تا قبل از روی کار آمدن دولت سیزدهم بدلیل عدم اقبال عمومی به این تفکر اکثریت دولتهایی که در ایران روی کار آمدند دولتهایی با تفکر اصلاحات بودند البته دولتهای اصلاحات هم بدلیل اینکه قدرتهای پشت پرده اصول گرایان و کارشکنیهای آنها برای عدم اقبال جامعه به اصلاح طلبان حتی زمانی که دولت را در دست نداشتند در صحنه سیاست وجود داشتند.
محمد تقی فاضل میبدی در گفتگو با فرارو تحلیل کرد:
فرارو-مسائل فرهنگی و اجتماعی از اهمیت بسزایی برخوردارند و ۶ کاندیدای انتخابات سعی کردند به این موضوعات بپردازند. رویا پاک سرشت در استدیو فرارو میزبان محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع مبارزین و مدرسین حوزه علمیه قم است تا به این موضوعات پرداخته شود:
پیکر مرحوم جعفر میلیمنفرد عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر و از معاونان اسبق این دانشگاه دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ با حضور محمدعلی زلفی گل وزیر علوم و همکاران و خانواده این مرحوم در دانشگاه امیرکبیر تشییع شد.
جبهه اصلاحات ایران اعلام کرد
«ما به عنوان مجموعه احزاب و شخصیتهای اصلاحطلب در جبهه اصلاحات ایران با اتکاء به آرمانهای بلند انقلاب اسلامی و وفادار به قانون اساسی و پایبند به حقوق مصرح و بنیادین ملت که در فصل سوم این قانون مورد تاکید قرار گرفته، اعلام میکنیم که متأسفانه امکان ارائه فهرست در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان در تهران را نداریم.»
«بیانیه جبهه اصلاحات به بنبست گشایی دلالت میکند. در واقع با بیانیهای که صورت تفصیلی ارائه شده و کوتاه نیست، ابعاد مختلف فضای انتخاباتی بررسی شده و تلاش شده اگر بنبستی هم وجود داشته باشد را رفع کند و زمینه رقابت و مشارکت را فراهم کند.»
حمله روزنامه جوان به بیانیه جبهه اصلاحات:
انتخابات در قاموس اینان صرفاً برای پیروزی خودشان تعریف شده و اگر نتیجه جز این باشد «ناانتخابات» است و به قول آن استراتژیست معروفشان نتیجه آن «جمهوری لاجمهور» است. همان شکست اسفند ۸۱ چنان سخت بود که شهردار برخاسته از شورا را به دولت راه ندادند و در انتخابات مجلس هفتم هم هضم شکست رئیس مجلس ششم چنان سخت بود که نمایندگان دوره بعد را به جای نماینده، «راهیافته» خواندند.
گذار از شرایط ایران امروز و رسیدن به وضعیتی پر تفاهم و پیشرونده، تنها از طریق اصلاحات (که پیرامون آن بسیار سخن گفته و نوشته شده است) میسر است. مطالعات نشان میدهد اولین گام در این مسیر، اصلاحات داخلی است. فرصتهای دادن سیگنال و علامت و ایجاد فضایی برای ترمیم را نباید از دست داد.
هادی خانیکی از چشمانداز اصلاحگری و سایه اصلاحات میگوید
اصلاحات مضمون بزرگی است که هرچند ممکن است ضعفها و ناتواییهایی در بین اعضا و جریانهای سیاسی اصلاح طلب وجود داشته باشد، اما اصلاحگری و اصلاح طلبی، جریان غالب در جامعه ماست. اگر در فضای رسانهای و فضای دو قطبیهای سیاسی به صورت مغلوب به آن نگاه شده باشد.
نگرانکنندهترین و عمیقترین تهدید نهفته در مراسم ۲۲ بهمن امسال این است که چنین پنداشته شود دیگر نیاز به افقگشایی و اصلاح امور نیست. چرا که مطالبههایی که تحت عنوان اعتراض مطرح میشدند، همهگی ساختگی و توطئه دشمنان بوده است. ملت واقعی آنهایی بوده و هستند که در روز ۲۲ بهمن در خیابانها شعار مرگ بر آمریکا و اسرائیل سر دادند. آنهای دیگر فریبخورده، ملحد و یا دست نشانده گروهکها هستند. چنین تصوری از هم اکنون میتواند ناقوس بحرانهای فراگیر در آینده را به صدا در آورده و زمینه تشدید هر چه بیشتر بینظمیها در داخل باشد
ربیعی با تاکید بر این نکته که انسانهای پس از بحران مانند گذشته نخواهند شد، گفت: در حوزه سیاست داخلی ما به یک منجی بزرگ به نام صندوقهای رای نیاز داریم که میتواند فریادهای کف خیابان را به رفتارهای نظاممند تبدیل کند و در حوزه سیاست خارجی باید از رفتارها تنشآمیز پرهیز و در جای درست تحولات جهانی بایستیم و از تحلیلهای بیمبنا خودداری کنیم.
آذر منصوری گفت: دیوار بیاعتمادی نسبت به ناتوانی مدیریت سیاسی کشور در حل مشکلات جامعه و تامین یک زندگی مطلوب به سادگی ترمیم نخواهد شد. ما کماکان یکی از راههای تحقق حکمرانی خوب را مشارکت همگانی و رقابت معنادار سیاسی در انتخاباتی آزاد و عادلانه میدانیم و کماکان برای شکلگیری گفتوگوی ملی تلاش خواهیم کرد.
علی ربیعی نوشت: مطالعه بحرانهای اجتماعی، شورشهای تغییرخواهانه و جنبشهای اعتراضی نشان میدهد، بهترین زمان برای آغاز اصلاحات ، در زمان فروکش کردن اعتراضات است. در تئوریهای انقلاب، زمان و نوع اصلاح بسیار مهم و حیاتی قلمداد شده است. بنابراین زمان اصلاحات همین امروز است، فردا دیر است.
مراد ثقفی گفت: پیشنهاد من این است که ما نظر خودمان را بگوییم. برای اینکه بدانیم مردم چه فکر میکنند، هم مطبوعات و رسانهها هستند که باید فعال بمانند و پرسشها را مطرح یا جمعآوری کنند و به بحث بگذارند و هم ابزارهای سنجش دقیق و علمی وجود دارند. نظرسنجی کنیم.
اگر قرار باشد دور باطل بحرانها خاتمه یابد، چه باید کرد؟
مشکلات کشور با دستورهای دولتی و در کوتاه مدت قابل رفع نبوده و نخواهند بود. اینکه یک دولت چنین بپندارد که معجزهایی در جیب دارد و میتواند یکباره تمامی امور را سامان ببخشد، بیشتر کارکرد انتخاباتی دارد تا واقعی. مساله این است که چه اقدامی صورت بگیرد تا جامعه نسبت به بهبود مشکلات امیدوار باشد؟ قبل از آغاز هر برنامهای برای انجام اصلاحات ، ضروریست افقگشایی صورت بگیرد.
سیگنالهای آغاز اصلاحات؛ الزامات و زمینهها
اصلاحات یک فرآیند پویاست که دائما باید با مقتضیات و مطالبات زمانه همآهنگ شود. اینکه اصلاحات در مقام یک پروژه مقطعی در نظر گرفته شود و پس از استقرار آرامش نسبی در جامعه، مجددا مورد فراموشی قرار بگیرد، تنها به انباشت هر چه بیشتر مطالبات و وقوع بحران در سطح گستردهتر منجر خواهد شد
۷ گامی که در مسیر انجام اصلاحات بایستی به آن توجه کرد
اولین و شاید جدیترین گام در مسیر انجام اصلاحات و تغییرات در جوامع مختلف، نیازمند پذیرش بینظمی است. اگر وجود بینظمی یا بحران پذیرفته نشود، هر گونه اعتراض نیز به رسمیت شناخته نخواهد شد. بنابراین، گام اول در مسیر آغاز هر گونه انجام اصلاحات در کشور این است که مسئولان بپذیرند جامعه ایرانی، در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با ضعفها و مشکلاتی مواجه است
عباس عبدی نوشت: جنبش اصلاحات موفقترین حرکت سیاسی در تاریخ ۱۵۰ ساله اخیر ایران است، عدم تداوم آن محصول عدول راهبرانش از این جنبش بود و نه پایبندی به آن. مسئول اول آن نیز شخص آقای خاتمی است که امیدوارم جبران کند.
رئیس قوه مقننه کشور با بیان اینکه باید در برنامه هفتم توسعه مسئله محور عمل کنیم افزود: باید چند مسئله اساسی با شاخص هایی که وجود دارد را انتخاب کرده و به آنها بپردازیم چرا که ما نمی توانیم مشکلات بیشماری را حل کنیم بنابراین باید مسئله محور باشیم و به حل این مسائل متمرکز شویم و این کار ان شاء الله رضایمتندی مردم را به همراه خواهد داشت.
جواد امام گفت: دیدار منظمی نیست که بخواهیم بگوییم ادامه دار هست یا نه. حتی این دیدارها تشکیلاتی هم نیست که ادامه دارد باشد.
آقای خاتمی هیچگاه نگفته است که رهبر اصلاحات است، اما به هر حال نقشهای کلیدی در پیروزی اصلاحطلبان داشته است.