فرارو- بانک مرکزی با اعلام تغییر سال پایه محاسبات آماری از سال 83 به 90 تصمیم دارد تا دو ماه آینده آمار جدیدی از وضعیت اقتصادی ارائه کند. در همین خصوص اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرده است که وضعیت اجتماعی و اقتصادی خانوارها در طول زمان تغییر می کند. تغییر درآمد، تنوع کالاها و خدمات تولید شده در جامعه، تغییرات قیمت نسبی اقلام و نیازهای جدید خانوارها به اقلام مصرفی باعث می شود الگوی مصرفی خانوارهای شهری به تدریج تغییر کند.
پیش از این، رئیس مرکز آمار ایران از توقف اعلام نرخ تورم توسط بانک مرکزی از فروردین 92 و واگذاری این مسئولیت به مرکز آمار و همچنین تغییر سال پایه محاسبه نرخ تورم از 81 به 90 خبر داده و گفته بود: با تغییر سال پایه، نه تنها سبد کالاهای مورد بررسی تغییر می‌کند بلکه روش‌های محاسباتی و جمع آوری اطلاعات نیز مانند مضنه‌های قیمتی به احتمال زیاد تغییر خواهد کرد.
در همین حال بهمنی رئیس کل بانک مرکزی درباره انتقاداتی که از نرخ تورم و گزارشات ماهانه بانک مرکزی صورت می‌گیرد، گفت: باید در انتقادی که صورت می‌گیرد توجه شود چون ما میانگین نرخ 359 قلم کالا را بررسی و گزارش می‌کنیم.
به گفته کارشناسان تغییر دوباره سال پایه محاسبات آماری در یک دولت بی سابقه است و با نزدیک شدن به موعد انتخابات دولت سعی می کند تا نتایج سیاست های اقتصادی خود را به هر طریقی در نگاه مردم پاک یا کمرنگ کند.
دولت با ظاهر سازی به هر کاری دست می زند تا گذشته خود را پاک کند
دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص در گفتگو با فرارو گفت: «در احتساب آمار سال پایه 100 محسوب می شود و تمام تغییرات پس از آن با توجه به این سال محاسبه می شود. این تصمیم جدید تاثیر خاصی در روند آمار برای کارشناسان ایجاد نمی کند اما می تواند بر روی اذهان عمومی تا حدودی تاثیر گذار باشد.»
وی با تاکید بر نتایج تصمیم دولت در پنهان کردن بخشی از آمار در نگاه مردم گفت: «با توجه به نزدیکی موعد انتخابات دولت با ظاهر سازی به هر کاری دست می زند تا گذشته خود را پاک کند. اما تغییر سال پایه آماری برای تحلیل گران تغییری در تحلیل هایشان به وجود نخواهد آورد.»
راغفر با تصریح به دستکاری آمار توسط سازمانهای مربوطه گفت: «رقم اجاره مسکن در سال جاری دوبار افزایش چشمگیری داشته است که حداقل 50 درصد است. در حالی که بنابه آمار بانک مرکزی این افزایش 13 درصد و طبق آمار مرکز آمار 30 درصد است که هیچکدام با واقعیت منطبق نیست.»
تغییری در واقعیت ایجاد نمی کند اما می تواند در اذهان عمومی موثر واقع شود
همچنین دکتر مصطفی شریف استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با فرارو در این خصوص گفت: « سال پایه آماری در دولت نهم تغییر کرد و این تغییر دوباره در طول تصدی گری یک دولت سابقه نداشته است. نتایج این تصمیم می تواند منجر به اعلام رقم های کوچک تر در شاخص های اقتصادی شود. اگرچه این موضوع تغییری در واقعیت ایجاد نمی کند اما می تواند در اذهان عمومی موثر واقع شود.»
وی با اشاره به شباهت این موضوع به بحث اعلام تورم نقطه به نقطه در مقابل تورم دوره ای گفت: «هیچگاه اقتصاددانان تورم نقطه به نقطه ای را مبنای محاسبات قرار نمی دهند بلکه هموراه به تورم در طول یک سال مالی توجه دارند. اگرچه اعلام نرخ تورم نقطه به نقطه ای می تواند بار روانی بیشتری در اذهان عمومی داشته باشد.»