بعد از ثبت مفاخر و سنت های ایرانی از سوی ترکیه و تاجیکستان، در تازه ترین مورد جمهوری آذربایجان به دنبال ثبت معنوی ورزش چوگان در سازمان علمی فرهنگی ملل متحد، یونسکو است.
حمزه ایلخانی زاده رییس فدراسیون چوگان ایران به عصر ایران، گفت: آذربایجانی ها بعد از تلاش برای ثبت حکیم نظامی به نام خود می خواهند قدیمی ترین ورزش ایرانی- چوگان - را به نام خود ثبت کنند و درخواست رسمی ثبت به نام جمهوری آذربایجان را به یونسکو ارایه داده اند.
ایلخانی زاده در پاسخ به این سوال که آیا این کشور در چوگان سابقه ای دارد، گفت: شاید زمانی که آذربایجان بخشی از ایران بوده در آن جا چوگان بازی می شده است و گرنه در دوره معاصر، هیچ اثر و سند تاریخی قابل استنادی درباره چوگان ندارند و آن ها با استناد به اشعار شاعر بزرگ ایران زمین حکیم نظامی و منظومه خسرو و شیرین سعی در ثبت این رشته به عنوان میراث معنوی خودشان در یونسکو دارند.
یکی از 5 عضو موسس فدراسیون جهانی چوگان گفت: در این جا دو نگاه ورزشی و فرهنگی وجود دارد. در بحث ورزشی، فدراسیون جهانی چوگان و تمام صاحب نظران دنیا این ورزش را ورزش تاریخی و اصیل ایرانی می دانند.
وی افزود: اما در بحث فرهنگی و معنوی چندسال پیش چینی ها به دنبال ثبت این ورزش در یونسکو بودند که در آن زمان با تلاش های قابل تقدیر مرحوم دکتر احسان نراقی و دکتر میرفندرسکی و بازدید مسئولین یونسکو از زمین های چوگان اصفهان و شیراز چینی ها مجبور به بازپش گرفتن درخواست خود شدند و این قضیه منتفی شد.
پیشکسوت چوگان با اشاره به تلاش هایش از بیست سال قبل برای ثبت این رشته در یونسکو از طریق نهادهای مسئول گفت: در دولت گذشته من 2 بار با آقای مشایی دیدار کردم وبه ایشان گفتم ما مطالعات تاریخی و مستندسازی این ورزش را انجام داده ایم که آن را برای ثبت جهانی در اختیار شما می گذاریم اما به دلیل این که آقای مشایی مشغله سیاسی اش زیاد بود، این بحث دیگر پیگیری نشد و تنها ثبت ملی صورت پذیرفت.
رییس فدراسیون چوگان با بیان این که چندی پیش یکی از فعالین حوزه میراث فرهنگی خبر از تلاش آذربایجان برای ثبت جهانی این ورزش در یونسکو داد گفت: یکی از اصول ثبت جهانی یک اثر، ارایه مستندات تاریخی است که ما بعد از چندسال تلاش این مستندات را تهیه کردیم و به نهادهای مسئول ایرانی ارایه کردیم اما متاسفانه آن ها تلاشی برای ثبت جهانی چوگان انجام ندادند.
وی افزود: البته به زودی این اسناد و گزارش های تاریخی مورخین ایرانی، یونانی و اروپایی درباره چوگان که از زمان هخامنشیان شروع می شود را در قالب یک کتاب منتشر می کنیم.