در شرایطی که تولید برخی خودروهای با کیفیت داخلی کاهش و قیمت خودروهای با کیفیت وارداتی نیز افزایش یافته کارشناسان بر این باورند که در این شرایط فضا برای عرض اندام چینی‌ها در صنعت خودروی ایران فراهم شده است.
در شش ماهه اخیر تولید خودروهای با کیفیت تولید داخل از جمله 206، مزدا 3 و تندر 90 با کاهش همراه بوده در مقابل اما تولید و واردات خودروهای چینی افزایش یافته به‌گونه‌ای که بر اساس آمار در شش ماهه نخست امسال واردات خودروهای چینی 170 و تولید برخی از این خودروها نیز تا 281 درصد رشد داشته است.
در این میان در چند ماهه اخیر قیمت خودروهای چینی افزایش قابل توجهی نیز در بازار ایران داشته است. کارشناسان معتقدند دلیل این موضوع نه افزایش کیفیت این خودروها بلکه کاهش تولید و عرضه خودروهای داخلی است. نگاهی به جدول رده‌بندی کیفی خودروهای سواری تولید داخل نیز این موضوع را تائید می‌کند به‌گونه‌ای که خودروهای چینی تولیدی در ایران معمولا در رتبه‌های میانی رو به پایین جدول رده‌بندی کیفی خودروها قرار دارند.
در حال حاضر محصولات خانواده MJ ،MJ6 و MJ550 و خانواده جیلی دو خودروی چینی وارداتی به ایران (CBU) هستند. MJ خودرویی در کلاس مزدا 3 بوده و حجم موتور آن 1800 سی‌سی است. در حال حاضر قیمت رسمی MJ6 حدود 60 میلیون تومان و قیمت بازار آن حدود 80 میلیون تومان است. قیمت رسمی MJ550 هم حدود 59 میلیون تومان و قیمت بازار آن حدود 80 میلیون تومان است.
جیلی نیز خودرویی در کلاس مگان 1600 سی‌سی است که قیمت رسمی آن حدود 37 میلیون تومان و قیمت بازار آن نیز به حدود 57 میلیون تومان رسیده است. جیلی و MJ6 تنها خودروهای چینی بازار ایران هستند که استانداردهای روز اروپا را پاس می‌کنند.
اما درحوزه چینی‌های تولیدی در ایران شرکت کرمان موتور چند وقتی است که به جای فولکس گل خودروی توجوی (جک) را تولید می‌کند. توجوی خودرویی در کلاس پژو 206 تیپ 2 بوده و حجم موتور آن 1300 سی‌سی است. در حال حاضر قیمت رسمی توجوی هاچ‌بک حدود 24 و توجوی صندوق‌دار نیز 25 میلیون تومان است. البته قیمت این خودروها در بازار آزاد به حدود 29 میلیون تومان رسیده است.
کرمان موتور لیفان 620 را هم تولید می‌کند که نمونه جدید آن دارای حجم موتور 1800 سی‌سی بوده و تقریبا هم‌کلاس مگان 1600 سی‌سی محسوب می‌شود. نکته اینجاست که اگرچه حجم موتور لیفان 620 جدید بیشتر از حجم موتور مگان است اما با توجه به آنکه موتور مگان تولید رنو فرانسه بوده و موتور لیفان چینی است، قدرت موتور آنها تقریبا یکسان است. لیفان 620 جدید اگرچه رسما حدود 37 میلیون و 200 هزار تومان قیمت خورده اما نرخ بازار آن به حدود 50 میلیون تومان رسیده است.
راین خودرو نیز خودروی ولیکس C30 را در دو مدل اتومات و دنده‌ای تولید می‌کند. هم‌اکنون قیمت مدل دنده‌ای ولیکس حدود 27 و اتومات آن 31 میلیون تومان است. این در حالی است که قیمت بازار ولیکس اتومات به حدود 35 و ولیکس دنده‌ای به حدود 31 میلیون تومان رسیده است.
مدیران خودرو نیز انواع MVM ،110، 315، 530 و ایکس33 را تولید می‌کند. در این خودروها نیز افزایش قیمت بازار ملموس است به عنوان مثال در حالیکه قیمت رسمی MVMX33 معادل 41 میلیون و 640 هزار تومان است اما قیمت بازار این خودرو به حدود 50 میلیون تومان رسیده است.
در این میان در شرایطی که خودروهای چینی در جاده افزایش عرضه در بازار ایران حرکت می‌کنند، یک کارشناس صنعت خودرو درباره وضعیت کیفی خودروهای چینی می‌گوید: از نظر کیفی و فنی خودروهای وارداتی و داخلی نسبت به نمونه‌های چینی ارجحیت دارند به عنوان مثال کیفیت پژو 206 تیپ 2 در حد قابل ملاحظه‌ای بیشتر از توجوی است.
مصطفی ممقانی با بیان اینکه از نظر خدمات پس از فروش، کیفیت و تامین قطعات یدکی نیز خودروهای چینی در مجموع وضعیت مناسبی ندارند، خاطرنشان می‌کند: خودروهای چینی در برخی قطعات ایرادات اساسی دارند به عنوان مثال بسیاری از این خودروها از گیربکس ضعیفی برخوردارند.
وی ادامه داد: اصولا خودروهای چینی جایگاه مناسبی در حافظه جمعی ایرانیان ندارند. دلیل آن نیز این بوده که از هر سه خودروی چینی وارداتی به ایران حداقل دو خودرو بی‌کیفیت و کم کیفیت بوده است.
این کارشناس صنعت خودرو افزود: در حال حاضر برخی مصرف‌کنندگان به دلیل کاهش تولید خودروهای با کیفیت داخلی و رشد قیمت نمونه با کیفیت خارجی ناگزیر برای رفع نیاز خود به خودروهای چینی روی آورده‌اند. البته خیلی از خودروهای چینی عرضه شده در بازار ایران نیز اگرچه با افزایش قیمت بالایی مواجه شده‌اند اما عملا خریدار چندانی برای آنها وجود ندارد.
ممقانی تصریح می‌کند: اصولا خودروهای چینی به دلیل سابقه منفی خود جایگاهی در بین مصرف‌کنندگان ایرانی ندارند. افزایش استقبال از این خودروها نیز موقتی بوده و به محض بهبود شرایط تولید داخلی و کاهش قیمت محصولات با کیفیت وارداتی، خودروهای چینی اندک استقبال فعلی را نیز از دست خواهند داد.
امرالله امینی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه نیز با بیان اینکه در آشفته بازار فعلی برخی واردکنندگان و تولیدکنندگان به دنبال بی‌کیفیت‌ترین و ارزان‌ترین خودروها هستند که طبعا از چین وارد می‌شود، اظهار می‌کند: پیش از این بحث این بود که خودروسازان کیفیت خودروهای داخلی را افزایش دهند اما افزایش ورود و تولید خودروهای چینی کیفیت خودروهای داخلی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد به‌گونه‌ای زنگ خطر برای صنعت خودرو ایران به صدا در آمده است.