زندگی در میان بحران
بحران آب در تمام منابع آب زیرزمینی کشور گسترده شده و اطلاعات مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که از میان مجموع ۶۰۹ دشت مطالعاتی کشور که شماری از آنها دچار فرونشست زمین شدهاند، ۴۲۰ دشت به عنوان ممنوعه و ممنوعه بحرانی قلمداد میشود؛ این عدد در مقایسه با آمار سالهای گذشته افزایش چشمگیری داشته است؛ برای مثال تعداد دشتهای ممنوعه برابر ۳۱۷ دشت در سال ۱۳۹۲ بوده است. سهم تهران هم از این وضعیت کم نیست.
مدیرکل مخاطرات طبیعی و زیستمحیطی سازمان زمینشناسی کشور با اشاره به اعلام نظرات بیاساس برخی کارشناسان گفت: گاهی کارشناسان با مجموع آمار سالانه فرونشست اعلام میکنند که بهطور مثال فرونشست در تهران از ۱۰ سال گذشته به عدد ۳ متر رسیده است، اما این در صورتی است که فرونشست فقط در یک نقطه اتفاق نمیافتد و این آمار ارائه شده در سطح وسیعی برآورد میشود.
رئیس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران گفت: اصلیترین مشکلات مناطق ۱۸ فرونشست زمین، جمع آوری آبهای سطح و آب آشامیدنی و سد معبر و به تبع آن ترافیک است.
ممکن است مناطقی با فرونشست بالا داشته باشیم، ولی خالی از سکنه و ابنیه و تأسیسات زیرساختی باشد. طبیعتاً ما حساسیت زیادی روی آن مناطق نداریم، ولی جاهایی که نزدیک به نقاط پرجمعیت و متراکم از نظر جمعیتی است و ساخت و سازهای زیادی صورت گرفته، ریسک بالایی دارند و توصیه ما هم به مردم این است که اگر در جاهایی قرار است اقدام به سرمایهگذاری و ساخت و ساز کنند، مطالعات ما را بررسی کنند و در محدودههایی که در حال حاضر تحت تأثیر است یا گمان میرود دامنه فرونشست به آن مناطق هم کشیده شود، از هرگونه فعالیت و ساخت ابنیه و سرمایهگذاری اجتناب کنند یا تمهیدات لازم را قبل از هر ساخت و ساز بیندیشند.
مطالعات کارشناسان محیط زیست نیز نشان میدهد؛ فرونشست دشتهای کشور از مرحله هشدار عبور کرده و در این بین تهران وضعیت وخیمتری نسبت به سایر دشتها دارد. برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی سطح ایستایی خاک را برهم زده است و از بین رفتن خلل و فرج سازنده مخزن نگهداری آب در خاک، منجر به نابودی (مرگ) خاک و در نهایت فرونشست زمین میشود.
«براساس ضوابط مصوب برای بازار تهران،ساخت پاساژ، تغییر کاربری بناها و احداث زیرزمین در بیشتر نقاط تهران به خصوص در کنار گذرها در بازار تهران ممنوع است. اما جالب است که این ضوابط به گونهای با اغماض و کوتاهی، نادیده گرفته میشوند.»