«چه بپذیریم چه نپذیریم پزشکان جزو یک درصد نخبگان کشور محسوب میشوند و در حال حاضر خروج نخبگان از کشور بیداد میکند.»
وضعیت وخیم پزشکی را میتوان از تعداد افراد داوطلب برای دستیاری تخصصی (رزیدنتها) دید. چند سال پیش بود که رقابت کامل در امتحانات این مرحله وجود داشت. حتی برخی پارتیبازی و تقلب میکردند -که باعث تاسف بود-، ولی اکنون علاقهای برای شرکت در آزمون مربوط وجود ندارد و گفته میشود ۸۰۰ صندلی آن حتی در رشتههایی که مطابق ردهبندی لوکس محسوب میشود نیز خالی مانده است.
با انکار آقای وزیر مسئله مهاجرت و مسئله ظرفیتها حل نخواهد شد، اما بیتردید خود این انکار معضل سومی به شمار خواهد رفت که شاید عواقبی وخیمتر داشته باشد.
آزمون پذیرش دستیار که بسیار رقابتی بود طوری شده که الان ۸۰۰ صندلی آن خالی میماند، من هم ندیدم وزارت بهداشت آن را تکذیب کند و یعنی این اخبار درست است، در رشتههایی مانند طب اورژانس، داخلی، جراحی، کودکان، بیهوشی، تعداد زیادی جای خالی وجود دارد، تازه ۵۰ درصد رزیدنتهایی بیهوشی بعد از قبولی انصراف میدهند، بنابراین به صندلیهای خالی اضافه میشود. امروز برای دستیاری رشتهها لوکس متقاضی وجود ندارد، البته دیگر ۵۰ سال قبل هم نیست که پزشک هندی و بنگلادشی به ایران بیاید، او هم به انگلیس میرود، آن موقع که به ایران میآمدند درآمد خوبی داشتند، اما الان برای چه به ایران بیایند، یعنی کشور را به سمتی میبریم که در آینده نزدیک متخصص بیهوشی برای عمل آپاندیس هم در شهرستان نداشته باشیم.
در سالهای اخیر، مهاجرت پزشکان و پرستاران به یک معضل تبدیل شده است که تهدید جدی برای سیستم سلامت و کل اقتصاد کشور به شمار میرود. بر اساس گزارشهای مختلف، آمار مهاجرت پزشکان و پرستاران افزایش چشمگیری یافته و سالانه هزاران پزشک و پرستار از ایران میروند. این موضوع با توجه به کمبود فعلی نیروهای پزشکی و پرستاری بر اساس استانداردهای جهانی و افزایش بار بیماریهای مختلف در کشور و تقاضای ناشی از آن در مراکز بهداشتی و درمانی بسیار جدی است. از طرفی، تورم افسارگسیخته و تحریمهای بینالمللی و مسائل اقتصادی و معیشتی ناشی از آن و همینطور مسائل داخلی نظام سلامت مانند چالشهای تعرفه خدمات پزشکی و توزیع ناعادلانه نیروی انسانی در کشور مساله مهاجرت پزشکان و پرستاران را پیچیدهتر کردهاند.
وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، «افزایش ظرفیت» را بزرگترین راهبرد برای جبران خروج پزشکان و پرستاران از کشور عنوان کرد.
جانشین فرمانده کل سپاه: رفت و آمدها و مهاجرت همیشه در همه عالم وجود داشته، طبیعی است و بعضی مواقع یک موضوعی بیش از اندازه معمولی میشود که به خاطر همان جنگ است.
نگاهی تاریخی به نظام سلامت ایران و وضعیت دسترسی شهروندان ایرانی به پزشک در دورههای مختلف
با این روندی که پیش میرویم و مهاجرتهایی که صورت میگیرد، مردم در سالهای آینده شاهد این خواهند بود که برخی خدمات درمانی در کشور قابل ارائه نیست و باید در خارج از کشور این خدمات را بگیرند.
سید علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، گزارشی از فعالیتهای مجمع عمومی را ارائه کرد و افزود: مهاجرت پزشکان و سقف پرداختیها بسیار نگران کننده است و اعتماد پزشکان به پشتیبانی نظام سلامت از آنها به عنوان حرفهمندان کاهش یافته که ما در فرهنگستان در این زمینه، مکاتباتی با رئیس جمهور داشتهایم و کارهایی در دولت در حال انجام است و باید تلاش کنیم مردم کمتر متضرر شوند و شرایط پزشکان نیز بهتر شود.
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: زنان پا به ماه در بخش نشستهاند روی صندلیهای پلاستیکی و منتظرند که نوبتشان شود. آنها کلافهاند و مدام بلند میشوند و قدم میزنند و دوباره مینشینند. همچنان نوبتشان نمیشود. این شرایط در حالی است که فرزندآوری جزو اولویتهای نظام است.
مسعود پزشکیان، نماینده مجلس حقوق پایین پزشکان را علت خروج این قشر از کشور دانست و تاکید کرد: درآمد ماهانه کسی که تازه پزشک شده معادل ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار است که با این پول نه میتواند خانهای اجاره کند و نه فرزندش را در مدرسه ثبتنام کند.
یک متخصص بیهوشی و استاد دانشگاه، گفت: متاسفانه، وضعیتی در کشور حاکم شده که موجی از مهاجرت راه افتاده است و این موج به جامعه پزشکی هم کشیده شده، تقریباً ما هر روز میشنویم یک استاد یا دانشیار از دانشکدههای علوم پزشکی کشور به اروپا، کانادا و کشورهای حاشیه خلیج فارس مهاجرت کردند،
یک نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: میدانم و مطمئنم تمامی پزشکان و تحصیلکردگان که ایران را ترک میکنند تمایل قلبیشان ماندگاری در کشور است، اما شرایط اقتصادی خودشان را در نظر میگیرند و اقدام به مهاجرت میکنند.
هشدار روزنامه جمهوری اسلامی:
آمارها و اطلاعات موجود، خبر از حضور ۸ هزار پزشک ایرانی حاذق در بالاترین سطح علمی و تخصصی فقط در آمریکا دارند. در کشورهائی از قبیل کانادا، آلمان، انگلیس، فرانسه و سایر کشورهای اروپائی و همینطور کشورهای عربی و شرقی نیز پزشکان زیادی با ملیت ایرانی مشغول به کار هستند که ترجیح میدهند در صورتی که زمینه کار در ایران فراهم باشد در کشور خود فعالیت کنند. اینها مهمترین ثروت کشور را تشکیل میدهند که متأسفانه ما نتوانستیم از وجودشان به نفع کشور استفاده کنیم و سودشان به بیگانگان میرسد.
رئیسی گفت: وضع موجود را حفظ و ارتقا ببخشیم. مهمترین سرمایه ما در حوزه سلامت، نیروی انسانی کارآمد است. این سرمایه حفظ و ارتقا یابد. در حوزه سلامت نظام مسائل تعریف کنیم و مشکلات این حوزه حل شود. هیچ مسالهای نیست که در داخل کشور راهحل نداشته باشد.
یکی از دلایل موج گسترده مهاجرت پزشکان در همین دو مورد، یعنی احترام اجتماعی و وضع اقتصادی خلاصه میشود.
چرا پزشکان و پرستاران مهاجرت می کنند؟
پزشکان و پرستاران بار مهاجرت بسته اند و شاید بتوان گفت برای اولین بار شاهد جداییای نادر و بی سابقه در تاریخ وطن هستیم. پزشکان و پرستاران مردم خود را ترک گفته با انگیزههای متفاوت به سرزمینی دیگر می روند. داستان این جدایی نادر از وطن را از هر زاویه ای روایت کنیم غم بار است.
رییس کمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجلس شورای اسلامی گفت: در دو سال اخیر نزدیک به ۱۰ هزار پزشک که عمده آنها افراد متخصص و فوق تخصص بودهاند گواهی گود استندینگ دریافت کرده اند و این میتواند رشتههای تخصصی و فوق تخصصی ما را در بسیاری از رشتهها در سالهای آینده از نیروی انسانی خالی کند.
مهاجرت در جامعه پزشکی کشور به متخصصان رسید
لاریپور دلایل مهاجرت پزشکان را اول از همه اقتصادی میداند و در کنار آن، موضوعات دیگری را نام میبرد: «عدم امکان به کارگیری بسیاری از فارغالتحصیلان حرف پزشکی، در مکان مناسب است. بعضی از این افراد به دلیل آنکه موقعیت مناسبی در کشور وجود ندارد، تصمیم به خروج میگیرند. همچنین، عدم ایجاد تسهیلات و مشوقهای لازم برای ماندگاری و نگهداشت برای شاغلان حرفه پزشکی در کشور از دیگر دلایل این مهاجرت است.»
روزنامه رسالت درباره آمار بالای مهاجرت پزشکان نوشت: از منظر برخی کارشناسان، این موضوع ناشی از تولید خبر سازمان نظام پزشکی در ایام تصویب بودجه برای تغییر تعرفهها به نفع پزشکان است!