور تازه ای از مذاکرات فنی و حقوقی با نمایندگان جمهوری اسلامی ایران باهدف پایان دادن به پرونده ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران آغاز کنند.
این مذاکرات در چارچوب توافق ایران و آژانس در 20 آبان‌ماه سال گذشته انجام می گیرد.
در بیانیه مشترکی که در این تاریخ به امضای یوکیانو آمانو، مدیرکل آژانس و علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی رسید، دو طرف توافق کردند تا ابهامات و سوالات آژانس حول محور برنامه هسته ای ایران و ابعاد نظامی احتمالی این برنامه در چارچوبی تعیین شده و با همکاری داوطلبانه ایران رفع شود.
در این راستا از 20 آبان تا 20 بهمن‌ماه سال 1392، دوره اول همکاری ایران و آژانس به منظور رفع ابهام شش موضوع صورت گرفت.
بر اساس توافق ایران و آژانس، گام دوم همکاری های مشترک تا 25 اردیبهشت ماه با 7 اقدام مورد توافق انجام می‌گیرد:
1- ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریت‌شده مرتبط با معدن ساغند یزد.
2- ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریت شده مرتبط با کارخانه تغلیظ اردکان.
3- تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) به‌روز شده راکتور اراک (IR-40).
4- اتخاذ اقدام در جهت به نتیجه رساندن رهیافت پادمان برای راکتور اراک (IR-40).
5- ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و تنظیم بازدید فنی از مرکز لیزر لشکرآباد.
6- ارائه اطلاعات مواد چشمه source material، که هنوز به ترکیب و خلوص لازم برای ساخت سوخت یا غنی‌سازی نرسیده‌است،شامل واردات چنین موادی به ایران و استخراج اورانیوم از فسفات توسط ایران.
7- ارائه اطلاعات و توضیحات به آژانس به‌منظور ارزیابی اظهاریه ایران در مورد نیاز یا کاربرد توسعه EBW (نسل جدید چاشنی‌های ایمن).
تاکنون ایران و آژانس چندین دو مذاکره را پشت سر گذاشته اند و تقریبا اکثر موارد این توافق را حل و فصل کرده اند.
در همین اردیبهشت ماه سال جاری تا پیش از این در دو نوبت هیات هایی از آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران آمدند و در رفع برخی موارد اقدام کردند.
اوایل ماه جاری، تِرو واریورانتا٬ معاون امور پادمان‌های آژانس پیش بدون اعلام و اطلاع قبلی به تهران آمده بود. کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی، یک هفته پس از انجام این سفر با اعلام خبر عزیمت معاون پادمان های آژانس اعلام کرده بود که در جریان این سفر معاون آژانس و همراهان از مرکز لیزر لشگرآباد بازدید کردند.
نیمه اردیبهشت ماه نیز ماسیمو آپارو، مدیرکل پادمان منطقه B آژانس بین المللی انرژی اتمی و رییس بازرسان آژانس که دو تن دیگر از بازرسان آژانس نیز او را همراهی می کرد به تهران آمد تا او نیز در مذاکره با مقامات جمهوری اسلامی بخش های از توافق ایران و آژانش را حل کند.
هیات بازرسان آژانس پس از ورود به کشور ابتدا باب گفتگو درباره راکتور آب سنگین اراک را در محل سازمان انرژی اتمی باز کردند.
اقدام در جهت به نتیجه رساندن رهیافت پادمان برای راکتور اراک (40IR-) و تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) به‌روز شده راکتور اراک (40IR-) دو موضوعی بود که در 7 اقدام مورد توافق گام دوم همکاری ایران و آژانس به بحث راکتور آب سنگین اراک اختصاص داشت.
رییس بازرسان آژانس پس از گفتگو درباره این دو موضوع در تهران، راهی یزد و اردکان شد تا نخست، از معدن ساغند یزد و سپس از کارخانه تغلیظ اردکان بازدید کند.
پس از این سفر در حالی که هنوز پرونده همکاری های ایران و آژانس مختومه نشده بود برخی خبرگزاری های مدعی وجود اختلاف ایران و آژانس بر سر یکی از موارد توافق دو جانبه شدند.
در همین حال خبرگزاری رويترز روز جمعه ۱۹ ارديبهشت به نقل از منابع ديپلماتيک گزارش داده است که آژانس بين المللی انرژی اتمی توصيحات و اطلاعاتی را ايران درباره چاشنی‌های انفجاری دريافت کرده است، ولی آژانس خواهان ارائه توضيحات بيشتر در اين زمينه شده است.
به ادعای این خبرگزاری اطلاعات و توضيحات ايران درباره چاشنی های انفجاری (expoding bridge wire ) آزمون مهمی برای سنجش تمايل ايران برای همکاری کامل در خصوص مسايل باقيمانده درباره برنامه هسته ايش است.
اين منابع ديپلماتيک به رويترز گفته اند: ايران در اواخر ماه آوريل اطلاعات مربوط به چاشنی های سريع العمل را در اختيار آژانس بين المللی انرژی اتمی قرار داده و اعلام کرده است که اين چاشنی ها کاربرد نظامی ندارند.
اين منابع نزديک به آژانس که نامشان فاش نشد، گفته بودند، آژانس پرسش هايی را در خصوص اطلاعات ارائه شده توسط تهران مطرح کرده که تاکنون ايران به اين پرسش های تازه پاسخ نداده است و آژانس نيز در اين خصوص اظهار نظری نکرده است.
آژانس بين المللی انرژی اتمی پيشتر در گزارش ماه نوامبر ۲۰۱۱ به مساله اين چاشنی های انفجاری اشاره کرده بود. در اين گزارش آمده بود که ايران در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ ميلادی آزمايش هايی در زمينه چاشنی های پر شتاب داشته است که قابلت کاربرد در بمب هسته ای را دارند.
ايران در واکنش اعلام کرده بود، اين گزارش ها بی پايه و اساس است ولی برای حل نگرانی ها اطلاعات خود در اين زمينه را در اختيار آژانس قرار می دهد.
در آستانه مذاکرات وین4، عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در واکنش به این ادعای رویترز گفت: این مسئله از همان گمانه‌زنی‌هایی است که صرفا جنبه ژورنالیستی و داستان پردازی‌های رسانه‌ای دارد.
وی ادامه داد: بحث چاشنی‌های انفجاری یک سوال قدیمی است که آژانس از ما داشته و ربطی هم به مذاکرات هسته‌ای ندارد، این مسئله یک موضوع میان ما و آژانس است، ما براساس توافقی که سال گذشته با "آمانو" در تهران انجام دادیم، یک به یک به این موضوعات پرداخته و جواب می‌دهیم.
در همین حال هیأت کارشناسی و فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز به ریاست «ترو واریورانتا» معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در امور پادمان‌ها وارد تهران شد تا با نمایندگان سازمان انرژی اتمی درباره موضوعات باقی مانده از جمله دو بند آخر توافق دوجانبه گفتگو کنند.
ارائه اطلاعات مواد چشمه source material، که هنوز به ترکیب و خلوص لازم برای ساخت سوخت یا غنی‌سازی نرسیده‌است،شامل واردات چنین موادی به ایران و استخراج اورانیوم از فسفات توسط ایران و ارائه اطلاعات و توضیحات به آژانس به‌منظور ارزیابی اظهاریه ایران در مورد نیاز یا کاربرد توسعه EBW (نسل جدید چاشنی‌های ایمن) از جمله موضوعاتی است که در این مذاکرات یک روزه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
بر این اساس این سفر را باید پایانی بر اختلافات فنی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی حول محور برنامه ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای دانست.